|
VII. Bank axborot xavfsizligini buzuvchi tahdidlarBog'liq 1-amaliyVII. Bank axborot xavfsizligini buzuvchi tahdidlar
7.1 Bankni ta'minlash bo‘yicha chora-tadbirlarni muvaffaqiyatli amalga
oshirish uchun unga mumkin bo‘lgan tahdidlarni tushunish kerak.
7.2 Tahdid va buzg'unchilarning modellari (ibning prognozi) bankning
xavfsizlik tizimini joylashtirish, saqlash va takomillashtirishda hal qiluvchi
ahamiyatga ega.
7.3 Bank faoliyati uning tarkibiga kiruvchi axborot infratuzilmasi tomonidan
qo‘llab-quvvatlanadi, bu bank texnologiyalarini joriy etishni ta'minlaydi va
quyidagi asosiy darajalarning ierarxiyasi sifatida taqdim etilishi mumkin:
jismoniy (aloqa liniyalari, apparat va boshqalar);
tarmoq (tarmoq apparatlari: routerlar, kalitlar, hublar va boshqalar);
tarmoq ilovalari va xizmatlari;
operatsion tizimlar (OS);
ma'lumotlar bazasini boshqarish tizimlari;
bank texnologik jarayonlari va ilovalari;
bankning biznes jarayonlari.
7.4 Tajovuzkorning asosiy maqsadi biznes jarayonlari darajasida aktivlarni
nazorat qilishdir. Tajovuzkorning boshqa maqsadlari, masalan, axborot
aktivlarining mavjudligi yoki yaxlitligini buzish orqali, masalan, zararli dasturlarni
tarqatish yoki kompyuter yoki ularning tarmoqlarini ishlatish qoidalarini buzish
orqali bankning biznes-jarayonlari faoliyatining buzilishi bo‘lishi mumkin.
7.5 Bankning asosiy tahdid manbalari sifatida ko‘rib chiqiladi:
Axborot xavfsizligining tashqi huquqbuzarlari (bankning sobiq xodimlari,
bankning texnik ta'minoti masalalari bo‘yicha o‘zaro hamkorlik qiluvchi
tashkilotlar vakillari, bank mijozlari, bank binolari va binolariga tashrif
buyuruvchilar, raqobatchilar, terrorchilar va jinoiy tuzilmalar, xakerlar;
axborot xavfsizligi ichki huquqbuzarlari (bank tizimining ro‘yxatdan o‘tgan
foydalanuvchilari, xizmat ko‘rsatuvchi xodimlar, ma'murlar, axborot
xavfsizligi ma'murlari va boshqalar);
birgalikda tahdid manbalari: tashqi va ichki, birgalikda va/yoki birgalikda
harakat qilish birgalikda);
dasturiy
va
texnik
vositalarning
uzilishi,
rad
etilishi,
yo‘q
qilinishi/shikastlanishi;
yetkazib beruvchilar/provayderlar/hamkorlar/mijozlarga qaramlik;
nazorat va tartibga solish organlari, amaldagi qonunchilik talablariga mos
kelmasligi.
|
| |
