|
1. Flavonoidlar tasnifi. Flavonoidlar xossalari Flavonoidlar miqdoriy va sifat analizi
|
| bet | 2/7 | | Sana | 19.05.2024 | | Hajmi | 100 Kb. | | #243708 |
Bog'liq 1. Flavonoidlar tasnifi. Flavonoidlar xossalari Flavonoidlar miq
Flavonoidlarga quyidagi sifat reaksiyalar qilinadi:
1. Sianidin reaksiyasi (Sinod reaksiyasi). Flavonoidlarning spirtdagi eritmasidan yoki o‘simlikdan tayyorlangan flavonoid ajratmasidan chinni idishchaga 2-3 ml solib, magniy kukuni va konsentrlangan xlorid kislotadan 5-6 tomchi qo‘shib, suv xammomchasida 1-2 minut qizdirilsa, qizil rang xosil bo‘ladi. Bu reaksiya flavonlar, flavonollar, flavononlar va flavononlar va flavononollarga xosdir.
Ushbu reaksiya yuqorida ko‘rsatilgan birikmalarning vodorod bilan qaytarilishi natijasida antotsianidinlar xosil bo‘lishiga asoslangan. CHinni idishchada kislotali sharoit bo‘lgani uchun xosil bo‘lgan antitsianidinlar tezda qizil rangga o‘tadi.
Reaksiya boshlangandan 10 minut keyin xosil bo‘lgan rang 2 soat davomida saqlanib holadi.
Flavonoiollar reaksiya natijasida qizil-binafsha, flavonollar - qizil, flavonlar esa sar\ish rang hosil qiladi. Bu reaksiya halkon va auronlarga qilinmaydi. CHunki ular eritmasiga xlorid kislota qo‘shilishi bilan (magniy kukuni bo‘lmasa ham) oksoniy tuzlar hosil bo‘lishi xisobiga eritma \izil rangga o‘tadi.
Flavonoidlar glikozidlar holida bulsa, sianidin reaksiyasi qiyinchilik bilan boradi. Bunday hollarda reaksiyani tezlatish uchun oldin flavonoidlar eritmasiga xlorid kislotadan qo‘shib, 1-2 minut qizdiriladi (glikozidlar gidrolizlanib, sof glikonlar ajralib chiqadi), so‘ngra magniy kukuni qo‘shiladi va reaksiya yuqorida ko‘rsatilganidek davom etiriladi.
2. Borat-limon reaksiyasi. CHinni idishchaga bir xil hajmda flavonoidlarning atsetondagi eritmasidan hamda borat va limon kislotalarining metil spirti (metanol)dagi 1 % li eritmasidan solib chayqatilsa, sariq yashil tusda tovlanadigan tiniq sariq rang hosil bo‘ladi. Bu reaksiyani 5-uglerod atomidagi gidroksil guruhi bo‘lgan flavon va flavonol unumlari beradi. Borot-limon reaksiyasi 5-oksiflavon yoki 5-oksiflavonollarning borat kislota bilan limon (yoki oksalat) kislota ishtirokida batoxrom kompleksi xosil qilishiga asoslangan.
Limon kislota o‘rnida oksalat kislota ishlatilgan holda flavonoidlarning aglikonlari reaksiya natijasida turg‘un sariq rang hosil qiladi, lekin glikozidlarning rangi tezda o‘chib ketishi mumkin.
3. Surma (stibium) (SH) -xlorid (yoki sirkoniy, uran) tuzlari bilan reaksiya. Flavonoidlarning spirtdagi - eritmasini surma (SH) - xlorid eritmasi bilan chinni idishchada aralashtirilsa, sariq yoki qizil rang xosil bo‘ladi.
Reaksiya 5-oksiflavonlar hamda 5-oksiflavonollarning 3- yoki 5-uglerod atomiga joylashgan gidroksil guruhi bilan surma va flavonoidlarning karbonil guruhi ishtirokida kompleks birikma hosil bo‘lishiga asoslangan. Agar 5-oksiflavonollarning 3-uglerod atomidagi gidroksil guruhi bo‘sh bo‘lsa, oldin shu guruh reaksiyaga kiradi.
Agar 5-oksiflavonollarning 3-uglerod atomidagi gidroksil guruh band (qandlar bilan glyukozid hosil qilgan) bo‘lsa, u holda 5-uglerod atomidagi gidroksil guruhi reaksiyaga kiradi.
4. Ammiak bilan reaksiya. CHinni idishchada olingan flyuvanoidlarning spirtdagi eritmasiga ammiak eritmasidan qo‘shib, suv hammomida bir oz qizdiriladi. Reaksiya natijasida flavonlar, flavonollar, flavononlar, flavonononlar eritmasi zarg‘aldoq yoki qizil rangga o‘tadigan sariq rang hosil qiladi. Xalqonlar va auronlar eritmasiga ammiak eritmasi yoki to‘q qizil rang hosil bo‘ladi. Antatsianlar esa ammiak eritmasi ta’sirida zangori yoki binafsha rangga bo‘yaladi.
Bu reaksiyani ishqor eritmalari bilan qilinsa ham yuqoridagiga o‘xshash natija olish mumkin.
5. Qo‘rg‘oshin atsetati bilan reaksiya. Flavonoidlarning chinni shishachada olingan spirtli eritmasiga qo‘rg‘oshin (II) - atsetat spirtli eritmasidan qo‘shib aralashtiriladi. V xalqada bo‘sh holda ortiogidroksil guruhi bo‘lgan flavonlar, xalqonlar va auronlar qo‘rg‘oshin (II) - atsetat eritmasi bilan tiniq sariq yoki qizil rangli cho‘kma hosil qiladi. Agar qo‘rg‘oshin (II) - atsetat o‘rnida qo‘rg‘oshin (II) - gidroatsetat eritmasi qo‘llanilsa, flavonoidlarning qariyb hamma rangli cho‘kma beradi. Bu reaksiyada antotsionlar qizil yoki ko‘k rangli cho‘kma hosil qilishi mumkin.
6. Mineral kislotalar bilan reaksiya. CHinni idishchadagi flavonlarning spirtli eritmasiga xlorid kislota ta’sir ettirilsa, flavonoidlarning hamma guruhlari (katexinlardan tashqari) rangli reaksiya beradi: flavonlar va flavonollar tiniq sariq, flavononlar zarg‘aldoq pushti qizil, antotsianlar zarg‘aldoq yoki qizil rangga bo‘yaladi.
Xalqonlar va auronlar kislotaning konsentrlangan eritmasi bilan oksoniy tuzlar hosil bo‘lishi xisobiga qizil rang hosil qiladi.
Xlorid kislota o‘rniga konsentrlangan sulfat kislota olingan taqdirda katekinlar, antotsionlar va flavononlar qizil, flavonlar va flavonollar tiniq sariqdan zarg‘aldoq ranggacha bo‘yaladi.
7. Alyuminiy xlorid bilan reaksiya. CHinni idishchadagi flavonlarning spirtdagi 5 ml eritmasiga (yoki o‘simlikdan tayyorlangan flavonoidlarning 5 ml spirtdali ajratmasiga) alyuminiy xloridning spirtdagi 5 ml eritmasidan bir necha tomchi tomizilsa, ko‘pchilik flavonoidlar sariq rang hosil qiladi.
8. Temir (II) - xlorid bilan reaksiya. CHinni idishchadagi flavonoidlarning spirtdagi 5 ml eritmasida (yoki o‘simlikdan tayyorlangan flavonoidlarning 5 ml spirtli ajratmasiga) temir (II) - xloridning spirtdagi 5% li eritmasidan bir necha tomchi qo‘shilsa, to‘q zangori, to‘q binafsha, to‘q yashil yoki yashil rang hosil bo‘ladi.
Temir (III) - xlorid eritmasi bilan flavonoidlarning xamma guruxlari rangli reaksiya beradi.
9. Vanilin bilan reaksiya. CHinni idishchadagi vanilinning konsentrlangan xlorid kislotadagi 1% li eritmasiga katexinlardan qo‘shilsa, qizil rang hosil bo‘ladi.
10. Kaliy persulfat bilan reaksiya. Probirkaga katexinlarning atsetondagi eritmasidan 1 ml solib, unga 20 mg kaliy persulfatning 2 ml konsentrlangan sulfat kislotadagi eritmasidan probirka devoridan asta-sekin oqiziladi. Suyuqliklar uchrashgan erda qizil-binafsha rangli aralashma hosil bo‘ladi. Bu reaksiya katexinlarning kaliy persulfat ta’sirida oksidlanib, antotsionidinlar hosil qilishiga asoslangan.
|
| |
