|
Robotlarda qo‘llaniladigan elektromexanik
|
| bet | 2/3 | | Sana | 19.09.2024 | | Hajmi | 71,22 Kb. | | #271673 |
Bog'liq Kon sanoatida robotlarda qo‘llaniladigan elektromexanik sistemalarni o‘rganishRobotlarda qo‘llaniladigan elektromexanik
Informasiyani quyidagi turlarda ifodalash mumkin: - matn ko‘rinishida (alfavit, raqam va maxsus simvollar majmuasi bo‘lib, ular yordamida axborot qog‘ozda yoki monitor ekranida aks etadi); - grafik ko‘rinishida(grafiklar, diagrammalar, sxemalar varasmlar); - ovozlishaklda(radio vatelefoniyadaqo‘llaniladigantovushsignallarivaradioto‘lqinlar); - videoinformasiya (ko‘zorqaliqabulqilinadiganranglisignallar); - multimediyali informasiyalar(kompyuter vositalariyordamidaaksetadiganmatn, grafik, tovushvavideoaxborotlar). Paydobo‘layotganjoyigako‘ra: kirishdagivachiqishdagi, ichkivatashqiinformasiyalargabo‘linadi. Qaytaishlanishbosqichigako‘ra: birlamchi, ikkilamchivanatijaviyinformasiyalargabo‘linadi. Elektron qurilmalarda axborot: analog va raqamli qayta ishlanadi. Analog shakl informasiyani uzluksiz ko‘rinishda ifodalaydi. Raqamli shakl informasiyani ma’lum qat’iy belgilar ko‘rinishida qayta ishlaydi. Insoniyat rivojlanishining barcha bosqichlarida informasiyalarni to‘plash, saqlash, qayta ishlash va uzatish masalasi yuzaga kelgan. Har bir bosqichda informasiyaga ishlov berish vositalarining rivojlanganlik darajasiga ko‘ra ma’lum axborot vositalari paydo bo‘lib, jamiyat rivojiga yangicha sifat bergan. Informasiyalarbilanishlanadiganharakatlarketmaketligiinformatsionjarayondebataladi. Asosiy informasiya jarayonlariga quyidagilar kiradi: – to‘plash (qabulqilish); 14 – tayyorlash (o‘zgartirish); – uzatish; – qaytaishlash (o‘zgartirish); – saqlash; – aksettirish (qaytatiklash). Har bir informasiya qator xossalarga ega bo‘lib, ular birgalikda foydalanuvchi talablariga (axborotning sifatiga) ma’lum darajada mos keladi. Quyidagilar axborotning eng muhim xossalari hisoblanadi: Dolzarbligi – ma’lum vaqt davomida foydalanuvchi uchun axborot qadrini saqlash hossasi, ya’ni «ma’naviy eskirmasligi». To‘liqligi – ma’lum doiradagi masalalarni yechish uchun yetarli bo‘lishi. Bu xossa to‘g‘ri (optimal) yechimni olishni ta’minlashini anglatadi. Adekvatligi – ob’yekt holati haqida to‘g‘ri ma’lumot berishi. 15 Saqlanuvchanligi – ma’lum axborot massivlarini ularni maqsadli ishlatishga tayyorligi, axborotni nazorat qilish va himoyalash xossasi, so‘ralgan vaqtda uni uzatish imkoniyatini o‘z ichiga oladi. Haqqoniyligi – real axborot birliklarini ularning haqiqiy qiymatlariga mosligi. 1.2.2. Kod va signal turlari Xabarni kodga mos keluvchi simvollar kombinasiyasiga aylantirish jarayoni kodlash, xabarni simvollar kombinasiyasidan kelib chiqib tiklash jarayoni esa – dekodlash deb ataladi. Kod– informasiyani saqlash, uzatish va qayta ishlash vaqtida informasiyani aks etishning universal usuli hisoblanadi. Simvollarning natijaviy ketma-ketligi aj mazkur alfavitdagi so‘z deb ataladi. Kodga ta’lluqli (kiruvchi) har bir so‘z kodli so‘z (kodli kombinasiya) deb ataladi. Teng taqsimlangan, teng taqsimlanmagan, to‘g‘ri, teskari hamda qo‘shimcha kodlar mavjud. Teng taqsimlangan kodlarda barcha kombinasiyalar bir xil uzunlikka ega bo‘ladi. Teng taqsimlangan kod uchun mumkin bo‘lgan kombinasiyalar soni mnga teng. Bunday kodga beshta kodli Bodo kodini misol keltirish mumkin. Unda beshta ikkilik elementlari mavjud (m = 2, n = 5). Mumkin bo‘lgan kodli kombinasiyalar soni 25 = 32 ga teng. Bu esa alfavitdagi barcha harflarni kodlash imkonini beradi. Teng taqsimlangan kodlarni uzatishda kodli kombinasiyalar orasida ajratuvchi simvollarni uzatish talab etilmaydi. Teng taqsimlanmagan kodlarda kodli kombinasiyalar simvollarning o‘zaro joylashuvi hamda soni bilan farq qiladi. Demak, turli kombinasiyalar, har xil uzunlikka ega bo‘ladi. Teng taqsimlanmagan kodga Morze kodi misol bo‘la oladi. Unda 0 va 1 simvollari faqat ikkita ko‘rinishda ifodalanadi, ya’ni yakka (0 va 1) yoki uchtali (111 va 000). Bitta birlikka mos keluvchi signal – nuqta, uchta birlikka mos keluvchi signal – tire deb ataladi. I simvoli nuqtani tiredan, nuqtani nuqtadan, tireni tiredan ajratuvchi belgi hisoblanadi. 000 kombinasiyasi kodli kombinasiyalarni o‘zaro ajratishda ishlatiladi.
|
| |
