- ma’lumotlardan foydalanishni tashkil etish va ulami
asosiy va tashqi xotirada
ishlash.
Ma’lumotlaming mantiqiy strukturasini (ma’lumotlar bazasi sxemalarini) tashkil
etish va madadlash
ma’lumotlarni tashkil etish modeli (“ma’lumotlar modeli”)
vositaiari yordamida ta’nrmlanadi.
Ma’lumotlar modeli
Ma’lumotlar modeli ma’lumotlami tashkil qilish usuli, yaxlitlikning
cheklanishlari va ma’lumotlami tashkil qilish obyektlari ustida joiz amallar to ‘plami
orqali aniqlanadi.
Ma’lumotlar modeli uchta tarkibiy qismga
Strukturali
Yaxlitli
Manipulyatsion qismlarga ajratiladi.
Ma’lumotlami tashkil etishning quyidagi uchta asosiy modellari mavjud:
- Ierarxik
- Tarmoqli
- Relyatsion
Ma’lumotiami tashkil etish modeli, aslida, avtomatlashtirilgan
axborot tizimini
amalga oshiruvchi avtomatlashtirilgan ma’lumotlar bankining
ichki axborot tilini
belgilaydi. MBBT orqali madadlanuvchi ma’lumotlar modeli MBBTni tasniflashda
ko‘pincha mezon sifatida ishlatiladi. Unga binoan
ierarxik MBBT, tarmoq MBBT va
relyatsion MBBT farqlanadi.
MBBTning boshqa muhim funksiyasi
MBBTning boshqa muhim fimksiyasi - tashqi xotiradagi ma’lumotlaming fizik
strukturasini tashkil etish va madadlash. Ushbu fimksiya ba’zida
ma 'lumotlar
bazasining fayllar formati deb ataluvchi ma’lumotlar bazasi fayllarining ichki
strukturasini tashkil etadi va madadlaydi hamda ma’lumotlardan samarali va tartibli
foydalanish uchun maxsus strukturalami (indekslami, sahifalami)
yaratadi va
madadlaydi. Ushbu jihatdan bu fimksiya MBBTning uchinchi funksiyasi —
ma’lumotlar bazasidan foydalanishni tishkil etish bilan uzviy bog‘langan.
Tashqi xotiradagi ma’lumotlaming fizik strukturasini tashkil etish va madadlash
fayllar tizimining shtatga oid vositalari asosida hamda tashqi xotira
qurilmalarining
MBBTni bevosita boshqarish sathida amalga oshirilishi mumkin.
Ma’lumotlardan foydalanishni va ulami asosiy va tashqi xotirada ishlashni tashkil
etish tranzaksiya deb ataluvchi jarayonlarni amalga oshirish orqali bajariladi.