|
Shifrlash va deshifrlashda qatnashadigan axborot sifatida biror alifbo asosida yozilgan matnlar qaraladi. Bu terminlar ostida quyidagilar tushuniladi
|
bet | 6/7 | Sana | 14.10.2022 | Hajmi | 390.35 Kb. | | #27214 |
Bog'liq gulshoda 2990 03.04.2018, Qosimov Abdumalikning mustaqil ishi, 1-Amaliy.Foydalanuvchining interfeysi va uning elementlarini o’rnatish, 3 -amaliyot, Sattorov Shoxrux, Test savollari, HISOBLASH VA RAQAMLITEXNIKA ASOSLARI56, aktyorning-rol-ustida-ishlashi (1), a (10), 1, Kimyoviy bog`lanish turlari, Albert-Ejnshtejn Shifrlash va deshifrlashda qatnashadigan axborot sifatida biror alifbo asosida yozilgan matnlar qaraladi. Bu terminlar ostida quyidagilar tushuniladi. Alifbo – axborot belgilarini kodlash uchun foydalaniladigan chekli to’plam. Matn – alifbo elementlarining tartiblangan to’plami. Xeshlash funktsiyasi (xesh-funktsiyasi) shunday o’zgartirishki, kirish yo’liga uzunligi o’zgaruvchan xabar M berilganida chišish yo’lida belgilangan uzunlikdagi šator h(M) ќosil bo’ladi. Boshšacha aytganda, xesh-funktsiya h(.) argument sifatida uzunligi ixtiyoriy xabar (xujjat) M ni šabul šiladi va belgilangan uzunlikdagi xesh-šiymat (xesh) H=h(M)ni šaytaradi. Xeshlash funktsiyasi šuyidagi xususiyatlarga ega bo’lishi lozim: 1. Xesh-funktsiya ixtiyoriy o’lchamli argumentga šo’llanishi mumkin. 2. Xesh-funktsiya chišish yo’lining šiymati belgilangan o’lchamga ega. 3. Xesh-funktsiya h(x) ni ixtiyoriy "x" uchun yetarlicha oson ќisoblanadi. Xesh-funktsiyani ќisoblash tezligi shunday bo’lishi kerakki, xesh-funktsiya ishlatilganida elektron rašamli imzoni tuzish va tekshirish tezligi xabarning o’zidan foydalanilganiga šaraganda anchagina katta bo’lsin. - 4. Xesh-funktsiya matn M dagi orasiga šo’yishlar (vstavki), chišarib tashlashlar (vыbrosы), joyini o’zgartirishlar va ќ. kabi o’zgarishlarga sezgir bo’lishi lozim.
- 5. Xesh-funktsiya šaytarilmaslik xususiyatiga ega bo’lishi lozim.
- 6. Ikkita turli xujjatlar (ularning uzunligiga boђliš bo’lmagan ќolda) xesh-funktsiyalari šiymatlarining mos kelishi eќtimolligi juda kichkina bo’lishi shart, ya’ni ќisoblash nuštai nazaridan h(x')=h(x) bo’ladigan x'≠ xni topish mumkin emas.
- Elektron raqamli imzo va uning zamonaviy turlari
- Elektron xujjatlarni tarmoq orqali almashishda ularni ishlash va saqlash xarajatlari kamayadi, qidirish tezlashadi.Ammo, elektron xujjat muallifini va xujjatning o’zini autentifikatsiyalash, ya’ni muallifning xaqiqiyligini va olingan elektron xujjatda o’zgarishlarning yo’qligini aniqlash muammosi paydo bo’ladi.
- Elektron xujjatlarni auentifikatsiyalashdan maqsad ularni mumkin bo’lgan jinoyatkorona xarakatlardan himoyalashdir. Bunday xarakatlarga quyidagilar kiradi:
- - faol ushlab qolish - tarmoqqa ulangan buzg’unchi xujjatlarni (fayllarni) ushlab qoladi va o’zgartiradi.
- - Maskarad-abonent S xujjatlarni abonent V ga abonent A nomidan yuboradi;
- - renegatlik-abonent A abonent V ga xabar yuborgan bo’lsada, yubormaganman deydi;
|
|
Bosh sahifa
Aloqalar
Bosh sahifa
Shifrlash va deshifrlashda qatnashadigan axborot sifatida biror alifbo asosida yozilgan matnlar qaraladi. Bu terminlar ostida quyidagilar tushuniladi
|