Yuqoridagi misolda www.zn.uz domen (soha) nomi deb ataladi. eng katta va
umumiy domenlar nomning oxirida, o`ng tomonda ko`rsatiladi. Bizning misolda u
.uz dir. Bu nom bilan Internetning O`zbekiston Respublikasiga
tegishli sohasi
(segmenti) belgilangan. SHunga o`xshash, Internetning kaznet segmentiga .kz,
Rossiyaga tegishli runet segmentiga .ru deb nom berilgan. Har bir davlatga
tegishli internet domeni o`z nomiga ega. Ulardan tashqari yana bir necha
umumiy domenlar bo`lib, ular o`zlarining faoliyat turlari bilan farqlanadi.
Masalan, .com (commercial yoki tijorat tashkilotlari), .edu (education – ta`lim
muassasalari), .gov (government – davlat organlari), .mil (military – harbiy
tashkilotlar), .net (networks companies – tarmoq va Internetga tegishli
tashkilotlar), and .org (organization – boshqa tashkilotlar).
Domenlar, ya`ni internet sohalari ichma-ich joylashgan.
Bunday
joylashuvda katta domenlar kichiklarini o`z ichiga oladi va ularning nomlari bir -
biridan “.” orqali ajratib ko`rsatiladi. Yuqoridagi misol www.zn.uz da Ziyonet
tashkilotiga tegishli zn domeni uz domeni ichida joylashgan. zn domeni ham o`z
navbatida bir necha domenlarga bo`lingan, masalan uning informatia va axborot
texnologiyalariga bag’ishlangan domeni ivat deb nomlanishi mumkin. U holda bu
domenga www.ivat.zn.uz deb murojaat qilinadi. Bu domen ham o`z navbatida
turli domenlardan tashkil topgan bo`lishi mumkin. Misol uchun, bu domenda
joylashgan informatika o`qituvchisi Ali Valievning veb saytiga kirish uchun bu
sayt nomi www.ali_valiyev.ivat.zn.uz dan foydalaniladi.
Bu jarayon yana
davom etishi mumkin.
DNS serverlari deb ataluvchi komp’yuterlar domenlar va ular nomlarida
bo`layotgan o`zgarishlar uchun javob beradilar, paydo bo`lgan yangi
domenlarning nomlarini o`z ro`yxatlariga kiritib qo`yadilar. Bundan tashqari, bu
serverlar domen nomlarini IP manzillarga o`tkazish uchun ham xizmat qiladilar.
Sizning komp’yuteringiz internetga ulanganda boshqa komp’yuterlarga
ulana
olish uchun unga ham IP manzil beriladi. Bu manzil statik yoki dinamik manzil
bo`lishi mumkin. Statik manzil hech qachon o`zgarmaydi va statik manzilga ega
foydalanuvchilar har gal internetga ulanganlarida shu nomga ega bo`ladilar.
Lekin internetda IP manzillar soni cheklangan va st atik manzillar hammaga
etmaydi. SHu sababli provayderlar foydalanuvchini internetga ulash uchun
dinamik manzillardan foydalanadilar. Bu manzil internetda ishlashn ing bir
seansi uchun beriladi va keyingi safar bu manzil boshqa bo`lishi mumkin.
