mumkin.
Internetdagi
turli
manzillarning
umumiy
soni
256*256*256*256=4.294.964.296 ta.
Sonlar yordamida yozilgan manzillar komp’yuter va dasturlar uchun juda
qulay bo`lsa-da, odamlarning bunday manzillarni eslab qolishi qiyin. SHu
sababli internetda domen (soha) nomlaridan keng foydalaniladi. Domen nomlari
so`zlar, harflar va raqamlardan tashkil topadi va ularni eslab qolish ancha oson.
Domen nomlariga misol sifatida: gov.uz; mail.ru; microsoft.com; larni kelt irish
mumkin.
Domain Name Server (DNS – domen nomlari serveri) deb ataluvchi
komp’yuterlar domen nomlarini sonli manzillarga aylantirib beradi.
2. elektron pochta manzili at deb ataluvchi va et deb o`qiluvchi @
belgi yordamida ikki qismga bo`linadi. Bu belgi kuchukcha deb ham ataladi.
elektron manzilning birinchi qismi (@ dan chap tomonda joylashadi)
manzil
egasining nomidir. @ belgisining o`ng tomonidagi domen nomi joylashadi. Domen
nomi nuqta bilan ajratilgan kamida ikki bo`lakdaniborat bo`ladi. Masalan,
tayi.uz, unda tayi server nomi, uz internetning O`zbekistonga tegishli sohasining
nomi. Serverning o`zi ham internet sohasi hisoblanadi. Domen nomi uzun bo`lishi
ham mumkin. Masalan: downloads.office.microsoft.com. Bu nom internetning
tijorat sohasi: somda joylashgan Microsoft kompaniyasi sohasining office
dasturlariga bag’ishlangan bo`limining downloads serveriga tegishli.
Internetda
ikkita turli serverga bir xil domen nomi berib bo`lmaydi.
3. Elektron xat o`z manziliga etib borishi uchun uning sonli manzili
ma`lum bo`lishi kerak. Xatdagi
domen nomidan foydalanib, domen nomlari
serveri (DNS) unga mos IP manzilini topadi.
4. Domen nomlari tizimi (Domain Name System)
Internetni sohala rga
ajratib chiqadi. eng katta sohalar bu internetning biron bir davlat xududiga
tegishli qismlaridir. Har bir davlatning o`z domen nomi bor. Bu nom ikki harfdan
iborat. Quyida ba`zi davlatlarning domen nomlari keltirilgan. *.uz; *.ru; * .kz.
Bu nomlar birinchi darajali nomlar deb ataladi. Undan so`ng ikkinchi, uchinchi va
xokazo darajali nomlar keladi.
5.
Bundan tashqari, faoliyat turiga qarab ajratilgan bir necha birinchi
darajali domen nomlari bor. .com; .gov; .mil; .net; .edu. Bu domenlardagi
komp’yuterlar ixtiyoriy davlatga tegishli bo`lishi mumkin