|
11 – tajriba ishi nochiziqli boshqarish sistemalarini modellashtirish Ishdan maqsad
|
| bet | 3/4 | | Sana | 25.02.2022 | | Hajmi | 242.33 Kb. | | #18097 |
Bog'liq guruh mustaqil ishlar ro\'yhati 2, 4 - kurs, Issiqlik elektr stansiyasi.pdf, Tarmoq xizmatlari, 8, Thin film 1, Заковат учун саволлар-01, Oybegim mening (Oybekka hujum), Andijon mashinasozlik instituti mashinasozlik texnologiyasi fakulteti iqtisodiyot yonalishi, 1 savol javobi, Mustaqil ish topshiriqlari, rentgen spektraskop, 202-, Mustaqil ta\'limNyutonning II qonuni: Nyuton jismga qo’yilgan kuch bilan uning olgan tezlanishi va massasi orasidagi bog’lanishni aniqlash uchun gorizontal tekis sirtdagi aravachaning kuch ta'siridagi harakatini tekshirib, quyidagi xulosaga keldi:
~ ~
Bu xulosalarga asoslangan Nyuton II qonunni quyidagicha ta'riflanadi: “Kuch ta'sirida jismning olgan tezlanishi kuchga to’g’ri proporsional bo’lib, massasiga teskari proporsionaldir”, ya'ni: yoki .
Laplas almashtirishi haqiqiy o‘zgaruvchili funksiyani (shu jumladan vaqt funksiyasi) kompleks o‘zgaruvchili funksiyaga o‘zgartiradi. Laplas almashtirishi differensial va integral tenglamalar o‘rniga algebraik tenglamalardan foydalanishga imkon beradi - differensiallash va integrallash operatsiyalari ko‘paytirish va bo‘lish operatsiyalari bilan almashtiriladi Bundan tashqari, differensial tenglamalarning operator shaklida yozilishi vaqt sohasidan chastota - sohasiga o‘tishni yengillashtiradi.
Ma'lum ( vaqt funksiyasi uchun Laplas almashtirishi quyidagicha yoziladi:
bu yerda, r - kompleks o‘zgaruvchi;
L-Laplas to‘g‘ri almashtirishi operatsiyasining simvoli. Almashinayotgan funksiya original deyiladi va u cheklanadi:
bu yerda,
Laplas almashtirishi natijasida olingan funksiya tasvir deyiladi. Shunday qilib, original tasvirga mos bo‘ladi.
Ma'lum tasvir bo‘yicha originalni topish operatsiyasi Laplas teskari almashtirishi deyiladi.
,
bu yerda, -Laplas teskari almashtirish operatsiyasining simvoli.
Differensial yoki integral tenglamalarini operatsion hisob yordamida yechishdan maqsad algoritmi moddiy o‘zgaruvchili funksiyani kompleks o‘zgaruvchili funksiyaga almashtirish, kompleks o‘zgaruvchili sohada yechimlarni izlash, va nihoyat, teskari, ya'ni topilgan yechimni kompleks o‘zgaruvchili sohadan moddii o‘zgaruvchili sohaga almashtirishdan iborat.
Ishning bajarilish tartibi: Mexanik tizimlarni o’rganishda tizim elementlari bilan bog’liq fizik qonuniyatlarga murojaat etiladi.
Ushbu tizimda 3 ta fizik element bo’lib, ular: k-elastiklik, c-silindr porshinini qarshilik koeffisenti va y- yo’l.
Ushbu tizim uchun Nyutonning II qonunini joriy qilamiz va uning matematik ifodasini shakllantiramiz.
Bu yerda, - tizimga ta’sir etuvchi kuch, - m massali ob’ektning olgan tezlanishi, - silindrli porshinning qarshilik kuchi, - elastiklik kuchi.
Yakuniy matematik ifodani Laplas o’zgartirishlari asosida o’zgartiriladi. Natijada, o’zgartirish funksiyasi xosil bo’ldi.
yoki
Yakuniy matematik ifoda berilgan tizimning matematik modeli bo’lib, uning blok sxemasi quyidagicha bo’ladi:
Demak, tizimning matematik modeli yaratildi.
Yaratilgan matematik modelni MatLab tizimida kompyuterli modelini qurish uchun Matlab dasturi yuklanadi. Dastur yuklangach, dasturning Command Window oynasi o’zgaruvchi va buyruqlardan tozalanadi:
Variant asoisda o’zgaruvchilarga qiymat beriladi.
Modelning o’zgartirish funksiyasini xosil qilish uchun tf buyrug’idan foydalaniladi.
Ko’rilayotgan tizimning kirish qiymati bo’yicha natijaviy grafigini step() buyrug’i orqali ko’rish mumkin.
Ko’rilayotgan tizimni MatLab dasturida kompyuterli model ko’rinishini qurish uchun Simulink qismidan foydalaniladi. Simulinkni ishga tushirish uchun tugmasi yoki simulink buyrug’i beriladi.
Simulink kutubxonasidan foydalangan xolda yangi model yaratish uchun yangi oyna ochiladi (File – New - Model). Yangi yaratilgan oynaga Simulink kutubxonasidan foydalanib, Constant, Transfer Fcn va Display bloklari joylashtiriladi.
Ular o’zaro birlashtiriladi. Har bir blokka uning konteks menyusi orqali Block Parametrs buyrug’i orqali o’zgartirish imkoniyati bor.
Yaratilgan modelni tugmasi orqali ishga tushiriladi.
Matlab dasturida ixtiyoriy buyruq yoki funksiya haqida ma’lumot olish uchun help kalit so’zidan foydalaniladi.
|
| |
