11-Mavzu: Transmissiya. Ilashish muftasi.
1. Transmissiyaning vazifasi va turlari.
2. Transmissiyaning tuzilishi va ishlashi.
3.
Ilashish muftasining vazifasi, turlari va asosiy qismlari (friktsion,
gidravlik, elektromagnitli).
4. Friktsion ilashish muftasining konstruktsiyasi va uning ishlashi
5. Ilashish muftasi yuritmalari.
6. Ilashish muftasi yuritmasining kuchaytirgichlari.
Tayanch so’z va iboralar: Transmissiyaning vazifasi va turlari,
transmissiyaning tuzilishi va ishlashi, ilashish muftasining vazifasi va turlari,
ilashish muftasining tuzilishi va ishlashi.
1. Transmissiyaning vazifasi va turlari.
Avtomobil yo’lda harakatlanganda unga ta’sir etuvchi qarshilik kuchlari har
doim uzluksiz va ixtiyoriy ravishda o’zgarib turadi.
Kuchlarning o’zgarishi avtomobilning tezligi,
tezlanishi va yuklanishiga
bog’liq bo’ladi. Qarshilik kuchlarini yengib harakatlanishi uchun dvigiteldan
kelayotgan burovchi momentni o’zgartirib turish lozim bo’ladi.
Bu vazifani
bajarish uchun avtomobillarda kuch uzatish qo’llaniladi. Demak, kuch uzatmasi
dvigiteldagi burovchi momentni bir-necha mexanizm
va qurilmalar yordamida
uning qiymatini va yo’nalishini o’zagartirib avtomobilning yetakchi g’ildiraklariga
uzatish uchun xizmat qiladi. Kuch uzatma divigateldan olinayotgan burovchi
momentni yetakchi g’ildiraklarga uzatish bo’yicha mexaniq, gidrohajmli,
aralashgan (gidrotexaniq, elektromexaniq) turlarga bo’linadi.
Zamonaviy avtomobillarda asosan mexanik kuch uzatish qo’llanadi.
Kuch uzatma bir-biri bilan bog’langan ya’ni
ulashshish muftasi, uzatmalar
qutisi,
kardanli uzatma, asosiy uzatma va yarim o’qlarda tuzilgan. Dvigitelning
o’rnatilishi yetakchi g’ildirakning soni va joylashishiga
qarab kuch uzatma turli
konstruksiyaga ega bo’lishi mumkin Uzatmaning avtomobillarga tarqatilish qutisi
ham bo’lib, u burovchi momentni yetakchi ko’priklarga taqsimlanadi.
