|
15- umumta`lim maktabining tarix va huquq fani o`qituvchisi Xanifaxon Roziqovaning
|
| bet | 1/3 | | Sana | 30.03.2024 | | Hajmi | 0.59 Mb. | | #182408 |
Bog'liq 8-ochiq dars ishlanmasi mustaqil-talim-savollar (2), ariza, солар енерержий, sjkdhs, 6 СИНФ, Maxsulot tayorlash test 200ta 2-kurs, ТАКЛИФНОМА, Ommalashtirish yangi tartib (2), model xarita sss, 4d anamal rasmlar, 20-guruh o\'quvchilar pasporti
15- umumta`lim maktabining tarix va huquq fani o`qituvchisi Xanifaxon Roziqovaning
8-sinflarda O’zbekiston tarixi fanidan
16- §. Amirlik shaharlari va savdo-sotiq ishlari
mavzusidagi dars ishlanmasi
___________________________
___________________________
Sinfi: 8
30-32 nafar o’quvchiga mo’jjallangan.
Dars turi; yangi tushuncha, bilimlarni shakllantiruvchi.
Darsda foydalaniladigan metod: hikoya- suhbat usuli,”So’z qayer haqida ketayapti,joyini top”,”Nima,qachon,qayerda?”,”Qaysi so’s yetishmayapti”usullari.
Darsning maqsadi:
Ta’limiy maqsad:o’quvchilarni amirlikni shaharlar hayoti va savdo-sotiq ishlari bilan tanishtirish.
Tarbiyaviy maqsad:xalqimizni boshqa xalqlar bilan olib brogan savdo va diplomatikmunosabatari tarixinihozirgi davr bilan o’zaro bog’lay olish ko’nikmasini hosil qilish;
Rivojlantiruvch maqsad
O’quvchilarni xalqaro munosabatlar ishiga xayrixihlikruhida tarbiyalash;
Dars jihozlari:
1.“O’zbekiston tarixi” darsligi. 62-66 sahifalar,16& 2. O’zbekiston xaritasi 3. Darsni mustahkamlash uchun yozilgan savollar matni,o’quv film,kompyuter,mavzuga oid ko’rgazmalar,doska,daftar.
Muhim tushunchalar va atamalar:sahar hayoti,hunarmandchilik mahsulotlari,jahon bozori,elchilik,savdo va diplomatik munosabatlar.
I. Tashkiliy qism:
1.Sinfda opquvchilarni darsga jalb qilib, ishchi muhitni yaratish.
2.Dunyoda va O’zbekistonda yuz bergan muhim yangiliklardan xabarlar.
II. O’tilgan mavzuni mustahkamlash:guruh ishi:
I guruh
Yer-mulkchilik shakillari
1.Buxoroda yer-suv mukchiligining necha xil shakli bo’lgan?(3 xil)
2.Davlat yerlarinig suvsiz dasht,to’qayzor qismlari kimlarga bo’lib berilgan?(Ko’chmanchi jamoalarga)
3.Qanday shakldagi yer egalari davlat xazinasiga xiroj solig’ini to’lashlari,oliy hukmdorning chaqirig’ga ko’ra ,o’z qo’shini bilan harbiy yurishlarda ishtirok etishlari kerak bo’lgan?(Suyurg’ol shaklidagi yer egalari)
4.Davlat yerlarining “tanho”deb atalgan shakli qachon paydo bo’ldi?(XVI-asrda)
5.Xazinaga eng ko’p soliq qanday yerlardan tushgan?(Davlat yerlarinig dehqonlarga ijaraga berilgan qismidan)
6.”Mulk ”yerlari asosan kimlarga berilgan?(Amirlikda asrlar osha yashab kelayotgan arablarga)
7.Masjid,madrasa,honaqo va maqbaralar uchun ajratilgan yerlar qanday nomlangan?(Vaqf yerlari)
8.Vaqf mulkini kim tasarruf etgan?(Mutavalli)
9.XIX asrda eng kichik tanho yerlari qancha ga ni tashkil etgan?(3-5 ga)
10.Hukmdorni alohida topshirig’ini bajargan yoki urushda xizmat ko’rsatgan kishilar uchun qanday shaklda yer in’om etilgan?(Muiki hur yoki mulki hurri xolis)
II guruh
Soliq tizimi va majburiyatlar
1.Amirlikdagi asosiy soliq?(xiroj)
2.Xiroj solig’I asosan nima bilan to’langan?(mahsulot bilan)
3.Qachondan boshlab xirojning bir qismi pul bilan to’lanadigan bo’ldi?(XIX asrdan)
4.To’lanadigan xiroj miqdorini belgilashda kimlar ishtirok etgan?(amlokdor,qishloq oqsoqoli)
5.Bog’va poliz ekinlarida olinadigan soliq?(Tanobona)
6.Soliq olinadigan narsaning2,5%miqdorida qanday soliq olingan?(zakot)
7.Tanobona solig’ini miqdori nimaga qarab belgilangan?(ekinzorni bozorga uzoq yaqinligiga qarab)
8.Qanday ishlar hashar yo’li bilan amalga oshirilga?(ko’prik,qal’a,yo’llar,kanallar )
9.Qachondan boshlab hasharchilar o’zlari bilan ish quroli,arava-ulovi bilan kelishlari shart bo’lgan?(XVIII asrdan boshlab)
10.Keyinchalik polizlarga qanday yangi soliq joriy qilingan?(qo’sh puli)
III-guruh
Qishloq xo’jaligi va sug’orish ishlari
1.XVIII asrda Zarafshon daryosidan qaday ariqlar qazilgan?(Xurmo va Sarazm)
2.24 chaqirim uzunlikdagi Toyman arig’I kimning davrida qazilgan?(Amir Shoxmurod)
3.Daryo va kanallarga o’rnatilga chig’irlarning ayrimlari suvni hatto necha metrgach ko’tari bera olgan?(4 va undan baland)
4.Dehqon honadoni yiliga necha kungacha sug’orish inshoatlarini qurishga jalb etilgan?(60kundan 100kungacha)
5.Amirlik yerlarida qanday ekinlar etishtirilgan? (Paxta,bug’doy, jo’xori,tariq, arpa,beda)
6.Buxoro amirligi o’zining qanday dehqonchilik mahsulotlari bilan mashhur bol’gan?(Uzum va qovun)
7.To’t qismdan iborat bo’lgan bo’lar qanday atalgan?(chorbog’)
8.Buxorodagi eng mashhur bog’ nomini ayting?(Jo’ybor bog’i)
9.Amrlikda bo’yoq olinadigan qaday o’simlik etshtirilgan?(Mardona)
10.Amirlikda qaysi sohaning nisbatan salmog’I past bo’lgan?(chorvachilikni)
Iqtidorli o’quvchilar uchun;
Amirikning xo’jalik xayoti
1.Buxoroda yer-suv mukchiligining necha xil shakli bo’lgan?(3 xil)
2.Davlat yerlarinig suvsiz dasht,to’qayzor qismlari kimlarga bo’lib berilgan?(Ko’chmanchi jamoalarga)
3.Qanday shakldagi yer egalari davlat xazinasiga xiroj solig’ini to’lashlari,oliy hukmdorning chaqirig’ga ko’ra ,o’z qo’shini bilan harbiy yurishlarda ishtirok etishlari kerak bo’lgan?(Suyurg’ol shaklidagi yer egalari)
4.To’lanadigan xiroj miqdorini belgilashda kimlar ishtirok etgan?(amlokdor,qishloq oqsoqoli)
5.Bog’va poliz ekinlarida olinadigan soliq?(Tanobona)
6.Soliq olinadigan narsaning2,5%miqdorida qanday soliq olingan?(zakot)
7.To’t qismdan iborat bo’lgan bo’lar qanday atalgan?(chorbog’)
8.Buxorodagi eng mashhur bog’ nomini ayting?(Jo’ybor bog’i)
9.Amrlikda bo’yoq olinadigan qaday o’simlik etshtirilgan?(Mardona)
10.bir tanob yer maydoni qancha sotixga teng?(8,33 sotixga)
III. Darsning mazmuni:
IV. DARS MAZMUNINI RO’YOBGA CHIQARISH USTIDA ISHLASH:
|
| |
