Mahsulot sotish bo’yicha biznes rejaning umumiy hajmda bajarilishi va
dinamikasini tahlili
Ko’rsatkichlar
|
O’tgan yil
|
Hisobot yili
|
Hisobot yilining haqiqiysi
|
Biznes reja bo’yicha
|
Haqi-qatda
|
O’tgan yilga nisbatan
|
Biznes rejaga nisbatan
|
1
|
2
|
3
|
4
|
5
|
6
|
Sotilgan mahsulot hajmi, ming so’m
|
3408716,8
|
3436816,4
|
3439718,1
|
|
|
8-masala. Berilgan ma`lumotlar asosida sanoat korxonasining mahsulot sotish hajmiga ta`sir etuvchi omillarni tahlil eting va xulosa yozing.
Sotish hajmiga ta’sir ýtuvchi omillar tahlili
(ming so’mda)
№.
|
Ko’rsatkichlar
|
Shartli belgi
|
Hisobot yili
|
Farqi (+,-)
|
Mahsulot sotish hajmiga ta’siri
(+,-)
|
Biznes reja bo’yicha
|
Haqi-qatda
|
1
|
2
|
3
|
4
|
5
|
6
|
7
|
1.
|
Tayyor mahsulotning yil boshiga qoldig’i
|
Yb
|
41418,3
|
38416,7
|
|
|
2.
|
Ishlab chiqarilgan tayyor mahsulot
|
T
|
3418716,3
|
3416816,3
|
|
|
|
jami (1 satr+2 satr)
|
X
|
|
|
|
|
3.
|
Sotilgan mahsulot
|
St
|
3436816,4
|
3439718,1
|
|
|
4.
|
Tayyor mahsulotning yil oxiriga qoldig’i
|
Yo
|
|
|
|
|
|
Jami (3 satr+4 satr)
|
x
|
|
|
|
|
Omillar ta’sirining natijalarini quyidagi jadvalda umumlashtiring
Ko’rsatkichlar
|
Summa,
ming so’m
|
Biznes rejaga nisbatan % hisobida
|
1
|
2
|
3
|
1. Tayyor mahsulotning yil boshiga qoldig’ini ortishi
|
|
|
2. Tovar mahsuloti rejasini ortig’i bilan bajarilishi
|
|
|
3. Tayyor mahsulotning yil oxiriga qoldig’ini ortishi
|
|
|
Jami
|
|
|
9-masala. Korxona ma`lumotlari asosida sanoat korxonasining shartnoma bo’yicha majburiyatlarining bajarilishini tahlil eting va xulosa yozing.
Shartnoma bo’yicha mahsulot yetkazib berish majburiyatlarining bajarilishini tahlili
t/r
|
Ko’rsatkichlar
|
Biznes reja bo’yicha
|
Haqiqatda
|
1
|
2
|
3
|
4
|
1.
|
Sotilgan mahsulot, ming so’m
|
3436816,4
|
3439718,1
|
2.
|
Shartnoma bo’yicha etkazib berilmagan mahsulot hajmi, ming so’m
|
x
|
18719,8
|
3.
|
Shartnomaviy majburiyatni hisobga olgan holda mahsulot sotish hajmi, ming so’m
|
|
|
4.
|
Shartnomaviy majburiyatni hisobga olgan holda mahsulot sotish rejasining bajarilishi, %
|
x
|
|
10-masala. Berilgan ma`lumotlar asosida sanoat korxonasining mahsulotlari sifatini tahlil eting va xulosa yozing. Mahsulot sifatini o’rganishda o’rtacha navlilik va o’rtacha sotish bahosi koeffitsientlarini aniqlang va tahlil eting.
«A» mahsulot sifatining tahlili
Ko’rsat-kichlar
|
Mahsulot birligini bahosi, so’m
|
Ishlab chiqarilgan mahsulot (dona)
|
Biznes rejani bajarilishi, %
|
Jami mahsulotdagi ulushi (%)
|
Ishlab chiqarilgan mahsulot qiymati (ming so’m)
|
Biznes reja bo’yicha
|
Haqi-qatda
|
Biznes reja bo’yicha
|
Haqi-qatda
|
Biznes reja bo’yicha
|
Haqi-qatda
|
1
|
2
|
3
|
4
|
5
|
6
|
7
|
8
|
9
|
Oliy navli mahsulot
|
31000
|
32200
|
32816
|
|
|
|
|
|
Birinchi navli mahsulot
|
23588,5
|
17400
|
18398
|
|
|
|
|
|
Jami
|
x
|
|
|
|
|
|
|
|
Quyidagi testlarni eching
Qaysi javobda ishlab chiqarish maromini ifodalovchi ko’rsatkich to’g’ri ko’rsatilgan?
Maromiylik koeffitsienti, variatsiya koeffitsienti, oylik mahsulotning jami yillik mahsulotda tutgan ulushi;
Brakdan yo’qotish, mahsulot sotish hajmini o’sishi, variatsiya koeffitsienti;
Maromiylik koeffitsienti, variatsiya koeffitsienti, mahsulot ishlab chiqarish hajmini o’sish sur`ati;
Har oyda ishlab chiqarilgan mahsulotni jami yillik mahsulotdagi ulushi, variatsiya koeffitsienti, mahsulot hajmini o’sish sur`ati.
Ishlab chiqarish maromiyligini buzilishi qanday salbiy oqibatlarga olib keladi.
Mahsulot sifati pasayadi, tannarxi ortadi, shartnoma majburiyatlari bajarilmaydi;
Brak hosil bo’ladi, ishlab chiqarish resurslaridan to’liq foydalanilmaydi, jarimalar to’lanadi;
Ishlab chiqarish hajmi pasayadi, ishlab chiqarish uskunalari muddatidan oldin safdan chiqadi, unumdorlik pasayadi;
Barcha javoblar to’g’ri.
O’rtacha assortiment rejasining bajarilishi qanday aniqlanadi?
%
%
%
100 %
Yuqori sifatga erishish uchun tovar qanday xususiyatlarga ega bo’lishi kerak?
Texnik parametrlar;
Estetik parametrlar;
Ergonomik parametrlar;
Barcha javoblar to’g’ri.
Qaysi javobda mahsulot sifatini ifodalovchi ko’rsatkich to’g’ri ko’rsatib o’tilgan?
Sifatsiz mahsulot uchun to’langan jarimalar;
Texnologiya shartlariga mos kelishi;
Oliy nav mahsulot hajmi;
Tovarning kafolat muddati.
Maxsulot hajmining o’zgarishiga ta`sir etuvchi mehnat omillarini belgilang:
Ishchilar soni va ishlangan kishi kunlari sonining uzgarishi;
Ishchilar soni va ishlangan kishi kuni va kishi soatlarining uzgarishi;
Ishchilar soni, bajarilgan kishi kuni, kishi ish kunining davomiyligi va ishchilarning bir soatdagi unumdorligining uzgarishi;
Ishchilar soni va mexnat unumdorligi.
Assortiment rejasining bajarilishini aniklang:
(mln. sum)
Maxsulot turlari
|
Reja
|
Hakikatda
|
Assortiment rejasini bajarish xisobiga
|
A
|
189
|
179
|
?
|
B
|
91
|
93
|
?
|
V
|
82
|
80
|
?
|
G
|
62
|
65
|
?
|
Jami
|
424
|
417
|
?
|
a) 98,1; b) 98,3; c) 98,7; d) 97,2.
Tovar maxsulotining yillik mutloq o’sishini aniqlang:
Ko’rsatkichlar
|
Bazis yil
|
Yillar
|
2002
|
2003
|
2004
|
1. Tovar mahsuloti, ming so’m
|
92647
|
93235
|
94410
|
93423
|
Tovar maxsulotining yillik mutloq o’sishi, ming so’m:
a) +588; +1763; +776.
b) +588; +1175; -987.
c) +588; +1175; +987.
d) –588; +1763; -776.
Maromiylik koeffitsientini aniqlang.
Kvartal
|
Ishlab chiqarish hajmi
|
Tutgan ulushi, %
|
Rejani bajarilishi, %
|
Reja
|
Xaqiqatda
|
Reja
|
Xaqiqatda
|
I- kvartal
|
20000
|
24244
|
25,0
|
29
|
121,2
|
II- kvartal
|
20000
|
18392
|
25,0
|
22
|
92,0
|
III- kvartal
|
20000
|
17556
|
25,0
|
21
|
87,8
|
IV-kvartal
|
20000
|
23408
|
25,0
|
28
|
117,0
|
Jami:
|
80000
|
83600
|
100
|
100
|
104,5
|
A) 83600/80000*100=104,5%
V) 29+22+21+28=100
S) (121,2+92,0+87,8+117,0)/4=104,5%
D) 25+22+21+25= 93%=0,93
Tayyor mahsulot balansini formula orqali aniqlang?
Tayyor mahsulot qoldig’i:
Yil boshiga – Yb
Yil oxiriga – Yo
Tovar mahsuloti – T
Realizatsiya hajmi – R
A) Yb+Yo=T+P
V) Yb+R=T-Yo
S) Yb+T= R-Yo
D) Yo+T= R+Yb
Mustaqil ta’lim topshiriqlari
Quyidagi mavzulardan ixtiyoriy biri bo'yicha taqdimot yoki mustaqil ish tayyorlang.
Mahsulot ishlab chiqarish hajmini tahlil qilishning mazmuni, vazifalari va manbalari.
Mahsulot ishlab chiqarish hajmini ifodalovchi ko'rsatkichlar tizimi.
Mahsulot ishlab chiqarishning kritik hajmi tahlili (bir komponentli va ko'p komponentli). (taqdimot)
Mahsulot ishlab chiqarishning o'sish sur`atini dinamik tahlili.
Ishlab chiqarish maromiyligini tahlili.
Mahsulot hajmiga ta`sir etuvchi omillarni guruhlarga ajratish.
Mahsulot ishlab chiqarish hajmiga ta`sir etuvchi mehnat omillari.
Mahsulotlar tarkibidagi strukturaviy o'zgarishlar tahlili.
Mahsulot hajmini oshirish bo'yicha mavjud imkoniyatlarni aniqlash.
Xo'jalik yurituvchi sub`ektlarda mahsulot sotish hajmini tahlil etishning mazmuni, vazifalari va manbalari.
Mahsulot sotish hajmi va uning dinamikasini tahlili.
Sotish hajmiga ta`sir etuvchi omillarni hisoblash.
Mahsulotlarni sotish bo'yicha shartnoma majburiyatlarining bajarilishini tahlili.
Sotilgan mahsulot sifatining tahlili. (taqdimot)
Mahsulotni sotish hajmini oshirish imkoniyatlarini aniqlash.
1. Yetishmagan ko’rsatkichlarni hisoblang va assortiment rejasi bajarilishini baholang, tahlil qiling va xulosa yozing.
|