Mahsulot sotish bo’yicha biznes rejaning umumiy hajmda bajarilishi va
dinamikasini tahlili
Ko’rsatkichlar
|
O’tgan yil
|
Hisobot yili
|
Hisobot yilining haqiqiysi
|
Biznes reja bo’yicha
|
Haqi-qatda
|
O’tgan yilga nisbatan
|
Biznes rejaga nisbatan
|
1
|
2
|
3
|
4
|
5
|
6
|
Sotilgan mahsulot hajmi, ming so’m
|
3408716,8
|
3436816,4
|
3439718,1
|
|
|
8-masala. Berilgan ma`lumotlar asosida sanoat korxonasining mahsulot sotish hajmiga ta`sir etuvchi omillarni tahlil eting va xulosa yozing.
Sotish hajmiga ta’sir ýtuvchi omillar tahlili
(ming so’mda)
№.
|
Ko’rsatkichlar
|
Shartli belgi
|
Hisobot yili
|
Farqi (+,-)
|
Mahsulot sotish hajmiga ta’siri
(+,-)
|
Biznes reja bo’yicha
|
Haqi-qatda
|
1
|
2
|
3
|
4
|
5
|
6
|
7
|
1.
|
Tayyor mahsulotning yil boshiga qoldig’i
|
Yb
|
41418,3
|
38416,7
|
|
|
2.
|
Ishlab chiqarilgan tayyor mahsulot
|
T
|
3418716,3
|
3416816,3
|
|
|
|
jami (1 satr+2 satr)
|
X
|
|
|
|
|
3.
|
Sotilgan mahsulot
|
St
|
3436816,4
|
3439718,1
|
|
|
4.
|
Tayyor mahsulotning yil oxiriga qoldig’i
|
Yo
|
|
|
|
|
|
Jami (3 satr+4 satr)
|
x
|
|
|
|
|
Omillar ta’sirining natijalarini quyidagi jadvalda umumlashtiring
Ko’rsatkichlar
|
Summa,
ming so’m
|
Biznes rejaga nisbatan % hisobida
|
1
|
2
|
3
|
1. Tayyor mahsulotning yil boshiga qoldig’ini ortishi
|
|
|
2. Tovar mahsuloti rejasini ortig’i bilan bajarilishi
|
|
|
3. Tayyor mahsulotning yil oxiriga qoldig’ini ortishi
|
|
|
Jami
|
|
|
9-masala. Korxona ma`lumotlari asosida sanoat korxonasining shartnoma bo’yicha majburiyatlarining bajarilishini tahlil eting va xulosa yozing.
Shartnoma bo’yicha mahsulot yetkazib berish majburiyatlarining bajarilishini tahlili
t/r
|
Ko’rsatkichlar
|
Biznes reja bo’yicha
|
Haqiqatda
|
1
|
2
|
3
|
4
|
1.
|
Sotilgan mahsulot, ming so’m
|
3436816,4
|
3439718,1
|
2.
|
Shartnoma bo’yicha etkazib berilmagan mahsulot hajmi, ming so’m
|
x
|
18719,8
|
3.
|
Shartnomaviy majburiyatni hisobga olgan holda mahsulot sotish hajmi, ming so’m
|
|
|
4.
|
Shartnomaviy majburiyatni hisobga olgan holda mahsulot sotish rejasining bajarilishi, %
|
x
|
|
10-masala. Berilgan ma`lumotlar asosida sanoat korxonasining mahsulotlari sifatini tahlil eting va xulosa yozing. Mahsulot sifatini o’rganishda o’rtacha navlilik va o’rtacha sotish bahosi koeffitsientlarini aniqlang va tahlil eting.
«A» mahsulot sifatining tahlili
Ko’rsat-kichlar
|
Mahsulot birligini bahosi, so’m
|
Ishlab chiqarilgan mahsulot (dona)
|
Biznes rejani bajarilishi, %
|
Jami mahsulotdagi ulushi (%)
|
Ishlab chiqarilgan mahsulot qiymati (ming so’m)
|
Biznes reja bo’yicha
|
Haqi-qatda
|
Biznes reja bo’yicha
|
Haqi-qatda
|
Biznes reja bo’yicha
|
Haqi-qatda
|
1
|
2
|
3
|
4
|
5
|
6
|
7
|
8
|
9
|
Oliy navli mahsulot
|
31000
|
32200
|
32816
|
|
|
|
|
|
Birinchi navli mahsulot
|
23588,5
|
17400
|
18398
|
|
|
|
|
|
Jami
|
x
|
|
|
|
|
|
|
|
Quyidagi testlarni eching
-
Qaysi javobda ishlab chiqarish maromini ifodalovchi ko’rsatkich to’g’ri ko’rsatilgan?
-
Maromiylik koeffitsienti, variatsiya koeffitsienti, oylik mahsulotning jami yillik mahsulotda tutgan ulushi;
-
Brakdan yo’qotish, mahsulot sotish hajmini o’sishi, variatsiya koeffitsienti;
-
Maromiylik koeffitsienti, variatsiya koeffitsienti, mahsulot ishlab chiqarish hajmini o’sish sur`ati;
-
Har oyda ishlab chiqarilgan mahsulotni jami yillik mahsulotdagi ulushi, variatsiya koeffitsienti, mahsulot hajmini o’sish sur`ati.
-
Ishlab chiqarish maromiyligini buzilishi qanday salbiy oqibatlarga olib keladi.
-
Mahsulot sifati pasayadi, tannarxi ortadi, shartnoma majburiyatlari bajarilmaydi;
-
Brak hosil bo’ladi, ishlab chiqarish resurslaridan to’liq foydalanilmaydi, jarimalar to’lanadi;
-
Ishlab chiqarish hajmi pasayadi, ishlab chiqarish uskunalari muddatidan oldin safdan chiqadi, unumdorlik pasayadi;
-
Barcha javoblar to’g’ri.
-
O’rtacha assortiment rejasining bajarilishi qanday aniqlanadi?
-
%
-
%
-
%
-
100 %
-
Yuqori sifatga erishish uchun tovar qanday xususiyatlarga ega bo’lishi kerak?
-
Texnik parametrlar;
-
Estetik parametrlar;
-
Ergonomik parametrlar;
-
Barcha javoblar to’g’ri.
-
Qaysi javobda mahsulot sifatini ifodalovchi ko’rsatkich to’g’ri ko’rsatib o’tilgan?
-
Sifatsiz mahsulot uchun to’langan jarimalar;
-
Texnologiya shartlariga mos kelishi;
-
Oliy nav mahsulot hajmi;
-
Tovarning kafolat muddati.
-
Maxsulot hajmining o’zgarishiga ta`sir etuvchi mehnat omillarini belgilang:
-
Ishchilar soni va ishlangan kishi kunlari sonining uzgarishi;
-
Ishchilar soni va ishlangan kishi kuni va kishi soatlarining uzgarishi;
-
Ishchilar soni, bajarilgan kishi kuni, kishi ish kunining davomiyligi va ishchilarning bir soatdagi unumdorligining uzgarishi;
-
Ishchilar soni va mexnat unumdorligi.
-
Assortiment rejasining bajarilishini aniklang:
(mln. sum)
Maxsulot turlari
|
Reja
|
Hakikatda
|
Assortiment rejasini bajarish xisobiga
|
A
|
189
|
179
|
?
|
B
|
91
|
93
|
?
|
V
|
82
|
80
|
?
|
G
|
62
|
65
|
?
|
Jami
|
424
|
417
|
?
|
a) 98,1; b) 98,3; c) 98,7; d) 97,2.
-
Tovar maxsulotining yillik mutloq o’sishini aniqlang:
Ko’rsatkichlar
|
Bazis yil
|
Yillar
|
2002
|
2003
|
2004
|
1. Tovar mahsuloti, ming so’m
|
92647
|
93235
|
94410
|
93423
|
Tovar maxsulotining yillik mutloq o’sishi, ming so’m:
a) +588; +1763; +776.
b) +588; +1175; -987.
c) +588; +1175; +987.
d) –588; +1763; -776.
-
Maromiylik koeffitsientini aniqlang.
Kvartal
|
Ishlab chiqarish hajmi
|
Tutgan ulushi, %
|
Rejani bajarilishi, %
|
Reja
|
Xaqiqatda
|
Reja
|
Xaqiqatda
|
I- kvartal
|
20000
|
24244
|
25,0
|
29
|
121,2
|
II- kvartal
|
20000
|
18392
|
25,0
|
22
|
92,0
|
III- kvartal
|
20000
|
17556
|
25,0
|
21
|
87,8
|
IV-kvartal
|
20000
|
23408
|
25,0
|
28
|
117,0
|
Jami:
|
80000
|
83600
|
100
|
100
|
104,5
|
A) 83600/80000*100=104,5%
V) 29+22+21+28=100
S) (121,2+92,0+87,8+117,0)/4=104,5%
D) 25+22+21+25= 93%=0,93
-
Tayyor mahsulot balansini formula orqali aniqlang?
Tayyor mahsulot qoldig’i:
Yil boshiga – Yb
Yil oxiriga – Yo
Tovar mahsuloti – T
Realizatsiya hajmi – R
A) Yb+Yo=T+P
V) Yb+R=T-Yo
S) Yb+T= R-Yo
D) Yo+T= R+Yb
Mustaqil ta’lim topshiriqlari
Quyidagi mavzulardan ixtiyoriy biri bo'yicha taqdimot yoki mustaqil ish tayyorlang.
-
Mahsulot ishlab chiqarish hajmini tahlil qilishning mazmuni, vazifalari va manbalari.
-
Mahsulot ishlab chiqarish hajmini ifodalovchi ko'rsatkichlar tizimi.
-
Mahsulot ishlab chiqarishning kritik hajmi tahlili (bir komponentli va ko'p komponentli). (taqdimot)
-
Mahsulot ishlab chiqarishning o'sish sur`atini dinamik tahlili.
-
Ishlab chiqarish maromiyligini tahlili.
-
Mahsulot hajmiga ta`sir etuvchi omillarni guruhlarga ajratish.
-
Mahsulot ishlab chiqarish hajmiga ta`sir etuvchi mehnat omillari.
-
Mahsulotlar tarkibidagi strukturaviy o'zgarishlar tahlili.
-
Mahsulot hajmini oshirish bo'yicha mavjud imkoniyatlarni aniqlash.
-
Xo'jalik yurituvchi sub`ektlarda mahsulot sotish hajmini tahlil etishning mazmuni, vazifalari va manbalari.
-
Mahsulot sotish hajmi va uning dinamikasini tahlili.
-
Sotish hajmiga ta`sir etuvchi omillarni hisoblash.
-
Mahsulotlarni sotish bo'yicha shartnoma majburiyatlarining bajarilishini tahlili.
-
Sotilgan mahsulot sifatining tahlili. (taqdimot)
-
Mahsulotni sotish hajmini oshirish imkoniyatlarini aniqlash.
1. Yetishmagan ko’rsatkichlarni hisoblang va assortiment rejasi bajarilishini baholang, tahlil qiling va xulosa yozing.
|