356
Morfologik belgilari, biologik va xo„jalik xususiyatlari bo„yicha
madaniy
zig„ir beshta: dolgunets, mejumka, kudryashi, yirik urug„li va o„rmalab o„suvchi
tur xillarga bo„linadi.
Madaniy zig„ir - bir yillik o„tsimon, o„z-o„zidan
changlanuvchi bahorgi
o„simlik bo„lib, jahon kolleksiyasida kech kuzgi namunalari ham uchraydi.
Zig„irning yovvoyi turlari esa, ko„p yillik bo„lib, o„simlik balandligi o„rtacha 20-
125 sm gacha bo„lishi mumkin.
Dolgunets tur xili - o„simlik balandligi 50-120 sm shoxlamaydi,
asosan
dunyoda eng ko„p yetishtiriladigan zig„ir turi, sifatli tola ishlab chiqariladi. Kam
urug„li.
Mejumka tur xili - o„simlik balandligi 50-70 sm 1-3
tagacha shoxlaydi,
asosan yog„ olish uchun yetishtiriladi, qisman tola olinadi. 15-20
tagacha
quzoqchalar hosil qiladi. Tola sifati yuqori emas.
Kudryashi tur xili - tur xillari o„simlik balandligi 30-50 sm, asosan yog„
ishlab chiqarish maqsadida yetishtiriladi. 4-8 tagacha
birlamchi shoxlar hosil
qiladi. Bitta o„simlikda 30-60 tagacha quzoqchalar shakllanadi.
Yirik urug„li va o„rmalab o„suvchi tur xillari - katta
maydonlarda
yetishtirilmaydi. Asosan seleksiya jarayonida birlamchi manba sifatida
foydalaniladi.
