362
Bir vaqtda etilishi uchun defolyasiya qilinadi, buning uchun 10-15 kg 100 l
suvga magniy xlorati qo„llaniladi. Barglari 8-10 kundan keyin quriydi va to„kiladi.
Hosil KKS-6 KKS-9 kombaynlari yordamida yig„iladi yoki shingillar kesib
olinadi, quritiladi, yoriladi va don tozalash mashinalarida tozalanadi. Saqlanadigan
urug„larning namligi 8% dan oshmasligi lozim.
7.8. RAPS
Ahamiyati. Urug„ tarkibida 32-50% moy, 23% oqsil bo„ladi.
Moyi yarim
quriydigan, oziq-ovqatda va texnikada ishlatiladi. Rapsdan ko„kat
kam olinadi
hamda ko„k o„g„it (siderat) sifatida ishlatiladi. Moy
olingandan keyin qoladigan
kunjara va shroti yuqori to„yimli ozuqa hisoblanadi, ularning tarkibida 45% gacha
oqsil bo„ladi.
Sistematikasi. Raps karamdoshlilar
Brassicaceae oilasiga
, Brassica napus L.
Ssp. oleifera Metig avlodiga mansub bo„lib, bir yillik o„simlikdir.
Biologiyasi. Kuzgi raps mo„tadil
iqlim mintaqasida ekiladi, namsevar
o„simlikdir, unumdor yerda yaxshi o„sadi. O„zbekistonda ko„kat olish uchun oraliq
ekin sifatida ekiladi.
Urug„ hosili 1,5-2,5 t/ga, ko„kat hosili 15-25 t/ga bo„ladi.
Navlari: “Yasna” va “Inna” navlari 2015 yilgi Davlat Reestriga kiritilgan va
Toshkent viloyati bo„yicha sug„oriladigan
yerlarda asosiy muddatlarida, ko„k
massa uchun yetishtirish tavsiya etiladi.