144
Biologiyasi. Urug„ning hayotchanligi. Urug„lar muqobil namlikda (13-
14%) saqlansa unuvchanligini 10-11 yil saqlash qobiliyatiga ega.
Urug„ning unib chiqishi. Urug„lar bir murtakli ildizcha bilan unib chiqadi,
o„sib chiqqandan boshlab to 3-4 ta barg hosil bo„lgunga qadar u jadal shoxlanadi,
bunda ildiz tuklari bilan qoplangan katta miqdordagi yon ildizchalar hosil bo„ladi.
Murtak ildizcha haqiqiy ildizlar paydo bo„lguncha
tuproqdan suv va oziq
unsurlarini shimib olib, o„simlik hayotining oxirigacha saqlanadi. Unib chiqqandan
4-8 kundan keyin tuplanish bo„g„ini shakllanadi va ikkilamchi ildizlar hosil
bo„lishi sodir bo„ladi, tashqi ko„rinishi jihatidan murtak ildizchaga o„xshaydi.
Poyaning yer osti qismining pastki bo„g„inlaridan
havo ildizlari yoki
tayanch ildizlari paydo bo„lib o„simlikning mustaxkamligini ta‟minlaydi va
qo„shimcha oziqlanish manbasi bo„lib xizmat qiladi.
Jo„xori ildizlari 180-190 sm chuqurlikgacha kirib boradi, ildizlarning
yarmidan ko„p massasi 0-20 sm li qatlamida joylashgan. Tezpishar navlarida 5-10
ta bo„g„in
oraliqlari mavjud, kechpisharlari 20-25 ularning uzunligi poyaning
pastki qismida 1-2 sm, yuqori qismida esa 40 sm gacha bo„ladi.
Jo„xorining muhim biologik xususiyatlaridan biri bu uni o„rgandan
keyin
yana o„sishidir-bunda poyaning kurtaklaridan va kesilgan joyining uyqudagi
tuplanish bo„g„inchasining kurtaklaridan va poyaning o„rilganda o„rmasdan ketsa,
o„sish nuqtalaridan va yangi paydo bo„lgan novdalardan yana o„sadi.
Ro„vak to„la shakllanganda gullash 8-12
kun davom etadi, ba‟zi bir
navlarda esa 16 kungacha davom etishi mumkin. Gullash ertalab havo harorati 16-
18 °C, havoning nisbiy namligi 60-80% bo„lganda sodir bo„ladi. Har bir gulning
gullash davomiyligi 1-2 soat. Pishgan changdonlari
yoriladi va changlar havo
oqimi bilan butun dalaga tarqaladi, bunda u onalikning og„izchalariga tushib o„sadi
va bo„g„inchaga kirib boradi va u yyerda urug„lanish jarayoni sodir bo„ladi.
Jo„xori fakultativ o„z-o„zini changlatuvchi, ya‟ni
chetdan changlanish
qobiliyati ham bor, lekin unda o„z-o„zini changlantirish ustunlik qiladi.
