3-Amaliy mashg’ulot
Rele ximoyasidagi shartli belgilar
Rele himoyasi va avtomatika sxemalarida quyidagi shartli belgilar ishlatiladi:
a) rele va kontaktorlarning chulg’amlari: 1-bir chulg’amli; 2- ikki
chulg’amli; 3-tok relesi; 4- ishlash jarayonida hayallash vaqtiga ega bo’lgan vaqt
relesi;
b) relening ulanuvchi kontaktlari: 1-darxol
ulanuvchi; 2-ulanayotganda
hayallash vaqtiga ega bo’lgan; 3-uzilayotganda hayallash vaqtiga ega bo’lgan; 4-
ulanayotganda ham uzilayotganda ham hayallash vaqtiga ega bo’lgan;
v) relening uziluvchi kontaktlari: 1-darxol uziluvchi; 2-uzilayotganda
hayallash
vaqtiga ega; 3-ulanayotgan vaqtda hayallash vaqtiga ega; 4-
ulanayotganda ham uzilayotganda ham hayallash vaqtiga ega;
g) ulanib – uziluvchi kontaktlar: 1- kontaktlar uzilib – ulanayotgan vaqtda
zanjir
qisqa vaqt davomida uziladi; 2- kontaktlar uzilib – ulanayotgan vaqtda
zanjir uzilmaydi;
d) relening qisqa vaqtga ulanadigan (impulg’s) kontaktlari: 1-tez
ishlaydigan; 2-hayallash vaqtiga ega bo’lgan;
e) blok kontaktlar: 1-ulanuvchi; 2- uziluvchi;
j) o’z-o’zidan orqaga qaytmaydigan kontaktlar (masalan, ko’rsatkich
relelarning kontaktlari): 1-ulanuvchi; 2- uziluvchi;
Z) rubilg’niklar: 1- bir fazali; 2- uch fazali;
i) saqlagich;
k) avtamatik uzgich: 1- bir fazali; 2- uch fazali;
l) knopkalar: 1- ulanuvchi; 2- uziluvchi;
Elektr sxemalari elementlarini ko’rsatish uchun
quyidagi belgilashlardan
foydalaniladi:
A — mikrosxemalar asosidagi funktsional kuchaytirgich; podstantsiya
shinalari;
A K — himoya komplekti;
AKB—
blokirovka qurilmasi; tebranishlar vaqtida blakirovka qilish
qurilmasi;
S — sig’im, kondensator;
D— mantiqiy element;
DH— signalizatsiyaning mantiqiy elementi;
DT— vaqt mantiqiy elementi;
DU— EMAS mantiqiy elementi;
DX— VA mantiqiy elementi;
DW— YoKI mantiqiy elementi;
DWU— YoKI-EMAS mantiqiy elementi;
EA — tahsirlanuvchi element; nolg’-organ; chiqish elementi;
EL— yoritish lampasi;
F— suyuqlanuvchi saqlagich;
FA— rele himoyasi, avtomatika va boshqarish zanjirlaridagi suyuqlanuvchi
saqlagich;
FH— signal zanjirlaridagi suyuqlanuvchi saqlagich;
FQ— viklyuchatelni boshqarish zanjirlaridagi suyuqlanuvchi saqlagich;
FV— razryadnik;
G — akkumulyator batareyasi;
GE— o’zgarmas tok generatori;
HL—signal lampasi;
HLW— oq linzali signal lampasi;
K — rele;
KA —
tok relesi; tokka bog’liq bo’lmagan hayallash vaqtiga ega bo’lgan
tok himoyasi;
KAT — tez to’yinuvchi transformatorli tok relesi; tokka bog’liq hayallash
vaqtiga ega bo’lgan tok himoyasi;
K AO — nol ketma-ketlik tok relesi; nol ketma-ketlik tok himoyasi;
KAW— tormozlanuvchi differentsial
himoyaning tok relesi; yo’naltirilgan
maksimal tok himoyasi;
KAZ— tok filg’tri;
KBS— ko’p marta ulanishdan blokirovka qilish relesi;
KBV— kuchlanish zanjirining buzilishidan blokirovka;
KN — ko’rsatkich rele;
KL— oraliq rele;
KT — vaqt relesi;
KS— fazalarni taqqoslash relesi;
KV— kuchlanish relesi;
KVT— hayallash vaqtiga ega bo’lgan bevosita ishlovchi kuchlanish relesi
;
KYZ— teskari ketma-ketlik kuchlanish filg’triga ulangan kuchlanish relesi;
KW— yo’naltirilgan quvvat relesi;
KZ— qarshilik relesi; masofa himoyasi
;
KQC— «Ulangan» holatning relesi;
L—induktivlik g’altagi;
M — elektr dvigateli;
R— pribor;
RA — ampermetr;
RV— volg’tmetr;
Q— viklyuchatel;
QA— shinalarni ulovchi viklyuchatel;
QB— sektsiya viklyuchateli;
QR— uzgich (avtomatik ajratkich);
QN— qisqa
tutashtirgich;
QS— ajratkich;
R— rezistor;
RR— reostat;
SA— boshqarishkaliti;
SAC— ulab-uzgich;
SB— boshqarish tugmasi;
SF— avtomatik;
SQ— viklyuchatelning yordamchi kontakti;
SQS— ajratkichning yordamchi kontakti;
SX— nakladka;
T — transformator, avtotransformator;
TA — tok transformatori;
TAV— transreaktor;
TL— oraliq transformator;
TLA— oraliq tez to’yinuvchi tok transformatori;
TLV— oraliq tez to’yinuvchi kuchlanish transformatori;
TS— stabilizator;
TV— kuchlanish transformatori;
VD— diod, tiristor, stabilitron;
VS— ko’prik to’g’rilagich;
VT— tranzistor;
W— liniya;
YA— elektromagnit;
YAC— ulash elektromagniti;
YAT— uzish elektromagniti;
X— reaktiv qarshilik;
Z — to’la qarshilik;
ZA2 — teskari ketma-ketlik filg’tri;
ZV2 — teskari ketma-ketlik kuchlanish filg’tri;
ZF— yuqori garmonika tokiningfilg’tri;
