3-Mavzu: Sezgi va idrokning psixologik mohiyati, fiziologiyasi reja




Download 447,68 Kb.
Pdf ko'rish
bet18/25
Sana21.05.2024
Hajmi447,68 Kb.
#247741
1   ...   14   15   16   17   18   19   20   21   ...   25
Bog'liq
3-mavzu

Idrokning konstantligi
deganda biz idrok qilishdan ongimizda hosil bo’lgan obrazning 
real voqelikdagi bizga ta'sir etib turgan narsaning tabiiy holatiga har jihatdan mos 
bo’lishini tushunamiz. Ma'lumki, narsalarning hajmi (katta yoki kichikligi) shu narsalarni 
qanday masofadan (uzokdan yoki yaqindan) idrok qilayotganimizga qarab o‘zgarib 
turadi. Lekin shunday bo’lsa ham idrok qilishdan hosil bo’lgan narsalarning ongimizdagi 
obrazlari hamma vaqt shu narsaning tabiiy holatiga mos bo’ladi, masalan, katta yo’lda 
ketayotib, uzoqdan gugurt qutichasidek kichkina bo’lib kelayotgan avtobusni ko’rib, 
"kichkinagina avtobus" kelyapti demaymiz. Uzoqdagi avtobusni idrok qilishda 
ongimizda hosil bo’lgan obraz avtobusning real hajmiga teng bo’ladi. Yoki tepamizdan 
katta balandlikda uchib ketayotgan hozirgi zamon yirik passajir samolyotlarini ko’rib, 
kichkina samolyotchalar uchib ketishayapti, deb aytmaymiz. Biroq shu narsani aytish 
kerakki, idrokning konstantligi hususiyati ham odamning turmush tajribasi bilan 
bog’liqdir. Chunonchi, umrida hech qachon hozirgi zamon katta passajir samolyotlarini 
ko’rmagan odam baland uchib ketayotgan samolyotni idrok qilib, uning real hajmini 
(qanchalik kattaligini) tasavvur eta olmaydi. Ko’rishda masofa, rang, shakl, hajm 
konstantliklari ro’y beradi. qalamni 20 va 1sm masofadan idrok qilish, doskani 1 va 10 m 


masofadan idrokqilish, oq qog’oz yoki quyoshda, xona ichida, koridorda ham oq idrok 
qilinadi. Konstantlik hodisasida odam narsalarni ko‘z shuur pardasiga tushgan suratiga 
aynan muvofiq ko’rmaydi, balki ular haqiqatdan qanday mavjud bo’lsa, shunday ko’radi. 
Bu kishining tajribasi, ommaviy faoliyati jarayonida vujudga keladi. 
Illyuziya 
Idrok jarayonining navbatdagi yana bir o‘ziga xos xususiyati idrok qilishda ba'zan 
yuz beradigan illyuziya hodisasidir. 

Download 447,68 Kb.
1   ...   14   15   16   17   18   19   20   21   ...   25




Download 447,68 Kb.
Pdf ko'rish

Bosh sahifa
Aloqalar

    Bosh sahifa



3-Mavzu: Sezgi va idrokning psixologik mohiyati, fiziologiyasi reja

Download 447,68 Kb.
Pdf ko'rish