|
3-mavzu siklik algoritmlarni dasturlash
|
| bet | 1/3 | | Sana | 14.01.2023 | | Hajmi | 84.4 Kb. | | #38206 |
Bog'liq 3-mavzu siklik algoritmlarni dasturlash kirish, Oksidler óz betinshe Asad , Algoritmik tillar va dasturlash YOZMA, TTOM shippi, Хамид Алимджан, Mirzo Ulug\'bek-WPS Office, Mavzu Yalpi talab yalpi taklif va ularning hajmiga tasir etuvch, 1-амалий иш КТЭ, 64e07299cd869 Металлар рец, Taqdimot (1), Guruh bilan ishlashning nazariy asoslari-fayllar.org, 933, тест, 7- Ma\'ruza (3)
Laboratoriya ishi maqsadi: DELPHI muhitida ilovalarni sozlashning oddiy vositalarini o‘rganish. Siklik algoritm dasturini tuzish va sozlash.
3.1. Pascal tilining repeat, while, for sikllarini
Sikl deganda oralik ma’lumotarning turli qiymatlarida bir xil operatorlarning ko‘p marta bajarilishi tushuniladi. Takrorlash soni oshkor yoki oshkormas shaklida berilishi mumkin.
Pascal tilida takrorlashlarni tashkil etish uchun uch xilssikl operatorlari qaralgan.
repeat
until;
operatori repeat va until kalit so‘zlar orasida joylashgan operatorlarni =true bajarilmaguncha takrorlashni amalga oshiradi, so‘ngra boshqaruvssikl operatoridan keyingi operatorga beriladi.
Whiledo begin
end;
operatori begin va end kalit so‘zlar orasida joylashgan operatorlarni =false bajarilmaguncha takrorlashni amalga oshiradi. Agar =false birinchi kirishda bo‘lsa, u holda bir marta ham bajarilmaydi, repeat da esa hech bo‘lmaganda bir marta bajariladi.
for i:=i1 to i2 do begin
end;
i o‘zgaruvchining i1 boshlang‘ich qiymatidan i2 oxirgi qiymatigacha «bir» qadam bila o‘sish o‘zgarishida operatorlar takrorlashini tashkil etadi. Agar i2>i1 bo‘lsa, u holda biror marta ham bajarilmaydi. Operatorning for i:=i2 downto i1 do begin end modifikatsiyasi i ning birlikni kamayishi takrorlashni tashkil etadi.
Amaliyotda har bir yangi yozilgan dasturda ishlatishni boshlagandan so‘ng xatolar aniqlanadi. Birinchi darajali xatorlar (kompilyasiya xatolari) operatorlarning noto‘g‘ri yozish (orforafiya, sintaksis) bilan bog‘liq. Xatolar topilganda DELPHI kompilyator xato topilgan birinchi operatorlarning qarshisida to‘xtaydi. Ekraning quyi qismida loyihada topilgan barcha xatolar to‘g‘risidagi ma’lumotlarni o‘z ichiga olgan matn oyna paydo bo‘ladi. Bu oynaning har bir satr nomeri va xato xarakterini o‘z ichiga oladi. Qiziqtirgan xatoga tezlikda o‘tish uchun uning tavsifi berilgan satrni ikki marta bosish kerak. Xatoning xarakteri haqida to‘la axborotni olish uchun F1 klavishini bosib Help ga murojaat qilish lozim. E’tibor berish kerakki, bitta xato uni uzatishda yo‘q bo‘lib ketadigan boshqa xatolar ham ega bo‘lishi mumkin. Shuning uchun xatolarni ketma-ket, yuqoridan pastga qarab tuzatish kerak va har bir xatoni tuzatgandan so‘ng dasturni yana kompilyasiya qilish kerak.
Ikkinchi darajali xatolar (bajarish xatolari) echishning tanlangan algorimi yoki algoritmni noto‘g‘ri dasturiy amalga oshirish bilan bog‘liq. Bu xatolar hisob natijasi noto‘g‘ri yoki to‘lib ketishi, nolga bo‘lishi va hokazolar ro‘y berganda namoyon bo‘ladi. Shuning uchun ishlatishga tayyor dasturdan foydalanishgan oldin uni testlash, ya’ni berilgan ma’lumotlarning shunday jamlanmalarida hisoblashni bajarish kerak, ularning uchun oldindan natijalar ma’lum bo‘lsin. Agar test hisoblari xatoni ko‘rsatsa, u holda uni topish uchun DELPHI muhitini sozlashning ichki (biriktirilgan) vositalaridan foydalanish zarur.
Oddiy holda xato joyini lokallashtirish uchun quyidagicha ish tutish tavsiya etiladi. Matn muharriri oynasida kursorni o‘rnatib, so‘ngra F4 (kursorgacha bajarish) klavishi bosiladi. Dasturni bajarish kursor turgan satrda to‘xtatiladi. Endi qiziqtirayotgan o‘zgaruvchilar qiymati nimaga tengligini ko‘rish mumkin. Buning uchun kerakli o‘zgaruvchiga kursorni qo‘yish (ekranda uning qiymati paydo bo‘ladi) yoki Ctrl-F7 bosish kerak va paydo bo‘lgan dialog oynada qiziqilgan o‘zgaruvchini ko‘rsatish lozim (bu oyna yordamida dasturni bajarish paytida o‘zgaruvchi qiymatini o‘zgartirish mumkin). F7 klavishni bosib (qadamba-qadam bajarish) u yoki bu o‘zgaruvchilar o‘zgarishini va hisoblashlar to‘g‘riligini nazorat qilib dastur satrma-satr bajarish mumkin. Agar kursorssikl ichida joylashgan bo‘lsa, u holda F4 ni bosgandan so‘ng sikl tanasi bir marta bajarilgandan so‘ng hisob to‘xtaydi. Hisoblarni davom ettirish uchun Run menyusdagi ini bosish kerak.
|
| |
