4-Amaliy mashg’ulot. Modellashtiruvchi dasturlarda pedagogik dasturiy vositalar
Ishning maqsadi: Talabalarga amaliy dasturlarda elektron majmua yaratishni va
modellashtiruvchi dasturlarda pedagogik dasturiy vositalar yaratishni oo’rgatish.o’rgatish
Vazifa: Delphi dasturida test yaratish
Ish haqida nazariy ma’lumot:
Modellashtirish - bilish ob’ektlari (fizik hodisa va jarayonlar) ni ularning modellari
yordamida tadqiq, qilish mavjud predmet va hodisalarning modellarini yasash va o`rganishdir.
Modellashtirish uslubidan fizika, astronomiya, biologiya, iqtisod fanlarida ob`ektning faqat
ma’lum xususiyat va munosabatlarini aniqlashda ham foydalaniladi
Modellarni tanlash
vositalariga qarab uni uch guruhga ajratish mumkin. Bular
abstrakt, fizik va
biologik guruhlar.
Abstrakt modellar qatoriga. matematik, matematik-mantiqiy va shu kabi modellar kiradi.
Fizik modellar qatoriga kichiklashtirilgan maketlar, turli asbob va qurilmalar, trenajyorlar va shu
kabilar kiritiladi.
Dasturlash – kompyuterlar va boshqa mikroprosersorli elektron mashinalar uchun
dasturlar tuzish, sinash va oʻzgartirish jarayonidan iborat. Odatda
dasturlash yuqori saviyali
dasturlash tillari (
Delphi, Java, C++, Python) vositasida amalga oshiriladi. Bu dasturlash
tillarining semantikasi odam tiliga yaqinligi tufayli dastur tuzish jarayoni ancha oson kechadi.
Ma’lumki, kompyuterda biror masalani hal qilish uchun avval uning modeli va algoritmi
tuziladi, so‘ng mazkur algoritm ma’lum bir qonun-qoidalar asosida
kompyuter tushunadigan
tilda ko‘rsatma va buyruqlar shaklida yoziladi. Hosil bo‘lgan kompyuter tushunadigan tildagi
matn dastur matni, algoritm esa
dastur deb ataladi.
Kompyuter
uchun dastur tuzish jarayoni dasturlash va dastur tuzadigan kishi
dasturchi
deyiladi. Kompyuter tushunadigan til esa
dasturlash tili deb ataladi.
Dasturlash tillarini
shartli ravishda quyidagi uch guruhga ajratish mumkin:
Quyi darajadagi dasturlash tillari;
O`rta darajadagi dasturlash tillari;
Yuqori darajadagi dasturlash tillari.
Delphi (o‘qilishi Delfi) qadimgi dunyoda mashhur bo‘lgan
avliyo yashagan ibodatxona
joylashgan grek shaharchasining nomi bo‘lib, u avliyo kabi bu dasturlash muhiti ham ko‘pchilik
orasida juda mashhur bo‘lib ketgan.
Uning qariyib chorak asr mobaynida 25 ta varianti yaratilgan bo‘lib, ular quyidagi uchta
guruhga ajratiladi:
Delphi 1 – Delphi 8 (1995-2003 yillar)
Delphi 2005 – Delphi 2010 (2005-2009 yillar)
Delphi XE 1 – Delphi XE 10 (2010-2017 yillar)
Ularning barchasida asosiy (ba’zan yagona) dasturlash tili Object Pascal bo‘lsada,
ko‘pchiligida C++, Assembler da,
oxirgi variantlarida Java da, ba’zi rsiyalarida hatto PHPda ham
dastur yozish mumkin. Oxirgi versiyalari Windows ilovalari bilan birga Android va IOS
ilovalarini ham yaratish imkonini beradi.
Ishni bajarish uchun uslubiy ko’rsatmalar:
