253. Reqressiya tənliyi y = a0 + a1x şəklindədir. Əgər S2y -y asılı dəyişənin qiymətlərinin dispersiyası, S2yx -y asılı dəyişənin x sərbəst dəyişənə görə dispersiyasıdırsa, onda korrelyasiya əmsalı necə hesablanacaqdır?
A) r = 
B) r = 
C) r = 
D) r = 
E) r = 
254. Determinasiya əmsalı nəyi göstərir?
A) İqtisadi sistemin göstəriciləri arasındakı əlaqənin sıxlığını;
B) İqtisadi sistemin göstəricilərinin zamandan asılılığını;
C) İqtisadi sistemin bir göstəricisinin onunla bağlı olan digər göstəriciyə
təsirinin gücünü;
D) İqtisadi sistemin göstəricilərinin sərbəstlik dərəcəsini;
E) İqtisadi sistemin göstəriciləri arasında avtokorrelyasiyanın olub olmamasını.
255. Korrelyasiya əmsalı nəyi göstərir?
A) İqtisadi sistemin göstəriciləri arasındakı əlaqənin sıxlığını;
B) İqtisadi sistemin göstəricilərinin zamandan asılılığını;
C) İqtisadi sistemin bir göstəricisinin onunla bağlı olan digər göstəriciyə
təsirin gücünü;
D) İqtisadi sistemin göstəricilərinin sərbəstlik dərəcəsini;
E) İqtisadi sistemin göstəriciləri arasında avtokorrelyasiyanın olubolmamasını.
256. y = a0 + a1x reqressiya tənliyi üçün korrelyasiya əmsalının
işarəsi necə təyin edilir?
A) Əmsalın işarəsi həmişə müsbətdir;
B) Əmsalın işarəsi həmişə mənfidir;
C) Əmsalın işarəsi tənliyin a0 əmsalının işarəsi ilə üst-üstə düşür;
D) Əmsalın işarəsi tənliyin a1 əmsalının işarəsi ilə üst-üstə düşür;
E) Əmsalın işarəsi tənliyin a1 əmsalının işarəsinin əksidir.
257. Determinasiya əmsalı ilə korrelyasiya əmsalı arasında hansı
asılılıq vardır?
A) Bu əmsallar arasında heç bir asılılıq yoxdur;
B) Korrelyasiya əmsalı determinasiya əmsalının kvadratı kimi
hesablanır;
C) Korrelyasiya əmsalı determinasiya əmsalından yalnız işarə ilə
fərqlənir;
D) Korrelyasiya əmsalı determinasiya əmsalının yarısına bərabərdir;
E) Korrelyasiya əmsalı determinasiya əmsalının kvadrat kökü kimi
hesablanır.
258. Korrelyasiya əmsalının qiyməti mütləq qiymətcə hansı hüdudlar
daxilində dəyişir:
A) 1 ≤ r 
B) 0 ≤ r ≤ 1
C) 0 ≤ r ≤ +∞
D) 1 ≤ r ≤ +∞
E) 2 ≤ r ≤ 1
259. Əgər korrelyasiya əmsalının işarəsi mənfidirsə, onda:
A) İqtisadi sistemin baxılan göstəriciləri arasında heç bir əlaqə yoxdur;
B) İqtisadi sistemin baxılan göstəriciləri arasında funksional əlaqə
mövcuddur;
C) İqtisadi sistemin baxılan göstəriciləri arasında mənfi asılılıq
mövcuddur;
D) İqtisadi sistemin baxılan göstəriciləri arasında müsbət asılılıq
mövcuddur;
E) İqtisadi sistemin baxılan göstəriciləri arasında qeyri-xətti asılılıq
mövcuddur.
260. Əgər korrelyasiya əmsalının işarəsi müsbətdirsə, onda iqtisadi
sistemin baxılan göstəriciləri arasında:
A) Heç bir əlaqə yoxdur;
B) Xətti asılılıq mövcuddur;
C) Mənfi asılılıq mövcuddur;
D) Müsbət asılılıq mövcuddur;
E) Funksional asılılıq mövcuddur.
261. Proqnozlaşdırmanın kəmiyyət metodları isə vəziyyəti xarakterizə edən ədədi məlumat massivlərinin işlənməsinə əsaslanır. Proqnozlaşdırmanın kəmiyyət metodlarını aşağıdakı qruplara ayırmaq olar
1.Keyfiyyət metodu
2.Kəmiyyət metodu
3.Səbəb-nəticə metodu (kauzal metodlar)
4.Zaman sırasının təhlili metodu
5.Riyazi-statistik təhlil metodu
A) 3,4
B) 1,2
C) 1,5
D) hamısı
E) yalnız 5
262.Əgər keçmişdə baş verənlər gələcəyi qiymətləndirmək üçün kifayət qədər əsas verərsə, onda keçmişin meylinin aşkar edilməsi və bu meylin gələcəyə aid edilməsinin ən əlverişli yolu hansı yoludur?
A) Zaman sırasının təhlili
B) Keyfiyyət təhlili
C) Kəmiyyət təhlili
D) Səbəb-nəticə təhlili (kauzal)
E) Riyazi-statistik təhlili
263.Əgər indiki vəziyyət yalnız zamandan deyil, həm də bir cox başqa dəyişənlərdən asılıdırsa, onda proqnozlaşdırma üçün hansı metodlardan istifadə edilir?
A) Kauzal metodlardan
B) Zaman sırasının təhlili metodlarından
C) Keyfiyyət təhlili metodlarından
D) Kəmiyyət təhlili metodlarından
E) Riyazi-statistik təhlili metodlarından
264. Proqnoz – nə deməkdir?
A) məlum meyllərə və faktorlara əsaslanaraq gələcək haqqında fikir söyləməkdir.
B) məlum olmayan meyllərə və faktorlara əsaslanaraq gələcək haqqında fikir söyləməkdir.
C) müəyyən məsələ haqqında bir fikir söyləməkdir.
D) indiki və gələcək faktorlardan xəbər verməkdir.
E) keçmiş faktorlara qayıtmaqdır.
265. Hansı asılılığa funksional asılılıq deyilir?
A)Bəzi müşahidələr zamanı tam və dəqiq ödənən asılılıq;
B) Hər bir müşahidə zamanı tam və dəqiq ödənən asılılıq;
C) Orta hesabla və ümumi şəkildə ödənən asılılıq;
D) Ehtimalla ödənən asılılıq;
E) Yalnız kütləvi müşahidələr zamanı ödənən asılılıq.
266. Hansı asılılığa korrelyasiya asılılığı deyilir?
A)Orta hesabla, ümumi şəkildə və yalnız kütləvi müşahidələr zamanı
ödənən asılılıq;
B) Bəzi müşahidələr zamanı tam və dəqiq ödənən asılılıq;
C) Hər bir müşahidə zamanı tam və dəqiq ödənən asılılıq;
D) Ehtimalla ödənən asılılıq;
E) Determinik ödənən asılılıq.
267. İqtisadi göstəricilər arasındakı qarşılıqlı əlaqələrin öyrənilməsində korrelyasiya təhlilindən istifadənin əsas səbəbi hansıdır?
A) İqtisadi göstəricilərin qiymətlərinə çoxsaylı obyektiv və təsadüfi faktorlar təsir göstərir və asılılıqlar dəqiq aşkar edilmir;
B) Korrelyasiya təhlili daha az vaxt aparır;
C) Korrelyasiya təhlili daha sadədir;
D) İqtisadi göstəricilərin qiymətləri zamana görə dəyişən xarakterlidir;
E) İqtisadi göstəricilərin qiymətləri zamana görə sabit xarakterlidir.
268. Cüt korrelyasiya dedikdə nə başa düşülür:
A) İqtisadi sistemin iki göstəricisi arasındakı funksional asılılığın təhlili;
B) İqtisadi sistemin bütün göstəriciləri arasındakı korrelyasiya asılılıqlarının təhlili;
C) İqtisadi sistemin iki göstəricisi arasındakı korrelyasiya asılılığının təhlili;
D) İqtisadi sistemin bütün göstəriciləri arasındakı funksional asılılıqların təhlili;
E) İqtisadi sistemin iki göstəricisi arasındakı həm funksional, həm də korrelyasiya asılılığının qoşa təhlili.
269. Reqressiya tənliyi:
A)İqtisadi sistemin göstəriciləri arasındakı korrelyasiya asılılığını ənyaxşı şəkildə əks etdirən riyazi əlaqə tənliyidir;
B) İqtisadi sistemin göstəriciləri arasındakı funksional asılılığı ən yaxşı şəkildə əks etdirən riyazi əlaqə tənliyidir;
C) İqtisadi sistemə maksimum mənfəət təmin edən modelin məqsəd funksiyasıdır;
D) İqtisadi sistemdə xərcləri minimumlaşdıran modelin məqsəd funksiyasıdır;
E) İqtisadi sistemdə ehtiyatların qoşma qiymətlərini müəyyən edən modelin məqsəd funksiyasıdır.
270. Əgər korrelyasiya əmsalının qiyməti sıfıra yaxındırsa, onda:
A) y və x dəyişənləri arasında sıx korrelyasiya asılılığı vardır;
B) y və x göstəriciləri arasında zəif korrelyasiya asılılığı vardır;
C) y və x göstəriciləri arasında funksional asılılıq vardır;
D) y və x göstəriciləri arasında xətti asılılıq vardır;
E) y və x göstəriciləri arasında qeyri-xətti asılılıq vardır.
271. Əgər korrelyasiya əmsalının qiyməti 1-ə yaxındırsa, onda:
A) y və x dəyişənləri arasında sıx korrelyasiya asılılığı vardır;
B) y və x göstəriciləri arasında zəif korrelyasiya asılılığı vardır;
C) y və x göstəriciləri arasında funksional asılılıq vardır;
D) y və x göstəriciləri arasında xətti asılılıq vardır;
E) y və x göstəriciləri arasında qeyri-xətti asılılıq vardır.
272. Optimal layihələndirmə məsələrinin həlli metodları aşağıdakılardan hansılardır?
A) Loqranj vurğu metodu
B) Erqonometrika metodu
C) Simpleks metodu
D) Krimetrika metodu
E) Simulyasiya metodu
273. Optimal layihələndirmə məsələrinin həlli metodları aşağıdakılardan hansılardır?
A) Maksimum prinsipi
B) Triqonometriya metodu
C) Erqonometrika metodu
D) Krimetrika metodu
E) Heç biri
274. Optimal layihələndirmə məsələrinin həlli metodları aşağıdakılardan hansılardır?
A) Variyasiya hesab metodu
B) Simulyasiya metodu
C) Proqramlaşdırma metodu
D) Erqonometrika metodu
E) Simpleks metodu
275. Korrelyasiya əmsalı hansı intervalda qiymət ala bilər?
A) [-1;1]
B) [0; 1]
C) [-∞; +∞]
D) [0; +∞]
E) [-∞; 0]
276. Funksional asılılıqlar dedikdə nə başa düşülür?
A) hər bir müşahidə zamanı tam və dəqiq ödənən asılılıqlar başa düşülür
B) ümumi şəkildə, orta hesabla və yalnız kütləvi müşahidələr zamanı ödənən asılılıqlar başa düşülür
C) parametrlərin qiymətləri modeldən kənarda hesablanır və modelə hazır şəkildə daxil edilməsi başa düşülür
D) parametrlərin qiymətləri isə qurulmuş iqtisadi-riyazi model həll edildikdən sonra tapılması başa düşülür
E) iqtisadi-riyazi modellərin tərkibində məqsəd funksiyası şəklində iştirak edilməsi başa düşülür
277. Korrelyasiya asılılıqları dedikdə nə başa düşülür?
A) ümumi şəkildə, orta hesabla və yalnız kütləvi müşahidələr zamanı ödənən asılılıqlar başa düşülür
B) hər bir müşahidə zamanı tam və dəqiq ödənən asılılıqlar başa düşülür
C) parametrlərin qiymətləri modeldən kənarda hesablanır və modelə hazır şəkildə daxil edilməsi başa düşülür
D) parametrlərin qiymətləri isə qurulmuş iqtisadi-riyazi model həll edildikdən sonra tapılması başa düşülür
E) iqtisadi-riyazi modellərin tərkibində məqsəd funksiyası şəklində iştirak edilməsi başa düşülür
278. Korrelyasiya təhlilinin birinci mərhələsində iqtisadi sistemin y və x göstəriciləri arasında verilmiş tipdə korrelyasiya asılılığının müvcud olması haqqında keyfiyyət təhlilinin irəli sürdüyü fərziyyənin nəyi yoxlanılır?
A) nə dərəcədə həqiqi olduğu
B) nə dərəcədə yalan olduğu
C) yalan və həqiqi olduğu
D) nə dərəcədə doğrunun doğrusu olduğu
E) yalan və yalan olduğu
279. Korrelyasiya təhlilinin ikinci mərhələsində iqtisadi sistemin y və x göstəriciləri arasındakı korrelyasiya asılılığını ifadə edən əlaqə tənliyi necə olur?
A) konkretləşdirilir
B) konkretləşdirilməyə imkan vermir
C) dəqiqləşdirilmir
D) həqiqi olur
E) heç biri
280. Korrelyasiya təhlilinin faktiki olaraq əlaqə tənliyinin konkretləşdirilməsi dedikdə hansı tənliyinin a0 və a1 əmsalları üçün ədədi qiymətlərin tapılması başa düşülür.
A) reqressiya
B) kovaliyasiya
C) adi
D) xətti
E) sistem
281.  = Na0 + a1
 = a0 + a12
| 