8 razryadli xotira, odatda, kompyuter tizimlarida ma'lumotlarni saqlash va qayta ishlash uchun ishlatiladigan xotira turidir. "Razryad" atamasi, odatda, ma'lumotlar birligi sifatida ishlatiladi va 8 razryadli xotira 1 baytga teng bo'lib, 256 (2^8) turli qiymatlarni saqlash imkonini beradi. Bu xotira turida ma'lumotlar, masalan, raqamlar yoki belgilar ko'rinishida saqlanishi mumkin. 8 razryadli xotira ko'pincha dasturlash va kompyuter arxitekturasi sohalarida muhim ahamiyatga ega.
16 razryadli xotira, odatda, kompyuter tizimlarida ma'lumotlarni saqlash va qayta ishlash uchun ishlatiladigan xotira turidir. Bu xotira 16 bitli ma'lumotlarni bir vaqtning o'zida saqlash va qayta ishlash imkonini beradi. Bunday xotira tizimlari ko'pincha eski kompyuter arxitekturalarida yoki maxsus qurilmalarda uchraydi. 16 razryadli xotira, shuningdek, ma'lumotlar uzatish tezligi va xotira sig'imi jihatidan cheklovlarga ega bo'lishi mumkin. Hozirgi kunda ko'proq zamonaviy tizimlar 32 yoki 64 razryadli xotira bilan ishlaydi, bu esa ko'proq ma'lumotlarni samarali ravishda qayta ishlash imkonini beradi.
Doimiy xotira (permanent memory) — bu ma'lumotlarni uzoq muddat saqlash uchun mo'ljallangan xotira turidir. U asosan kompyuter tizimlarida ishlatiladi va ma'lumotlar o'chirilganda ham saqlanib qoladi. Doimiy xotira turlari quyidagilarni o'z ichiga oladi:
1. Flesh-xotira (Flash memory): Bu turdagi xotira ma'lumotlarni elektr energiyasi yo'qolsa ham saqlay oladi. U ko'pincha USB flesh-disklar va SSD (Solid State Drive) qurilmalarda qo'llaniladi.
2. Kesh xotira (Cache memory): Bu tezkor xotira bo'lib, protsessor va asosiy xotira o'rtasida joylashgan. Kesh xotira tez-tez ishlatiladigan ma'lumotlarni saqlaydi, bu esa protsessorning ishlash tezligini oshiradi.
3. Asosiy xotira (Main memory): Bu RAM (Random Access Memory) sifatida tanilgan va vaqtinchalik ma'lumotlarni saqlaydi. Kompyuter o'chirilganda, asosiy xotiradagi ma'lumotlar yo'qoladi.
4. Virtual xotira (Virtual memory): Bu tizimning xotira boshqaruvi usuli bo'lib, asosiy xotira va tashqi xotira (disk) o'rtasida ma'lumotlarni almashish imkonini beradi. Bu usul kompyuterning xotira imkoniyatlarini kengaytiradi.
5. Tashqi xotira (External memory): Bu turdagi xotira ma'lumotlarni saqlash uchun tashqi qurilmalardan foydalanadi, masalan, qattiq disklar, USB flesh-disklar va boshqa saqlash qurilmalari.
6. RAID massivlar (Redundant Array of Independent Disks): Bu bir nechta qattiq disklarni birlashtirib, ma'lumotlarni saqlash va xavfsizlikni oshirish uchun ishlatiladigan texnologiyadir. RAID turli darajalarda (masalan, RAID 0, RAID 1, RAID 5) ma'lumotlarni saqlash va tiklash usullarini taklif etadi.
Ushbu xotira turlari o'rtasida o'zaro aloqalar mavjud. Masalan, kesh xotira asosiy xotira bilan ishlaydi, virtual xotira esa asosiy va tashqi xotira o'rtasida ma'lumotlarni almashish imkonini beradi. Har bir xotira turi o'zining vazifalari va afzalliklariga ega bo'lib, kompyuter tizimining samarali ishlashini ta'minlaydi.
|
