• 9.2.Golvanik elementlar. Galvanoplastika
  • Galvanostegiya
  • Materiallarga ishlov berishni elektr kimyo usullari




    Download 380.52 Kb.
    Pdf ko'rish
    bet6/12
    Sana20.02.2022
    Hajmi380.52 Kb.
    #17839
    1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   12
    Bog'liq
    9-Ma\'ruza
    Toshboltayeva Sevinch, H ALIHUJAYEV 109 guruh talabasi, komment D.Mamadiyarova, Grey minimalist business project presentation
    Materiallarga ishlov berishni elektr kimyo usullari 
    Elektrolit-elektroliz. Bu usullar elektr tokining suyuqliklarni tok o„tkazuvchi 
    eritmalari-elektrolitlardan o„tganda hosil bo„ladigan xodisalarga asoslangan. 
    Eritmalardan o„zgarmas tok o„tganda–elektroliz jaraenida-elektrolitda va 
    o„tkazgichlar sirtida (elektrodlar sirtida) har xil xodisalar sodir bo„lishi mumkin: 
    elektrolitdan modda zarrachalarini ajralishi va elektrodlarga qo„nishi; metall 
    elektrod (tok manbasini musbat qutbiga ulangan anod)-ni sirtini erishi; katod 
    sirtida vodorod gazi va anod sirtida kislorod gazini ajrashi va boshqalar.
    Katod 
    jaraenlari 
    (katodda 
    moddani 
    ajrashi) 
    galvanoplastikada, 
    galvanostegiyada va boshqalarda keng qo„llaniladi. Anod jaraenlari (anodni erishi) 
    har xil elektrokime va kombinatsiyalangan ishlov berish usullarida (elektrokime 
    travleniyasi-ishlov berish eki chiziqlar hosil kilish, silliqlash, polirovka kilish-
    yaltiratish, yaltiroq qoplama kilish, shakl berish, elektrokime tamg„alash, 
    charxlash, anod- mexanik ishlov berish, anod-abraziv ishlov berish va boshqalar) 
    keng qo„llaniladi 
    9.2.Golvanik elementlar. 
    Galvanoplastika - bu metall va nometall buyumlarni sirtiga elektrokimyo 
    yo„li bilan metallarni yopishtirish. Galvanoplastika buyumlarni aniq nusxalarini-
    galvanonusxalarini olish uchun ishlatiladi, masalan: tipografik klishelarni tipik 
    shtamplarini tayyorlash, musiqa plastinkalarini, aniq shtamplarni ishlab chiqish. 
    Buning uchun buyumdan ottisk-teskari nusxa olinadi, uning nomi matritsa bo„lib, u 
    metall, qo„rg„oshin, mis yoki nometall bo„lishi mumkin. Nometall (gips, yog„och, 


    plastmassa va h.) matritsalarga avval metall kukun, grafit yoki alyuminiy folga 
    qoplanadi va bu bilan ularni sirtida elektr o„tkazuvchanlik hosil qilinadi. Matritsani 
    asl nusxadan oson ajratish uchun uning sirtiga skipidar, kerosin surtiladi va 
    galvanik jarayondan oldin matritsa sirtini tozalanadi. Keyin matritsani galvanik 
    vannaga solinadi va buyumning ichi bo„sh aniq nusxasini olinadi. 
    Galvanostegiya deb metall buyumni yuqori mexanik mustahkamlik va 
    korroziyaga bardoshligini oshirish yoki tashqi ko„rinishini yaxshilash uchun sirtiga 
    elektrokimyo yo„li bilan metal qoplashga aytiladi. Galvanostegiyaga nikellash, 
    xromlash, mislash, kadmiylash, sirtni sink, qo„rg„oshin, ko„mish, oltin bilan 
    qoplash kabi jarayonlar qaraydi. 
    Katodga qoplangan metall galvanik qoplashda mayda kristal tarkibga ega 
    bo„lishi kerak, sirtga tekis taqsimlangan, tarkibida bo„shliqlar yo„q va asosiy metall 
    bilan mustahkam bog„langan bo„lishi kerak. Mexanik mustahkamlik va 
    korroziyaga bardoshlikni oshirish uchun uglerodli po„lat sirtiga galvanodiffuziya 
    usuli qo„llaniladi: galvanik qoplama berilgandan keyin issiqlik ishlov beriladi va 
    bu bilan diffuzion qatlam hosil qilinadi. Po„lat buyumlarni nikel yoki xrom bilan 
    qoplashdan oldin qator xollarda detallarni mislab olinadi, keyin esa nikellanadi 
    yoki xromlanadi. Ba‟zida uch qavatli qoplama xam yaratiladi (mis, nikel, xrom). 
    Bunday 
    qoplamalar 
    buyumlarni 
    480-500
    0
    S-gacha 
    qizdirilganda 
    ham 
    oksidlanishdan saqlaydi. 
    Kumushlash va oltinlash asosan dekorativ maqsadlarda qo„llaniladi. 
    Oltinlash, kumushlash va mislashda qoplama yaxshiroq yopishishi uchun 
    elektrolitga sian birikmalari qo„shiladi. 

    Download 380.52 Kb.
    1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   12




    Download 380.52 Kb.
    Pdf ko'rish

    Bosh sahifa
    Aloqalar

        Bosh sahifa



    Materiallarga ishlov berishni elektr kimyo usullari

    Download 380.52 Kb.
    Pdf ko'rish