• 5-bosqich.
  • Muhim ma’lumot
  • Foydali ma’lumot
  • Mahfiy ma’lumot
  • -bosqich Tizim tarkibini tavsiflash




    Download 8.25 Mb.
    Pdf ko'rish
    bet260/268
    Sana23.02.2023
    Hajmi8.25 Mb.
    #43285
    1   ...   256   257   258   259   260   261   262   263   ...   268
    Bog'liq
    Иктисодиётда ахборот комплекслари ва технологиялари дарслик
    Statistika(Oraliq) (1), Налоговый кодекс Республики Узбекистан, xkzbvdehbohboi, Blender 2.92.0, menejment, Toksanbayeva Albina sug\'urta mustaqil ishi, 3-TEZIS, 2-mavzu, psihologiya-i-alhimiya, Reading log 1 (1), Tarixiy xotirasiz kelajak yo\'q, Волейболни вужудга келиши ХАМДА ўйин қоидалари, ИШЧИ КУЧИ БОЗОРИ ВА БАНДЛИК, O\'ZBEKISTON VA JAHON HAMJAMIYATI, Doc2
    1-bosqich Tizim tarkibini tavsiflash: 
    Apparat vositalari; 
    Dasturiy ta’minlash; 
    Ma’lumotlar; 
    Hujjatlar; 


    480 
    Xodimlar; 
    2-bosqich Qaltis joylarni aniqlash: 
    Tahdid manbaini baholash bilan tizimning har bir elementining zaifligini aniqlash;  
    3-bosqich .Tahdidni amalga oshirish ehtimolini baholash; 
    4-bosqich. 
    Kutilayotgan 
    talofatlar 
    miqdorini 
    baholash.Bu 
    bosqich 
    murakkab,chunki bu ko’rsatkichning miqdoriy baholash har doim ham mumkin 
    emas.(Masalan mijozlar hisoblari va amaliyotlari haqidagi ma’lumotlar mahfiyligi 
    buzilganda bank obro’siga yetkazilgan putur) 
    5-bosqich.Himoyaning qo’llanishi mumkin bo’lgan usullari va vositalari tahlili.
    6-bosqich.Ko’rilayotgan choralarning samarasini baholash.Agar kutilayotgan 
    talofatlar mumkin bo’lgan darajadan ko’p bo’lsa himoya choralarini kuchaytirish 
    lozim. 
    Tavakkalchilik tahlili xavfsizlik siyosatini qabul qilish va quyidagi 
    bo’limlardan iborat himoya rejasini tuzish bilan yakunlanadi: 
    1. Hozirgi holati.Himoya tizimining huquqiy holatini reja tayyorlanayotgan 
    paytda tavsiflash. 
    2. Tavsiyalar.Xavfsizlik 
    siyosatini 
    amalga 
    oshiruvchi 
    asosiy 
    himoya 
    vositalarini tanlash. 
    3. Ma’suliyatlik. Ma’sul xodimlarning va ma’suliyatli hududlarning ro’yhati.
    4. Jadval.Himoya mexanizmning ishlash tartibini hamda nazorat vositalarini 
    aniqlash. 
    5. Vaqti-vaqti bilan qarab chiqilishi kerak bo’lgan reja holatini qaytadan ko’rib 
    chiqish. 
    Xavfsizlik tizimini tuzishning boshlang’ich bosqichida asosiy masala tizim 
    xavfsizlig uchun ma’sullarni tayinlash va ularning faoliyat doirasini 
    chegaralashdir.Bu masalani hal etishda quyidagilarni hisobga olish lozim: 
    1. Rahbariyatdan tashqari hech kim kompyuter xavfsizligi siyosati sohasida 
    asosiy qarorlarni qabul qila olmaydi. 
    2. Mutahassislardan boshqa hech kim xavfsizlik tizimining to’g’ri faoliyat 
    ko’rsatishini ta’minlay olmaydi. 


    481 
    3. Hech qanday tashqi tashkilot yoki mutahassislar guruxi xavfsizlik 
    choralarining iqtisodiy samarasiga katta qiziqish bildirmaydi. 
    Kompyuter xavfsizligi tizimini tuzishdagi strategik qarorlarga, kompyuterlarda 
    saqlanayotgan ma’lumotlarini tasniflashga asosiy e’tibor ko’rsatish lozim.Ko’p 
    hollarda ma’lumotning mahfiyligi va muhimligi o’rtasida chalkashliklar mavjud 
    bo’ladi.Ma’lumotlarni muhimligi bo’yicha toifalarga ajratish ob’yektiv 
    bo’lib,rahbariyatning xohishiga bog’liq emas,chunki u bank faoliyati mexanizmi 
    bilan belgilanadi va ma’lumotni yo’qotilishi yoki o’zgartirilishi xavfini 
    ta’riflaydi.Toifalarga bo’lishda juda ko’p variantlarini keltirish mumkin.Ulardan 
    eng soddasi quyidagicha: 
    1. Muhim ma’lumot-bank faoliyati uchun o’rni bosilmaydigan va eng zarur 
    ma’lumot,bu ma’lumotlar yo’qolgandan so’ng ularni qayta tiklash mumkin 
    emas yoki juda ko’p vaqt va mablag’ talab qiladi,noto’g’ri o’zgartirish yoki 
    o’rnini almashtirish katta zarar keltiradi. 
    2. Foydali ma’lumot-katta harajatlarsiz qayta tiklanishi mumkin bo’lgan zarur 
    ma’lumot,bu ma’lumotlarning o’zgartirilishi yoki yo’qotilishi ko’p moddiy 
    zarar ko’rishga olib kelmaydi. 
    Ma’lumotlarning mahfiyligi bo’yicha kategoriyalarga ajratish rahbariyat 
    tomonidan yoki o’z vakolat doiralari chegarasida xodimlar tomonidan sub’yektiv 
    ravishda amalga oshiriladi.Tijorat banklar fao liyati uchun 2 toifaga ajratish yetarli: 
    1. Mahfiy ma’lumot-bu ma’lumotlarga xodimlarning bir qismi yoki o’zga 
    shaxslarning kirishi nomaqbul,chunki moddiy va ma’naviy zarar keltirishi 
    mumkin. 
    2. Ochiq ma’lumot- bu ma’lumotlarga chetdan kirish hech qanday zarar bilan 
    bog’liq emas. 
    Rahbariyat kim va qanday qilib ma’lumotlarning muhimligi va maxfiyligi 
    darajasini belgilash haqida qaror qabul qilishi lozim.

    Download 8.25 Mb.
    1   ...   256   257   258   259   260   261   262   263   ...   268




    Download 8.25 Mb.
    Pdf ko'rish