136
axborotlarni tashqi yoki ichki manbalardan kiritish;
kiritilgan axborotlarni qayta ishlash va qulay
ko‘rinishda tasvirlash; axborotlarni iste’molchilarga
chiqarish yoki boshqa ATlarga uzatish;
teskari aloqa – mazkur tashkilot personali tomonidan qayta ishlanib yana
kiritiladigan axborot.
Iqtisodiy komplekslarda axborot tizimlari quyidagi
xususiyatlarga egalar:
har qanday AT tizimni yaratishning umumiy tamoyillariga binoan tahlil
qilinishi, qurilishi va boshqarilishi mumkin;
AT o‘zgaruvchan va taraqqiy etuvchidir;
AT ni yaratishda tizimli yondashishga amal qilinadi;
AT ning mahsuloti bo‘lmish axborotga asoslangan holda qarorlar qabul
qilinishi mumkin; AT ni axborotlarni qayta ishlashning inson-
kompyuter tizimi sifatida qarash mumkin.
Ishlab chiqarish va iqtisodiy obyektlarning mavjudligi jamiyatning u yoki bu
ehtiyojlarini qondirish bilan belgilanadi. Har bir bunday obyekt o‘zgaruvchan
muhit (davlat boshqaruv organlari, boshqa obyektlar)
bilan muayyan
munosabatlarda bo‘ladi va o‘zaro ta’sirning mavjudligini hamda o‘z vazifasining
bajarilishini ta’minlaydigan ko‘plab turli elementlardan tashkil topadi.
Bundan keyin, hajm, mulkchilik shakli, tashkiliy-huquqiy maqomidan qat’iy
nazar, istalgan obyekt
tashkilot deb yuritiladi.
Tashkilot — bu yon-atrofdan zahiralar oladigan va ularni o‘z faoliyati
mahsulotlariga aylantiradigan barqaror rasmiy ijtimoiy tuzilmadir.
Barcha
tashkilotlarda bir qator umumiy xususiyatlar, shuningdek ko‘plab
individual
o‘ziga xosliklar mavjud.
Tashkilotning muhit bilan o‘zaro ta’siri natijasida turli xil o‘zgarishlar yuz
beradi. Bu o‘zgarishlar bir-biriga o‘ta qarama-qarshi ikki shaklga ega bo‘lishi
mumkin. Bular: degradatsiya (tashkilotning murakkablashuvi,
axborotning
jamlanishi), ya’ni tashkilotning yemirilishi hamda rivojlanishi. Bundan tashqari,
tashkilot va muhit o‘rtasida vaqtinchalik muvozanat ham bo‘lishi mumkin, shu
137
tufayli tashkilot bir qancha muddat o‘zgarmay qoladi yoki faqat teskari
o‘zgarishlarga uchraydi. Tashkilotda bu o‘zgarishlar
boshqarish zaruriyatini
yuzaga keltiradi. Boshqacha qilib aytganda, maqsadga yo‘naltirilgan ta’sir
ko‘rsatadi.
