Abiotik omillar va organizmlarning ekologik moslashishi

Kriofil o’simliklar: bu guruhga sovuqga chidamli, mikroterim, harorati past joylarga moslashgan o’simliklarga tundraning lishayniklari, moxlari, doim yashil ninabargli va bargli butalar, yuqori tog’ o’simliklari, qor va muz ustida rivojlanadigan ayrim suvo’tlar, bakteriyalarga xosdir.

• Kriofil o’simliklar: bu guruhga sovuqga chidamli, mikroterim, harorati past joylarga moslashgan o’simliklarga tundraning lishayniklari, moxlari, doim yashil ninabargli va bargli butalar, yuqori tog’ o’simliklari, qor va muz ustida rivojlanadigan ayrim suvo’tlar, bakteriyalarga xosdir.
• Mezoterm - o’simliklari guruhining vakillari haroratning o’rtacha mohiyatli joylariga moslashgan haroratning chidamlilik nuqtasiga qarab mezoterm o’simliklari sovuqqa chidamli va issiqga chidamli guruhlarga bo’linadi.

Past haroratga nisbatan o’simliklar quyi dagi ekologik guruhlarga bo’linadilar:

• Past haroratga nisbatan o’simliklar quyi dagi ekologik guruhlarga bo’linadilar:
• Sovuqqa chidamsiz o’simliklar - harorat pasayib ketgan vaqtda zararlanadilar yoki nobud bo’ladilar. Ularning nobud bo’lishi fermentlar aktivligining pasayishi, oqsil va boshqa moddalari almashinishining buzilishi, hujayradagi membranalar o’tkazuvchanligining yo’qolishi va assimilyatsiya jarayonining to’xtashi bilan bog’liqdir.

2.Muzlashga chidamsiz o’simliklar - mutloq past haroratga chidamsiz bo’lib, ular to’qimalarida muz hosil bo’lish bilan nobud bo’ladilar. To’qimalarga birlashgan hujayralar shirasi past - 1 - 5°S haroratda muzlaydi. Chunki sitoplazma va hujayradagi shiralarning osmotik bosimi, to’qimalarda suvning muzlashi haroratni ancha pasaytiradi ( -5 -7S). Yaproqning muzlay boshlashi -6S da kuzatiladi. O’simliklar tanasi asta-sekin muzlaydi va ular mutloq muzlab qolmaydi. Bu guruxga subtropik-doim yashil o’simliklar kiradi. Yosh yaproqlar, gullar, go’shtli mevalar harorat- 1-2°Sga pasayganda muzlaydi.

• 2.Muzlashga chidamsiz o’simliklar - mutloq past haroratga chidamsiz bo’lib, ular to’qimalarida muz hosil bo’lish bilan nobud bo’ladilar. To’qimalarga birlashgan hujayralar shirasi past - 1 - 5°S haroratda muzlaydi. Chunki sitoplazma va hujayradagi shiralarning osmotik bosimi, to’qimalarda suvning muzlashi haroratni ancha pasaytiradi ( -5 -7S). Yaproqning muzlay boshlashi -6S da kuzatiladi. O’simliklar tanasi asta-sekin muzlaydi va ular mutloq muzlab qolmaydi. Bu guruxga subtropik-doim yashil o’simliklar kiradi. Yosh yaproqlar, gullar, go’shtli mevalar harorat- 1-2°Sga pasayganda muzlaydi.