• Doimiy tok dvigatelining aylanish tezligini stabillash
  • Avtomatik boshqarish sistemalarig prinsipal va funksional sxemalari




    Download 139.18 Kb.
    bet1/3
    Sana14.12.2022
    Hajmi139.18 Kb.
    #34743
      1   2   3
    Bog'liq
    1 amaliy
    davlat-standarti-asosida-chizmalarni-taxt-qilish, Test tayyorlanishga (2), Asbobsozlik materiallari Qirindi hosil bo’lish jarayoni, Testlar to\'plami 2021, маруза, Referat Psixologiya fanidan Mavzu Temperament va uning tiplari, Хавоканд, MInimalizm uslubining milliy uylarimizdagi muhim jihatlari, ttb 6, Исокжонов Жамшидбек 89 А 20-гурух, xx asrning 60-80-yillarida ozbekistonda suv resurslaridan foydalanish muammolari, Саволлар Коллеж учун, betlik, 55555, lira

    1. AMALIY MASHG‘ULOT
    AVTOMATIK BOSHQARISH SISTEMALARIG
    PRINSIPAL VA FUNKSIONAL SXEMALARI

    Har qanday jarayonni oldiga qo‘yilgan maqsad sari yo‘naltirishga boshqarish deyiladi. Har qanday jarayonni boshqarish 4 bosqichdan iborat bo‘ladi: I – boshqarish maqsadi; II – boshqarish tug‘risida axborot; III – taqqoslash, solishtirish va qaror qabul qilish; IV – qabul qilingan qarorni bajarish.


    Sxematik tarzda buni quyidagicha ifoda etish mumkin (1.1-rasm).

    BO – boshqarish ob’ekti.
    Funksional sxema sistema tarkibidagi elementlarni yoki bu elementlarning bajaradigan funksiyasini bildiradi. Prinsipial sxema esa funksional sxemaning kengaytirilgan ko‘rinishi hisoblanadi.
    1.1- misol
    O‘zgarmas tok generatorining kuchlanishini avtomatik boshqarish sistemasining prinsipial sxemasi 1.2-rasmda berilgan.


    1.2 – rasm. O‘zgarmas tok generatorining kuchlanishini avtomatik boshqarish sistemasining prinsipial sxemasi: EMK – elektr mashin kuchaytirgich; BCH1; BCH2 – EMK ning boshqarish chulg‘amlari; G – o‘zgarmas tok generatori; QCH – generatorning qo‘zg‘atuvchi chulg‘ami; Ryu – yuklama; ug – boshqariluvchi, rostlanuvchi kattalik; utb – teskari bog‘lanish signali; u=ub-utb– rostlanuvchi kattalikni berilgan qiymatdan og‘ishi; ub – rostlanuvchi kattalikning berilgan qiymati; uu – rostlovchi, boshqaruvchi signal.


    Agar u=ub–utb ishorasi musbat (+) bo‘lsa, ya’ni rostlanuvchi kattalik ug o‘z nominal qiymati ugnom kichik bo‘lsa, unda u signal EMKning ikkinchi boshqarish chulg‘ami BCH1 da BCH2 dagi magnit oqimiga mos yo‘nalgan magnit oqimi hosil qiladi. Buning natijasida BCH1 va BCH2 chulg‘amlardagi magnit oqimlari qo‘shilib EMKning boshqaruvchi kattaligi uu ko‘tarilishiga olib keladi. EMK esa generatorning qo‘zg‘atuvchi chulg‘amiga QCH qo‘zg‘atuvchi rolini o‘taydi. Va oxir oqibatda generator kuchlanishi ug nominal qiymat ugnom teng bo‘ladi. Agar u=ub – utb manfiy ishoraga ega bo‘lsa, unda EMKning BCH1 va BCH2 chulg‘amlaridagi magnit oqimlari qarama-qarshi yo‘nalgan bo‘lib, EMKning ishlab chiqargan kuchlanishi uu kamayishiga olib keladi.
    Endi bu sistema boshqarish sistemasi ekanligini isbotlaymiz. Buning uchun boshqarishga muvofiq keluvchi 4 bosqichlarni aniklaymiz (1.3-rasm).

    I – BM. – ug = const bo‘lishi kerak;


    II – BTA – utb = var o‘zgarishi;
    III – T.S. va QQQ - u=ub – utb hosil bo‘lishi;
    IV – QQQB – kuchaytirgich va EMK yordamida amalga oshiriladi.



    1.3- rasm

    K o‘rilayotgan sistemaning ishlash prinsipiga ko‘ra, uning funksional sxemasini tuzamiz (1.4-rasm).

    1.4-rasm. Funksional sxema


    1.2 – misol
    Eng ko‘p tarqalgan avtomatik sistemalardan biri – mustaqil qo‘zg‘atishli doimiy tok dvigatelining aylanish tezligini stabillash sistemasidir. Uning ishlash maqsadi – valga «yuklanish» berilganda dvigatelning berilgan tezligini ushlab turishdan iborat. O‘xshash tipdagi sistemalar, masalan, metal kesish dastgohlarida foydalaniladi va bunda metalning kesish chuqurligiga bog‘liq bo‘lgan holda berilgan aylanish tezligini ushlab turish lozim. 1.5–rasmda bunday sistemalarni amalga oshirishning soddalashgan sxemasi keltirilgan.




    1.5-rasm. Doimiy tok dvigatelining aylanish tezligini stabillash

    Download 139.18 Kb.
      1   2   3




    Download 139.18 Kb.

    Bosh sahifa
    Aloqalar

        Bosh sahifa



    Avtomatik boshqarish sistemalarig prinsipal va funksional sxemalari

    Download 139.18 Kb.