150
151
dunyoni qamrab olishi quyidagi tarmoqlarning qo‘shilishi hisobiga
bo‘ldi:
– EUNet – Yevropadagi UNIX mashinalari tarmog‘i (1982- yil);
– EARN – Yevropa O‘quv va ilmiy
tekshirish muassasalarining
tarmog‘i (1983- yil);
– JUNet – Yaponiyadagi UNIX mashinalarining tarmog‘i (1984-
yil);
– JANet – Buyuk Britaniyaning birlashgan akademik tarmog‘i
(1984- yil).
1980- yillar davomida AQShning eng tanilgan korxonalari
NS F NET Prinston, Pitteburg, Kaliforniyaning Santa-Barbara uni-
versiteti va Kornell universitetida beshta superkompyuter markaz-
larini tashkil etishdi. Bu besh markazni AQShda «Internet Back-
bone» (Internet asosi) deb atashadi. NSFNET 56 kbit/s
tezlikda
axborot uzata olish qobiliyatiga ega edi.
Ikki yil ichida Internetning kengayishi va unga bo‘lgan talab-
ning o‘sishi 1988- yili NSFNET tarmog‘ining yangilanishiga va
uzatish tezligining 1,544 Mbit/s gacha oshishiga sababchi bo‘ldi.
1987- yili Internetra ulangan kompyuterlar soni 10 000 ta bo‘lgan
bo‘lsa, 1989-yili 100 000 taga yetdi.
90- yillar Internetda xizmat tarmoqlari tashkil qilingan davr
bo‘ldi. 1990- yili Bill Xilan, Elan Emtij va Piter Deych Archie
dasturini ishlab chiqishdi. 1991- yili NSFNET tarmog‘i takomil-
lashtirildi va uzatish tezligi 44 736 mbit/s ga yetdi. Shu yili Bryus ter
Kaale
WAIS dasturini tuzdi, Minnesota universitetida Pol Lindner
va Mark Mak-Kayl tomonidan Gopher dasturi tuzildi. Bu voqealar-
dan keyin, 1992- yili Nevada shtati universitetida yaratilgan Ve-
ronica sistemasi ishga tushirildi. Shu sababli 1992- yili tarmoqdagi
kompyuterlar soni milliondan oshib ketdi.
Internetning 1990- yillardagi rivojlanishiga asosiy sabab World
Wide Webhhhr (Butun dunyo tarmog‘i) tuzilishi bo‘ldi. 1990- yil-
ning noyabrida Yevropa atomni tekshirish markazi (CERN) xodimi
Tim Berne-Li WWW tarmog‘ining
birinchi nusxasini yaratdi, lekin
u 1992- yilgacha ishga tushirilmadi. 1993- yilning fevralida NCSA
150
151
(National Center for Supercomputer Applications, Super kompyu-
terli hisoblash Milliy Markazi) Mosaic dasturining alfa-versiyasini
tuzdi. 1993- yilning sentabrida birinchi
ishlovchi Mosaic versiyasi
ishlab chiqarildi va axborot oqimi WWW bo‘yicha 1 % ni tashkil
qildi. 1993-
yilning oktabrida 200 ta WWW server ishga tushirildi.
Keyingi yillarda Internet va WWW ning rivojlanishi yanada
tezroq sur’atda kechadi. WWW serveri va tarmoqdagi kompyu-
terlarning aniq sonini aytish qiyin, chunki u har kuni o‘zgarib tura-
di. O‘rtacha Internet dagi kompyuterlar soni 1995-
yilning iyunida
6,5 million deb hisoblangan va kompyuter larning aksariyati AQSh-
da joylashgan.
