|
Axborot texnologiyalari universiteti amaliy ishi №-1 Mavzu
|
bet | 1/3 | Sana | 28.06.2022 | Hajmi | 0.52 Mb. | | #24530 |
Bog'liq 1-amaliy Kompyuter tizimlarining dasturiy ta\'minoti, 7 синф физика 1 2 3 4 чорак 25 та етст ж билан (2)
O`Z BEKISTON RESPUBLIKASI AXBOROT TEXNOLOGIYALAR VA
KOMMUNIKATSIYALARINI RIVOJLANTIRISH VAZIRLIGI
MUHAMMAD AL-XORAZMIY NOMIDAGI TOSHKENT
AXBOROT TEXNOLOGIYALARI UNIVERSITETI
Amaliy ishi №-1
Mavzu: Foydalanuvchilar va guruhlar qayd yozuvlari bilan ishlash
Bajardi: 712-18 guruh talabasi
Abdullayev Shaxzod
Tekshirdi: Sayfullayev Sh
1-amaliy mashg’ulot
Mavzu: Foydalanuvchilar va guruhlar qayd yozuvlari bilan ishlash.
Ishdan maqsad: Buyruqning satri va grafik interfeysi yordamida lokal foydalanuvchi va guruh qayd yozuvlarini boshqarishning o'ziga xos xususiyatlarini o'rganish.
Qisqacha nazariy ma’lumotlar.
OSSN bu ko'p foydalanuvchilardan iborat OT, shuning uchun foydalanuvchi qayd yozuvi kirishni boshqarishning butun tizimining asosiy elementi hisoblanadi. Linux oilasining barcha operatsion tizimlarida bo'lgani kabi OSSNda foydalanuvchi va guruh qayd yozuvlarini aniqlash uchun mos ravishda uid va gid ishlatiladi. Har bir foydalanuvchi hisobi kamida bitta guruhga –ya’ni asosiy guruhga tegishli bo'lishi kerak. Foydalanuvchi hisobi adduser buyrug'i yordamida yoki fly-admin-smc grafik yordamchi dasturi yordamida yaratilganda, uning nomi foydalanuvchi hisobining tizim nomiga mos keladigan guruh yaratiladi. Bu guruh asosiy guruh sifatida ishlatiladi va /etc/passwd faylida joylashgan foydalanuvchi hisobidagi identifikator tomonidan ko'rsatiladi. Bir foydalanuvchi qayd yozuvi bir nechta guruhga tegishli bo'lishi mumkin, keyin bunday guruhlarning nomlari (OSSNda bu guruhlar ikkinchi darajali deb nomlanadi) / etc / group faylida bo'ladi.
Foydalanuvchi hisoblari va guruh ma'lumotlari mos ravishda /etc/passwd va /etc/group fayllarida saqlanadi. Agar ba'zi foydalanuvchi hisoblari uchun /etc/passwd faylida parol o'rniga "x" belgisi ko'rsatilgan bo'lsa, u holda parol / etc / shadow faylida bo'ladi. Uning tuzilishi ro'yxat bo'lib, uning har bir satri ":" belgisi bilan ajratilgan elementlardan iborat bo'lib, ular orasida quyidagi sozlanmalar bo’ladi: masalan, 1970 yil 1 yanvardan parol oxirgi o'zgartirilgan kungacha bo'lgan kunlar soni, parolning amal qilishining minimal kunlari, oxirgi o'zgartirilgan kundan boshlab, parolning amal qilishining maksimal kunlar soni, parol tugashiga necha kun qolganida OSSN ogohlantirishlarni berishni boshlashi, parolni o'zgartirish zarur bo'lgan kundan boshlab foydalanuvchi qayd yozuvi ochilgunga qadar sana, foydalanuvchi qayd yozuvi qulflangan kun.
Foydalanuvchi qayd yozuvlarining parametrlarini boshqarish uchun quyidagi buyruq va yordamchi dasturlari ishlatiladi:
• useradd va adduser - foydalanuvchi qayd yozuvini qo'shish buyruqlari;
• passwd - foydalanuvchi qayd yozuvining parolini o'zgartirish buyrug'i;
• usermod - mavjud qayd yozuv parametrlarini o'zgartirish buyrug'i;
• userdel - foydalanuvchi qayd yozuvini o'chirish buyrug'i;
• gpasswd - guruhni boshqarish buyrug'i;
• addgroup - guruh yaratish buyrug'i;
• delgroup - guruhni o'chirish buyrug'i;
• fly-admin-smc - vazifalar majmuini hal qilishga imkon beruvchi grafik yordamchi dastur foydalanuvchilar va guruh qayd yozuvlarini boshqarish, shu jumladan mandatli kirishni nazorat qilish va mandatli yaxlitlikni boshqarish parametrlarini o’z ichiga oladi.
|
| |