• 2.1. Bank aktivlari holati va dinamikasi tahlili
  • -BOB.  BANKNING AKTIV OPERATSIYALARI TAHLILI




    Download 1.28 Mb.
    Pdf ko'rish
    bet9/74
    Sana17.03.2022
    Hajmi1.28 Mb.
    #18765
    1   ...   5   6   7   8   9   10   11   12   ...   74
    Bog'liq
    bank faoliyati tahlili
    kompyutur tashkil etishdan xxxxx, 7-guruh, 1448065, Bosma tashqi reklamada kretivlik, Ibtidoiy jamoa tarixi tarix fanining birmuncha yosh sohasi, Kurs ishi mavzusi, Rektifikatsiya haydash Sharipov jahongir, 5-sinf matematika yillik, 7-sinf matematika yillik, 7-8-9 matematika yillik, Balchiq bilan davolash, Хусанов Самандар, T menejment, Gazni qayta ishlash test-2023
    2-BOB. 
    BANKNING AKTIV OPERATSIYALARI TAHLILI
    2.1. Bank aktivlari holati va dinamikasi tahlili
    2.2. Bank aktivlarining daromadliligi tahlili
    2.3.Bank aktivlari risklilik darajasi tahlili
    2.4. Bank aktivlari likvidliligi tahlili
    2.5. Bank aktivlaridan samarali foydalanishning tahlili
    2.1. Bank aktivlari holati va dinamikasi tahlili
    Ma’lumki, bank resurslarini joylashtirish bilan bog‘liq bo‘lgan operatsi-
    yalar, aktiv operatsiyalar deyiladi, boshqacha qilib aytganda bankning aktiv 
    operatsiyalari bu bank tomonidan foyda olish maqsadida o‘z mablag‘lari va 
    jalb qilingan mablag‘larni samarali yo‘naltirishdir.
    Ko‘pchilik iqtisodiy adabiyotlarda bankning aktiv operatsiyalari deganda, 
    eng avvalo, resurlarni daromad olish maqsadida yo‘naltirilgan aktivlar, ya’ni 
    qimmatbaho qog‘ozlarga qilingan investitsiyalar, kreditlar, lizing va fakto-
    ring operatsiyalari nazarda tutiladi. Boshqacha qilib aytadigan bo‘lsak, bank 
    aktiv operatsiyalari daromad keltiruvchi aktivlarni ko‘paytirish, ya’ni bank 
    likvidligini saqlagan holda aktivlarning qolgan qismini daromad keltirish 
    uchun joylash bo‘lib, hisoblanadi. Bundan tashqari, bank aktivlariga uning 
    faoliyatini xavfsiz va samarali tashkil etish uchun zurur bo‘lgan kassadagi 
    naqd pullar, Markaziy bankdagi vakillik hisobvaraqlari va majburiy zaxira 
    fondidagi mablag‘lar, boshqa banklar bilan vakillik hisobraqamlari qoldiqlari, 
    asosiy vositalar, nomoddiy aktivlar, kambaholi tez eskiruvchi buyumlar kabi 
    aktivlarga ega bo‘lmog‘i lozim.
    Bankning aktiv operatsiyalarini to‘rt guruhga bo‘lish mumkin:
    • kredit operatsiyalari, buning natijasida bankning kredit portfeli shakl-
    lanadi;
    • investitsiya operatsiyalari, investitsiya portfelini shakllantirish uchun 
    asos bo‘ladi;
    • kassa va hisob-kitob operatsiyalari, bank o‘z mijozlariga ko‘rsatadigan 
    asosiy xizmat turlari;
    • boshqa aktiv operatsiyalar, ya’ni barcha bank operatsiyalarini samarali 
    amalga oshirishga tegishli infrastruktura yaratish bilan bog‘liq operatsiyalar.
    Bank aktivlarining tarkibi deyilganda balans yakuniga nisbatan har xil 
    sifatdagi aktivlar salmog‘i tushuniladi.


    16
    Bank aktivlari holati, dinamikasi, samaradorligi kabi masalalar doimiy 
    ravishda tahlil etilmog‘i lozim. Shu bilan birga aktivlarning likvidliligi, daro-
    madliligi va risklilik darajasi tahlili faoliyat muvoffaqiyatining garovi hisob-
    landi. Bank aktivlarining uning passivlari bilan mutanosibligini ta’minlash 
    ham muhim ahamiyat kasb etadi. Shuning uchun ham bank aktivlari uning 
    xodimlari, auditorlar va markaziy bank tomonidan o‘rganilib, tahlil qilib bo-
    rishning davr talabi bo‘lib qoladi.
    Har qanday bank ham o‘zining aktivlarining tarkibini samarali shakllan-
    tirishda ma’lum bir muammolarga uchraydilar. Bank aktivlarining sifati, ak-
    tivlarning maqsadga muvofi q tuzilishiga, likvidligi, aktiv operatsiyalarning 
    diversifi katsiyasiga, riskli aktivlarning hajmiga, muammoli va sifatsiz aktiv-
    larning salmog‘i va aktivlarning o‘zgaruvchanlik sifatlariga bog‘liq.
    Bank aktivlarini tahlil qilganda quyidagilarni aniqlash lozim:
    – Bank aktivlarining umumiy qoldig‘i hisobot davrida qancha o‘zgar-
    ganligini;
    – Aktivlarning tarkibini – mablag‘lari asosan qaysi aktivlarga sarfl anga-
    nini;
    – Bank aktivlari tarkibining hisobot davrida (tahlil qilinayotgan davrda) 
    qanchalik o‘zgarganligini va ularning o‘zgarish sabablarini;
    – Bank aktivlarining likvidligini;
    – Bank aktivlarining samarali foydalanish ko‘rsatkichlarini hamda ular-
    ning hisobot va o‘tgan davrdagi tafovutlarini;
    – Bank aktivlaridan samarali foydalanishga ta’sir etuvchi omillarni (ijo-
    biy va salbiy) hamda foydalanish samaradorligini oshirish yo‘llarini.
    Bu ko‘rsatkichlarni aniqlab tahlil qilib, bank aktivlaridan foydalanish sa-
    maradorligini oshirish yo‘llarini belgilash lozim bo‘ladi.
    Bank aktivlarining holati uning faoliyati davomida o‘zgarib turadi. Bank 
    aktivlarining holati ijobiy yoki salbiy tamonga o‘zgarishi mumkin. Bank ak-
    tivlarining qanday o‘zgarishi aktivlarni boshqarishga va to‘g‘ri yo‘naltirishga 
    bog‘liq. Shuning uchun ham bank aktivlarining holatini muntazam ravishda 
    o‘rganib, ularning o‘zgarishini tahlil qilib borish lozim.
    Tahlilda birinchi navbatda bank aktivlarining umumiy summasi hisobot 
    davrida qanchalik o‘zgarganligini (ko‘paygan yoki kamayganligini) aniqlash, 
    undan keyin esa o‘zgarish sabablarini aniqlash lozim.
    Asosiy e’tibor aktivlar tarkibining o‘zgarishiga qaratilmog‘i lozim. 
    Bunda daromad keltiradigan va daromad keltirmaydigan aktivlar, likvid 
    yoki nolikvid aktivlar holati to‘liq talqin qilinmog‘i lozim. Bundan tashqari, 
    bank aktivlari tarkibida bank faoliyati uchun umuman keraksiz aktivlvar 
    mav judligi va ularni «ishchan» aktivlarga aylantirish chora-tadbirlari ishlab 
    chiqilishi lozim. Kredit garoviga olingan mol-mulklar, ombordagi keraksiz 


    17
    asbob-uskunalar va vaqtincha foydalanilmayotgan bino-inshootlar shular jum-
    lasiga kiradi.
    2.1-jadval

    Download 1.28 Mb.
    1   ...   5   6   7   8   9   10   11   12   ...   74




    Download 1.28 Mb.
    Pdf ko'rish

    Bosh sahifa
    Aloqalar

        Bosh sahifa



    -BOB.  BANKNING AKTIV OPERATSIYALARI TAHLILI

    Download 1.28 Mb.
    Pdf ko'rish