|
Barmoq Izining Unikal Xususiyatlari Raqamli Modellash Avtomatik Tanilish
|
| Sana | 17.01.2024 | | Hajmi | 26.54 Kb. | | #139920 |
Bog'liq BARMOQ IZIGA ASOSLANGAN AUTENTIFIKATSIYA USULI VA UNING XUSUSIYATLARI 1212 123123123 rasskraska, 1-Ma`ruza, qidiruv algoritmlari, 631-19 guruh Toshboyev Jaloliddin KT 5-lab, 6-Maruza.Taqdimotlarni yaratish texnologiyalari, Labaratoriya ishi 3 Mobil ilovalarini ishlab chiqish Orifjanov Shavkatbek, Smart city, amaliyot 10, Laboratoriya ishi 11-12, ehtimollar test belgilangan, ЗАДАНИЕ 3 , 9-ma\'ruza 2021-2022 IRT, xisob ishchi dastur 2019-2020, (KOICA) Application Guideline 2022, KOMPYUTER NAZORATI PRINTSIPLARI
BARMOQ IZIGA ASOSLANGAN AUTENTIFIKATSIYA USULI VA UNING XUSUSIYATLARI.
Reja:
Barmoq Izining Unikal Xususiyatlari
Raqamli Modellash
Avtomatik Tanilish
Foydalanishni Osonlashtirish
Xulosa
"Barmoq iziga asoslangan autentifikatsiya" tabiri, qo'llanuvchining barmoq izidan foydalanib autentifikatsiya jarayonini o'tkazish uchun ishlatiladi. Bu usul, insonning barmoq izi xususiyatlari orqali identifikatsiya qilish va shaxsning shaxsiy tanilishiga asoslangan.
Barmoq izi autentifikatsiyasi quyidagi xususiyatlarga ega bo'lishi mumkin:
1. Barmoq Izining Unikal Xususiyatlari: Har bir kishi barmoq iziga ega bo'lgan unikal xususiyatlarga ega. Bu xususiyatlar, barmoqning uzunligi, eni, belgilangan nuqtalardagi massalari, yoritish, uzoqliklari va boshqa tafsilotlarni o'z ichiga oladi.
2. Raqamli Modellash: Barmoq izi tashkil etilgan raqamli modellash asosida nazorat qilinadi. Barmoq izi tashkil etilgandan so'ng, uni raqamli ko'rsatkichga aylantirish va avtomatik ravishda tanilishni osonlashtirish uchun ma'lumotlar bazasiga kiritiladi.
3. Avtomatik Tanilish: Barmoq izi autentifikatsiyasi, barmoqning o'rganilgan tashkil etishning avtomatik usullari orqali tanilishi mumkin. Bu jarayon, foydalanuvchi uchun ishlatilishi oson va tez, shuningdek, xavfsizlikni oshiradi.
4. Xavfsizlik: Barmoq izi autentifikatsiyasi, barmoq izidan olingan ma'lumotlarni to'g'ri va xavfsiz saqlash uchun eng yuqori xavfsizlik standartlarini qo'llab-quvvatlaydi. Bu usul, parollar yoki boshqa autentifikatsiya ma'lumotlariga nisbatan xavfsizroqdir.
5. Foydalanishni Osonlashtirish: Barmoq izi autentifikatsiyasi, foydalanuvchilar uchun ishlatilishi oson va qulay bo'lishi kerak. Barmoq izi skaneri, qurilmaning yopiq bo'lgan joylarida, telefonlarda yoki smart-kartochkalarda qo'llaniladi.
6. Tezlik va Aniqlik: Barmoq izi autentifikatsiyasi, tanilgan odamning barmoq izidan tez va aniq ravishda identifikatsiyasini o'tkazadi. Bu, foydalanuvchilar uchun tajribani soddalashtiradi va sayt yoki tizimga kirish jarayonlarini tezlashtiradi.
Barmoq iziga asoslangan autentifikatsiya usullari bugungi kunda o'zining o'rinini olishgan va xavfsizlikni oshirgan texnologiyalardan biridir. Bu usul, yana bir nechta autentifikatsiya qo'llab-quvvatlash usullari bilan biriktirilganide, xavfsiz va ishlatilishi oson yechimni taklif etadi.
Barmoq izining unikal xususiyatlari, har bir kishining barmoq izi tashkil etilishida, barmoqning fiziksel xususiyatlari asosida identifikatsiyaga imkon beradi. Bu xususiyatlar, barmoq izi skanneri tomonidan olingan ma'lumotlar orqali nazorat qilinadi. Quyidagi unikal xususiyatlar barmoq izining identifikatsiyasi uchun muhim bo'ladi:
1. Uzunlik va Eni: Barmoq uzunligi va eni, barmoq izining asosiy xususiyatlari hisoblanadi. Her bir barmoqning uzunligi, o'lcham va eni, boshqa barmoqlardan farqli bo'ladi. Bu xususiyatlar barmoq izi algoritmlari tomonidan tanilishi uchun muhimdir.
2. Massalar va O'rnatilish Tuzilmalari: Barmoq izi, barmoqda joylashgan massalarning o'rnatilishi va ularga tegishli tuzilmalarga asoslanadi. Massalar orqali olishilgan ma'lumotlar, barmoq izini tashkil etuvchi ma'lumotlar bazasida saqlanadi.
3. Yoritish va Uzoqlik: Barmoq izi skannerlari yoritish va uzoqlikni ham nazorat qilishadi. Barmoq izining yoritishining katta hissa qismini tashkil etadi. Uzoq massalar va joylar orqali barmoq izi skanneri barmoq izining yoritishini aniqlaydi.
4. Barmoq Izining Tashkil Etishida Variatsiyalar: Barmoq izi, har bir kishi tomonidan ishlatilish natijasida o'zgartirishlar va variatsiyalarga uchraydi. Bu, barmoq izi tashkil etishining unikal xususiyatlarini aniqlash uchun muhimdir.
5. Tuzilmalarning Vaqtinchaliklari: Barmoq izining o'rnatilgan tuzilmalari va qurilmalari, tashkil etilgan vaqt maydoniga bog'liq o'zgaruvchilarga ega bo'ladi. Bu xususiyatlar ham, barmoq izi algoritmlari tomonidan tanilish uchun muhimdir.
Barmoq izining unikal xususiyatlari, ushbu unikal xususiyatlarning bir qismini yoki barchasini o'z ichiga oladi. Barmoq izi autentifikatsiyasi bu unikal xususiyatlarni foydalanuvchining identifikatsiyasi va autentifikatsiyasi uchun muhim ma'lumotlar sifatida qo'llanadi.
"Raqamli modellash" (digitization) — bu tashqi ob'ektni (masalan, rasm, matn, barmoq izi) raqamli formatga aylantirish jarayoni. Raqamli modellash, avtomatlashtirilgan tizimlar, kompyuterlar, va boshqa raqamli asboblar bilan boshqa yo'nalishlarda ma'lumotlarni saqlash va ishlash uchun juda oson va samarali usuldir.
Biror ob'ektni raqamli shaklga aylantirishda, ob'ektning asosiy xususiyatlari, qisqacha aytganda, raqamlar va belgilar orqali ifodalangan ma'lumotlar bo'lib, bu ma'lumotlar kompyuter tizimlari tomonidan o'qilishi va ishlab chiqilishi uchun aniq ma'lumotlar sifatida olinadi. Raqamli modellash quyidagi asosiy nuqtalarga ega:
1. Ma'lumotlar san'ati: Asosan, raqamli modellash ma'lumotlar san'ati orqali amalga oshiriladi. Bu, ma'lumotlarni raqamlar va simvollar ko'rinishida ifodalashni tashkil etadi.
2. O'tish va Saqlash: Raqamli modellash, ma'lumotlarni o'tkazish, saqlash, tahlil qilish, tarqatish, taqdim etish, aniqlash va boshqa jarayonlarda ishlov berish uchun juda samarali usuldir.
3. Avtomatlashtirilgan Ishlar: Raqamli modellash, avtomatlashtirilgan tizimlarni yaratishda va o'zgarishlarni boshqarishda juda osonroq yordam beradi. Bu tizimlar, avtomatik tanilash, ma'lumotlar analizi, va boshqa maqsadlarda ishlovchi bo'ladi.
4. Raqamli Tarmoq: Raqamli modellashning asosiy maqsadi, ma'lumotlarni raqamli tarmoqlarda tarqatish va ulardan foydalanishdir. Bu, ma'lumotlarni ko'rsatish, tarqatish, va ulardan foydalanishni osonlashtiradi.
5. Ma'lumotlar Tahlili: Raqamli modellash, ma'lumotlarni tahlil qilish uchun juda samarali usuldir. Bu, ma'lumotlar statistik analiz, matematik modellash, va boshqa tahlil usullaridan foydalanib, ma'lumotlarni tahlil qilish imkonini beradi.
Raqamli modellash, turli sohalar bilan bog'liq bo'lsa-da, barcha sohalar uchun ma'lumotlarni samarali saqlash, ishlov berish, va ulardan foydalanishda oson va samarali usuldir.
"Avtomatik tanilish" (automatic recognition) — bu, ma'lumotlarni identifikatsiya qilish jarayoni, avtomatik vositalar yordamida olib boriladi. Bu jarayon, kompyuter tizimlari, ma'lumotlar analizi algoritmlari, va boshqa texnologiyalardan foydalangan holda, avtomatik ravishda shaxsiy tanilishni o'tkazadi. Avtomatik tanilish ko'plab sohalar uchun foydalaniladi, masalan, yuzlar, barmoq izlari, ovoz, matn, ranglar, avtomobillar, va boshqalar.
Avtomatik tanilish quyidagi asosiy xususiyatlarga ega:
1. Tanilayotgan Ob'ektni Yoki Ma'lumotni Olish: Avtomatik tanilish, ko'rib chiqish jarayonlarida (optika, akustika, yoritish, va boshqalar) olinayotgan ma'lumotlarni o'qib olish yoki tanilashni o'tkazadi. Misol uchun, yuz tanilishi uchun kamera, barmoq izi uchun barmoq izi skanneri, yoki ovoz tanilish uchun mikrofon ishlatilishi mumkin.
2. Ma'lumotlar Analizi va Modelni Yaratish: Avtomatik tanilishda, ma'lumotlar analizi algoritmlari yoki modellar ishlatiladi. Bu modellar, olinayotgan ma'lumotlarni tahlil qiladi va ma'lum bir natijaga olib chiqadi. Model o'rgatish va sinflandirishning turli usullari, katta ma'lumotlar bazalari yaratish, va tahlil qilish algoritmlari bu jihatdan muhimdir.
3. Natijalarni Yig'ish va Taqdim Etish: Avtomatik tanilish, olinayotgan ma'lumotlardan olingan natijalarni yig'ib chiqib, foydalanuvchiga yoki tizimga taqdim etadi. Natijalar ko'plab sohalar uchun bo'ladi, masalan, yuzlar, barmoq izlari, yoki so'zlarning tanilishi.
4. Dasturiy Ta'minot va Texnologiyalar: Avtomatik tanilishning amalga oshirilishi uchun turli dasturiy ta'minotlar va texnologiyalar ishlatiladi. Masalan, tizimlarni dasturiy yaratish uchun masofaviy o'rgatish modellari, matematik modellash, va boshqa texnologiyalar dan foydalaniladi.
5. Qulaylik va Tezlik: Avtomatik tanilishning eng muhim afzalliklari qulaylik va tezlikdir. Ushbu texnologiya, identifikatsiya jarayonlarini oson va tezlashtiradi, shuningdek, boshqa identifikatsiya usullaridan (masalan, qalam olish) qo'llanilgan muvofiqligi va tezligi bilan ajratiladi.
Avtomatik tanilish, turli sohalar uchun eng yaxshi texnologiyalardan biri sifatida qaraladi, uning ko'p toifaliligi va qulayliklari tufayli.
Xavfsizlik, tizim, tarmoq, yoki boshqa IT vositalarining himoyasini ta'minlash uchun amalga oshiriladigan harakat va texnologiyalardan iboratdir. Xavfsizlik, ma'lumotlarni himoya qilish, tizimlarni hujjatlardan (hackerlar, vayronlar, zararli dasturlar, va boshqa tindiruvchilar) himoya qilish uchun muhimdir. Xavfsizlik quyidagi asosiy xususiyatlarga ega:
1. Autentifikatsiya va Yetkazib Berish: Autentifikatsiya, foydalanuvchining identifikatsiyasini tekshirish uchun ishlatiladi. Xavfsizlik tizimi, autentifikatsiyadan o'tkan so'ng foydalanuvchiga yo'nalishlarni boshqarish imkonini beruvchi to'g'ri yoki yetarlicha ruxsat berish prinsiplarini o'rganadi.
2. Ma'lumotni Shifrlash: Ma'lumotni shifrlash, ma'lumotlar uzatilayotgan vaqtida, masofaviy uzatish va tarqatish jarayonlarida shifrlanadi. Bu, ma'lumotlarning qotib olinishini va uni nusxa ko'rishni qavomiga oladi.
3. Firewall: Firewall, tarmoqda o'tkazilayotgan ma'lumotlar ustidan nazoratni olib borish uchun ishlatiladi. Bu, tarmoqga kirish qiluvchilarni va uning ichidagi ma'lumotlarni tekshiradi va xavfsizlik niqobi yaratadi.
4. Antivirus Dasturlar: Antivirus dasturlar, viruslar, vayronlar, trojanlar va boshqa zararli dasturlar bilan kurashish uchun ishlatiladi. Ular, fayllarni skanerlab tekshirish, zararli dasturlarni aniqlash va uning nusxasini o'chirishda yordam beradi.
5. Xavfsizlik Politikasi: Xavfsizlik politikasi, tashqi va ichki xavfsizlik ta'sirlarini belgilaydi va tizimni himoya qilish uchun huquqiy va texnik qarorlarni qo'yadi. Bu politikalar, foydalanuvchilarning parollarini, ma'lumotlarini va tizimni qanday to'g'ri tanlashlari kabi amallarini o'z ichiga oladi.
6. Ma'lumotlar Bazasi Xavfsizligi: Ma'lumotlar bazasi xavfsizligi, ma'lumotlar bazasidagi ma'lumotlarni himoya qilish uchun xavfsizlik usullarini o'z ichiga oladi. Bu, ma'lumotlar bazasiga kirish vaqti, foydalanuvchilar uchun ruxsat berish va boshqa muhim jarayonlarda xavfsizlikni ta'minlashga yordam bera oladi.
7. Ma'lumotning Maxfiylik Rivojlanishi: Xavfsizlik, ma'lumotlar tarqatilishi, ularga murojaat qilinishi, va ulardan foydalanishni ta'minlaydigan xususiyatlarga ega bo'lishi lozim. Bu, foydalanuvchilarning maxfiylik so'rovlari, xavfsizlik rivojlanishi, va ma'lumotlarning himoyalangan shaklarda saqlanishi aniq va diqqat bilan boshqa ma'lumotlarni muhofaza qilishga imkon beradi.
Xavfsizlik, har qanday tizim va ma'lumotlarni himoya qilishda muhimdir va tarmoq va tizimlarda xorijiy xavfsizlik sayyoralari, xavfsizlik dasturlari va maxfiylik prinsiplari bilan birga amalga oshiriladi.
Foydalanishni osonlashtirish, bir tizim yoki xizmatni foydalanuvchilar uchun oson, qulay va intuitsiyaviy qilishni maqsad qiladi. Bu, tizimni o'rganish va ishlatish jarayonlarini osonlashtirish, tizim interfeysini yaxshi ko'rish va o'z foydalanuvchilari uchun qulaylik yaratishni o'z ichiga oladi. Bu maqsadga erishish uchun quyidagi asosiy xususiyatlar o'rnini tutadi:
1. Intuitsiyaviy Interfeys: Tizim interfeysi, foydalanuvchilarning tizimni oson va tez tushunishiga imkon beradigan intuitsiyaviy bo'lishi kerak. Yuqoridagi butun grafik va animatsiyalar, murakkab menyu sistemalari o'rnini olishi kerak. Foydalanuvchilar tizimni ishlatishda qulay va tez yordam oladigan tizim elementlari, tugmalar va ikonalar bilan tanishishi lozim.
2. Asosiy Funktsiyalarga Tezkor Kirish: Tizim yoki ilova ochilganda, foydalanuvchilarning asosiy va amalga oshirilishi kerak bo'lgan barcha funktsiyalarga tezkor kirishi lozim. Odatda, bosh sahifa yoki bosh menyu asosiy va muhim funktsiyalarga tezkor kirish imkonini beradi.
3. Personalizatsiya: Tizim, har bir foydalanuvchiga mos keladigan sozlamalarni va tuzilmalarni qo'llash imkonini berishi muhimdir. Personalizatsiya, foydalanuvchining tizimni o'zi uchun moslashtirish va uni boshqa o'zgartirishlarga yo'l qo'ymasini ta'minlaydi.
4. Qisqa Yo'llar va Shlyuzlar: Tizimda qisqa yo'llar va shlyuzlar, foydalanuvchilar uchun jarayonlarni tezlashtiradi. Tizimda ko'p ishlatiladigan funksiyalarga, oynalarga, va yangi oynalarni ochish uchun o'zgartirishlar kiritish tizimini osonlashtirish uchun qulaydir.
5. Qulay Ma'lumot Kiriting va Tizimdan Chiqish: Foydalanuvchilar uchun ma'lumotlarni kiriting va tizimdan chiqish jarayonlari oson va qulay bo'lishi kerak. Shu bilan birga, ma'lumotlar saqlanish joylari va tizim sozlamalari osonroq aniqlanishi kerak.
6. Uzluksiz Foydalanish Tavsiyalari: Foydalanuvchilarga tizimni yaxshi ishlatish uchun uzluksiz tavsiyalar berish, yangi funksiyalarni o'rganish uchun ko'rsatmalar va qo'llanma tayyorlash oson va qulay bo'lishni ta'minlaydi.
7. Qulay Ma'lumotlar Ko'rsatish: Foydalanuvchilar uchun qulay ma'lumotlar, yordam, va tushunmovchiliklarni taqdim etish, tizimni oson o'rganish va ishlatishga imkon beradi.
Foydalanishni osonlashtirish, foydalanuvchilarning tizim yoki ilovalarni qo'llab-quvvatlash, ularga qiziquvchilik qilish va ularni sodda ravishda o'rganishlari uchun juda muhimdir. Qulay va intuitiv interfeys, foydalanuvchilarga tizimni qo'llashda yaxshi tajriba ta'minlaydi va ularni tizimni iste'mol qilishga rag'batlantiradi.
XULOSA
Xulosa, tezlik va aniqlik, foydalanuvchilar uchun tajribani osonlashtirish, tizimning ishlash tezligini oshirish, va tizimni juda sodda va qulay qilish maqsadida muhim xususiyatlardir. Bu xususiyatlar tizimni ishlatish va o'rganish jarayonlarini tezlashtirish, foydalanuvchilarga samarali va qulay ishlov berish, va umumiy tajribani soddalashtirish maqsadida muhimdir.
Buning uchun:
1. Tez va Samara Ishtirok etish: Tizim yoki ilova ochilishidan boshlab, ishlov tezligini oshirish, qisqa yig'indirish vaqtini kamaytirish, va boshqa jarayonlarda tezlikni qo'llash maqsadida tizimning har bir qismi tezkor ish bajarishga mo'ljallangan bo'lishi kerak.
2. Qulay Interfeys va Navigatsiya: Qulay va intuitsiyaviy interfeys, tugmalar, menyu elementlari va navigatsiya, foydalanuvchilar uchun tizimni ishlatishda tez va qulay tajriba yaratadi.
3. Qulay Sozlamalar va Optsiyalar: Personalizatsiya imkonini berish, foydalanuvchilarning o'zlariga mos ravishda tizimni sozlashlari va moslashtirishlari uchun qulaylik yaratishga yordam beradi.
4. Tez Yangilanish: Tizimning yangilanishlari va yangi versiyalarni tezkor ishga tushirish, muammo va xavobarni bartaraf etish, tizimni yangi imkoniyatlari bilan ta'minlashga yordam beradi.
5. Sodda Ma'lumot Kiriting va Chiqaring: Foydalanuvchilar tizimga ma'lumot kirish va chiqarishda to'g'ri yo'l tutishlari, qisqa yo'llar, va sodda interfeys orqali oson foydalanishlarini his qilishlari kerak.
6. Avtomatik Tanilish va Ko'rsatmalar: Avtomatik tanilish tizimni ochishda va foydalanuvchilar uchun mo'ljallangan funksiyalarni aniqlashda yordam beradi. Ko'rsatmalar va qo'llanmalar, yangi foydalanuvchilarni tizimga o'rgatishda osonlik yaratadi.
Xulosa qilish, foydalanuvchilar uchun muvaffaqiyatli va qulay tajribani ta'minlash, ularni tizimni ishlatishga qiziquvchilik qilish, va tizimning har bir qismi bilan tez ishlov bajarishni ta'minlash uchun muhimdir. Bu xususiyatlar, tizimni xavfli, samarali va qulay qilishda katta ahamiyatga ega bo'lib, tizim yaratuvchilari uchun ham muhimdir.
|
| |
