|
Hayotni molekula darajada o‘rganishning ahamiyatiBog'liq biologiya 10 uzb Kurs ishi1 surxandaryo, DVIGATELLARNING KO‘RSATKICHLARINI OSHIRISH USULLARI VA ULARNI RIVOJLANISH ISTIQBOLLARI., Science and Human, ASIL ABBOS FERRARI, abdikerimova g operatsion sistemasi, axborotni muhofaza qilish, bayonnoma, Tahorat olinayotganida o\'qiladigan duolar, Scan 20230522 (2), REFERAT O\'ZI, Shaxsiy varaqa MohichaHayotni molekula darajada o‘rganishning ahamiyati. Hayotni mo-
lekula darajada o‘rganishda asosiy e’tibor Yerda hayotning paydo bo‘lishi va
rivojlanishi, tirik organizmlarning yashashi uchun qulay muhitning vujudga
kelishiga zamin yaratadigan fotosintez jarayoniga qaratiladi. Quyosh nuri
ta’sirida xlorofi ll ishtirokida anorganik moddalardan organik moddalarning
sintezlanishi fotosintez jarayoni ekanligi sizga ma’lum. Fotosintez jarayonida
quyoshning yorug‘lik energiyasi organik birikmalarning tarkibidagi kimyoviy
bog‘lar energiyasi shaklida jamlanadi. Mazkur organik birikmalarning par-
chalanishi natijasida hosil bo‘lgan energiya hisobiga barcha tirik orga-
nizmlarning yagona va universal energiya manbayi makroergik bog‘larga ega
ATF (adenozintrifosfat) sintezlanadi. ATF barcha tirik organizmlar, ayniqsa,
geterotrof organizmlar uchun asosiy energiya manbayi bo‘lib xizmat qiladi.
Fotosintez jarayonining mukammal o‘rganilishi kelgusida sayyoramizda
hayotning saqlanib qolishi, ekologik muammolarning oldini olish, qishloq
xo‘jaligi ekinlarining hosildorligini orttirish omillarini aniqlash imkonini
beradi.
Hayotning molekula darajasida o‘rganiladigan muammolardan biri
organik molekulalar tarkibiga kiradigan kimyoviy elementlar, ya’ni makro va
mikroelementlarning tirik organizmlar tuzilishi va ularda boradigan biologik
jarayonlarda ishtirokini aniqlash sanaladi. Organik birikmalar tarkibidagi
makro va mikroelementlar ular bilan birikkan holda biologik tizim shaklida
muayyan vazifalarni bajaradi. Masalan, xlorofi ll tarkibida magniy, gemoglobin
tarkibida temir mavjud. Mazkur kimyoviy elementlar yetarli bo‘lgan taqdirda
makromolekulalar o‘z vazifalarini to‘liq bajara oladi.
Biosferada hayot molekula darajasining asosiy roli quyosh energiyasini
o‘zlashtirish, organik birikmalarni sintezlash, irsiy axborotni kodlash va
uzatish, avlodlar o‘rtasida irsiy axborotning uzviyligi va barqarorligi, fi zik-
kimyoviy jarayonlarning tartibli o‘tishini ta’minlashdan iborat.
Hayotning molekula darajasida yuksak darajada tartiblangan biokimyoviy
jarayonlar: oqsillar biosintezi (ribosomada), glikoliz (sitoplazmada), nafas olish
(mitoxondriyada), fotosintez (xloroplastda) sodir bo‘lishi biologik tizimda
hayot nafaqat hujayra darajasida, balki molekula darajasida o‘rganilishini
taqozo etadi. Hayotning molekula darajasida o‘rganilishi lozim bo‘lgan juda
ko‘p ilmiy muammolar o‘z tadqiqotchilarini kutmoqda.
|
| |
