|
Tirik organizmlar hujayralarining qiyosiy xarakteristikasiBog'liq biologiya 10 uzb Kurs ishi1 surxandaryo, DVIGATELLARNING KO‘RSATKICHLARINI OSHIRISH USULLARI VA ULARNI RIVOJLANISH ISTIQBOLLARI., Science and Human, ASIL ABBOS FERRARI, abdikerimova g operatsion sistemasi, axborotni muhofaza qilish, bayonnoma, Tahorat olinayotganida o\'qiladigan duolar, Scan 20230522 (2), REFERAT O\'ZI, Shaxsiy varaqa Mohicha, Документ Microsoft Word (3), Mehnat-oila tarbiyasinig sharti sifatida, Презентация давлат хукук тарихиданTirik organizmlar hujayralarining qiyosiy xarakteristikasi
Bakteriya
hujayrasi
Zamburug‘
hujayrasi
O‘simlik
hujayrasi
Hayvon
hujayrasi
Irsiy axborot si-
top lazmada nuk-
leoid va plazmida-
larda joylashgan
Irsiy axborot yad-
roda xromosoma-
larda joylashgan
Irsiy axborot yadroda
xromosomalarda, mi-
toxondriyalarda, plas-
tidalarda joylashgan
Irsiy axborot yadroda
xromosomalarda, mi-
toxondriyada joylash-
gan
Hujayra qobig‘i mu-
rein
moddasidan
ibo rat
Hujayra qobig‘i xitin
moddasidan iborat
Hujayra qobig‘i sellu-
loza moddasidan ibo-
rat
Qalin hujayra qobig‘i
bo‘lmaydi
Ribosomlarga, ba’-
zan gazli vakuola –
aerosomalar ega
Mitoxondriya, en-
doplazmatik to‘r,
ri bo soma,
Gol-
ji maj muasi, sito-
ske let, li zosoma,
za xira oziq to‘pla-
nadigan
vakuo-
lalarga ega
Mitoxondriya, endo-
plazmatik to‘r, ribo-
soma, Golji majmua-
si, sitoskelet, hujayra
markazi (tuban o‘sim-
liklarda), plastida, hu -
jayra shirasi bilan to‘l-
gan vakuolaga ega
Mitoxondriya, endo-
plazmatik to‘r, ribo-
soma, Golji majmuasi,
sitoskelet, hujayra mar-
kazi, lizosoma, qis qa-
ruvchi vakuola, hazm
qiluvchi vakuolaga ega
Oziqlanish usuli
geterotrof
(para-
zit, saprofi t) va av-
totrof
Oziqlanish usuli
geterotrof (saprofi t,
parazit)
Oziqlanish usuli av to -
t rof, geterotrof (parazit)
Oziqlanish usuli ge te-
rotrof (golozoy, parazit)
ATF sintezi sito-
plazmada, mezoso-
malarda sodir bo‘-
ladi
ATF sintezi sito-
plazmada,
mito-
xondriyalarda so-
dir bo‘ladi
ATF sintezi sitoplaz-
ma da, mitoxondriya va
xloroplastlarda sodir
bo‘ladi
ATF sintezi sitoplaz-
mada, mitoxondriya-
larda sodir bo‘ladi
Zaxira modda –
polifosfatlar
Zaxira modda –
gli kogen
Zaxira modda – krax-
mal
Zaxira modda – gliko-
gen
Hujayra nazariyasining ahamiyati. Hujayra – ko‘p hujayrali orga-
nizmlarning asosi bo‘lib, asosiy qurilish materiali hisoblanadi. Organizmlarning
rivojlanishi bir hujayradan – zigotadan boshlanadi, shuning uchun hujayra
tirik organizmlarning rivojlanish birligidir. Hujayra nazariyasi barcha tirik
organizm hujayralarining tuzilishi va kimyoviy jihatdan o‘xshash ekanligini va
organik olamning birligini tasdiqlaydi.
Tayanch so‘zlar: Teodor Shvann, Mattias Shleyden, Rudolf Virxov, Karl Ber,
aerosomalar, mezosomalar.
Savol va topshiriqlar:
1. Hujayra tiriklikning tuzilish, funksional, rivojlanish birligi deganda nimani
tushunasiz?
2. Hayotning hujayra darajasining o‘ziga xos jihatlarini izohlang.
3. Hujayra nazariyasining mohiyatini va ahamiyatini tushuntirib bering.
4. Tirik organizmlar hujayralariga qiyosiy xarakteristika bering.
Mustaqil bajarish uchun topshiriq: 9-sinfda o‘zlashtirgan bilimlaringiz asosida
hujayra organoidlari va ularning funksiyalari o‘rtasidagi muvofi qlikni aniqlang.
T/r
Organoid
T/r
Organoidning vazifasi
1
Mitoxondriya
A
Hujayraning bo‘linishida muhim rol o‘ynaydi
2
Golji majmuasi
B
ATF sintezlaydi
3
Plastida
C
Hujayra turgorligini ta’minlaydi
4
Ribosoma
D
Fotosintezda ishtirok etadi
5
Lizosoma
E
Oqsil sintezida ishtirok etadi va sintezlangan mahsulotni
Golji majmuasiga yetkazadi
6
Vakuola
F
Uglevod va lipidlar sintezida ishtirok etadi
7
Donador endoplaz-
matik to‘r
G
Monosaxarid va disaxaridlarni hosil qilishda ishtirok
etadi
8
Silliq endoplaz-
matik to‘r
H
Hujayra ichida moddalarni hazm bo‘lishida ishtirok eta-
di
9
Sentriola
I
Oqsil sintezlaydi
10
Leykoplast
K
Gullar va mevalarga rang beradi
11
Xloroplast
L
Birlamchi uglevod sintezlaydi
12
Xromoplast
M
Sintezlangan mahsulotlarni to‘plash va tarqatish
|
| |
