|
-mavzu: Hayvonlarni sun’iy urchitish va emrionlarni ajratish
|
| bet | 42/109 | | Sana | 22.02.2023 | | Hajmi | 3.04 Mb. | | #43169 |
Bog'liq Biotexda bioxavfsizlik majmua 2022 Osimlikshunoslik Документ Microsoft Word, Apakxujayeva. Suv omborlari gidravlikasi, Fizikaning zamonaviy tatqiqot usullari MT, Aholi statistikasi B B Usmonov, A D Abdurahmonov Darslik Toshkent, 3333, 8-dekabr, Документ Microsoft Word, 01.2021, Manual TFP unified (2), Universitet Yoshlar ittifoqi takomillashtirish to`g`risida , 1-11, 4ma\'ruza, Izzatullayev, Toshpulatov taqriz ekologiya, эконометрика9-mavzu: Hayvonlarni sun’iy urchitish va emrionlarni ajratish
Mashg‘ulotning maqsadi:Qishloq xoʻjalik hayvonlarini sun’iy urchitish usullarini yaratilishi va ularni qoʻllanishi hayvonlar genetikasini yaxshilash sohasida katta yutuqlarga erishishga olib keldi. Bu hamda hayvon urugʻini (spermatozoidlarni) muzlatilgan holda uzoq vaqt saqlash usullaridan foydalanish bir erkak hayvondan bir yilda oʻn minglab nasl olish imkoniyatini yaratdi.
Hayvonlarni sun’iy urchitish va emrionlarni ajratish boʻyicha uslubiy koʻrsatma
Zotli hayvonlardan unumli foydalanish muommasi yechildi. Ma’lumki an’anaviy yoʻl bilan bir urgʻochi hayvonning umri davomida atigi bir necha avlod olish mumkin xolos. Urgʻochi mollarni avlod qoldirish imkoniyatlarini pastligi va avlodlar orasidagi davrni uzunligi (masalan qoramol 6-7 yilda avlod qoldiradi) chorvachilikda genetik jarayonlarni chegaralab qoʻyadi. Bu muammoni hal qilishni olimlar, embrionlarni transplantasiya qilish usulidan foydalanish bilan bogʻliq deb biladi. Bu usulni asosiy mohiyati shundan iboratki, genetik sogʻlom va har tomonlama yetuk boʻlgan sigirlar, homilasi koʻtarib yurishdan va oʻz bolasini oziqlantirishdan ozod etiladi. Bundan tashqari tuxum hujayralarini umumiy miqdorini koʻpaytirish maqsadida, bunday mollar ragʻbatlantiriladi ham (oziqani sifatliroq va koʻproq berishdan tortib, har xil kasalliklarning oldini olish uchun kerak boʻladigan dori-darmonlargacha). Urugʻlangan tuxum hujayra ma’lum vaqtdan keyin zotli sigirdan olinib, zoti pastroq boʻlgan mollarga oʻtqaziladi va unda rivojlanadi.
Embrionlar transplantasiyasi texnologiyasi quyidagi asosiy bosqichlarni oʻz ichiga oladi:
1. Superovulyasiya chaqirish donorni su’niy uruglantirish;
2. Embrionlarni tashqariga chiqarib olish (jarrohlik yoki
nojarrohlik yoʻllari bilan);
3. Ajratib olingan embrionlarni baholash ularni saqlash (uzoq
vaqt yoki qisqa vaqt);
4. Boshqa molga oʻtqazish.
Superovulyasiyani (urgʻochi mollarda gormonlar yordamida koʻplab
ovulyasiya chaqirish) tezlatish. Sut emizuvchilarni urgochilari koʻplab (oʻn minglab) jinsiy hujayralar bilan tugiladilar. Ulardan koʻpchiligi follikulalarni shikastlanishi oqibatida oʻlib ketadilar.Ammo oʻlayotgan follikulalarni barchasi gonadotrop ta’siriga sezuvchan boʻlganligi sababli ular yetiladilar. Urgochi mollarni follikulyar bosqichda gonadotropinlar bilan ukol qilinganda yoki lyutein bosqichda prostoglandin F2a yoki uning analoglari yordamida sariq tanalarni regressiyani kuchaytrilganda koʻplab ovulyasiyaga yoki boshqacha aytganda superovulyasiyaga olib keladi.
|
| |
