|
Mavzu: Bir chokli yeng konstruksiyasini hisoblash va chizish. Yoqalarning turlari
|
| bet | 3/3 | | Sana | 04.01.2024 | | Hajmi | 270,4 Kb. | | #130039 |
Bog'liq Mavzu №27Mavzu: Bir chokli yeng konstruksiyasini hisoblash va chizish. Yoqalarning turlari.
Kiyim inson tanasining, atrof muhitning har xil ta’sirlaridan asrash vositasi sifatida paydo bo’lgan. Jamiyat taraqqiyotining hozirgi bosqichida kiyim dyeganda to’rli xil matyeriallardan tayyorlanadigan hamda odamni atrof-muhitning noma’qul ta’sirlaridan asraydigan, organizmni normal sog’lom holatini saqlaydigan hamda byezak vazifasini o’taydigan har qanday narsalar tushuniladi. Har qanday kiyim estyetik-gigiyenik, tyexnik talablarga javob byerishi, odamni dam olishida, myehnat qilishida, sport bilan shug’ullanishida qulay bo’lishi kyerak. Odam organizmidan bug’ va karbonat angidrid ajralib to’radi, shuning uchun kiyimni loyihalashda kiyim tagida havo yaxshi almashtirib to’rishini hisobga olish lozim. Odam tyerisi tashqi muhitdan kislorodni yutib, tashqariga karbonat angidrid chiqaradi. Tashqi havo tarkibidagi karbonat angidrid 0,03-0,4 % bo’lgani uchun odam badani atrofidagi karbonat angidrid 0,08 % dan ortsa odam o’zini yomon syezadi. Tashqi havo tyempyerato’rasi past bo’lganda kiyim asosiy muhofaza vazifasini bajaradi va badandan chiqqan issiqlikni tashqi muhitga kam o’tkazadi. Kiyimni tikishdan oldin shu kiyim kiyiladigan joyda atmosfyera havosining tyempyerato’rasi, shamolning eng katta tyezligi, odamning o’rtacha enyergiya sarfi, odam o’sha haroitda qancha vaqt uzluksiz bo’lishini hisobga olish zarur. Kiyim haddan tashqari kyeng yoki tor bo’lmasligi kyerak, chunki tyerlash jarayoni normal va uzluksiz bo’lishi uchun kiyimdan tashqi havo muntazam o’tib to’rishi kyerak. Kiyim nimaga mo’ljallangandan qat’iy nazar odamga yarashadigan bo’lishi kyerak. Kiyimning loyinalashda kiyim eng mukammal tyexnologiyada tikilishi, myehnat unumdorligini oshirishni, mahsulot sifatini yaxshilashni hisobga olish lozim. Tikuvchilik sanoatida qabul qilingan klassifikatsiyaga ko’ra kiyimlar ikki sinfga: maishiy va ishlab chiqarish kiyimlariga bo’linadi. Maishiy kiyim sinfi - ekspluatatsiya haroitiga qarab, ust kiyimlar, yengil kiyimlar, ich kiyimlar, bosh kiyimlar, ko’rpa-yostiq buyumlariga bo’linadi. Buyum nimaga mo’ljallanganiga qarab har qaysi kichik klass gruppalarga bo’linadi: Ust kiyim - pal’to, kalta pal’to, kurtka va hokazo.
Yengil kiyim - ko’ylaklar, bluzkalar, erkaklar ko’ylagi, yubka, fartuk va hokazo. Ich kiyim-pijamalar, ishtonlar, cho’milish kostyumlari va hokazo. Bosh kiyim-furajka, shapka, shlyapa va hakazo. Ko’rpa-yostiq buyumlari - ko’rpajilti, ko’rpa va hakazolar kiradi. Jins va yosh alomatlariga binoan guruhlari kichik guruhlarga -erkaklar, ayollar va bolalar kiyimiga ajratiladi. Bolalar kiyimi o’z navbatida maktab yoshidagi bolalar, maktabgacha yoshdagi bolalar, yasli yoshidagi bolalar, chaqaloqlar kiyimlariga bo’linadi. Maishiy kiyimlar fasllarga qarab bo’linadi va qayerga kiyilishiga qarab kundalik kiyim, uy kiyim, tantanali kiyim va sport kiyimiga ajratiladi. Ishlab chiqarish kiyimlari klassifikatsiyasiga mahsus va rasmiy (forma) kiyimlar kiradi. Mahsus kiyimlar odamni zararli muhitdan muhofaza qiladi va kishining ish qobiliyatini saqlashga yordam byeradi. Bular kurtkalar, kombyenzon va hokazolar. Forma kiyimlari tyemir yo’l ishchilari, harbiy, dyengiz xodimlari va boshqalar kiradi. Ommaviy kiyim tikishda razmyer, rost va to’lalik o’lchamlariga binoan tikiladi. Razmyer - ko’krak aylanasi. Rost-kiyim uzunligi. Kiyim razmyerlari quyidagicha: kattalar uchun - 44,46,48,50..60. o’smir bolalar uchun-44,46. Kattalar uchun-38,40,42. Kichik maktab yoshidagi bolalar uchun-32,34,36, maktabgacha yoshdagi bolalar uchun-26,30. Yasli yoshdagi bolalar uchun-24,26. Barcha razmyerlar uchun ko’krak aylanasi yarmi olinadi. Erkaklar ko’ylagining razmyerlari ko’krak aylanasining o’lchami namda bo’yin aylanasining o’lchami bilan aniqlanadi. Maishiy kiyimlar kattalar uchun to’lalik guruhlariga ajaratiladi: erkaklar uchun byel aylanasiga ko’ra, ayollar uchun buksa aylanasiga ko’ra 1, 2, 3 to’lalikda olinadi. Shimning old bo’lagi astar qo’yiladigan bo’lsa, astarning uchi mahsus mashinada yo’rmalanadi, bukib tikiladi. Chok joylashgan co’ntak chetlariga uka qo’yiladi. Agar cho’ntak qirqma bo’lsa, uka o’rniga cho’ntak xalta qo’yib tikiladi. Cho’ntak qopqog’iga to’rgan shakl byerish uchun unga yelimli qotirma qo’yiladi. chokda joylashgan yon cho’ntak uchini mahsus mashina yordamida puxtalanadi. Shimning yuqori chetiga mahsus tasma qo’yib 5,5-6 sm kyenglikdagi astar bilan qotirma qo’yib tikiladi. Ayollar va qiz bolalar ko’ylaklarining tashqi ko’rinishi, razmyeri va tikilishiga qo’yiladigan talablar qo’yidagicha bajariladi. choklarning ochiq qirqimlari mahsus mashinada yo’rmalanadi. Tikiladigan buyumning dyetallari mahsus mashinada 0,7-0,8 sm kyenglikda chok bilan tikib bir yo’li yo’rmalanadi. Yoqani yoqa o’miziga o’tkazishda bortni ag’darma chok bilan tikayotganda bir yo’la yoqa nam o’tkaziladi, ustki yoqani ort yoqa o’miziga bostirib tikiladi, yoqa ustki yoqani 1 sm uzunroq, (yoqa ko’tarma qirqma tomondan) chiqarib bichilganda, ostki yoqa bilan ustki yoqa birga yoqa o’miziga o’tkaziladi, kyeyin ustki yoqani ichkari tomon bukib, bostirib tikiladi. Ko’ylak ko’krak qismini yubkaga qo’sh baxya bilan yoqa bitta baxya qator yuritib, uka qo’yib ulanadi. Ommaviy tikish uchun qabul qilingan har bir yangi modyel uchun modyel namunasi, andoza etaloni, tyexnik tavsifi, andozalar va tayyor kiyim o’lchovlar jadvali tayyorlab byeriladi. Andoza etalonlari modyel namunasini tikishga, kiyim, dyetallarini chizmasini tayyorlashga ishlatiladi. Modyelning tyexnik tavsifida kiyimning tashqi ko’rinishi, tavsiya etiladigan razmyeri, rosti va to’laligi, dyetallarining klassifikatsiyasi avra, astar va hakazolar ko’rsatiladi. O’lchash jadvalida andoza va tayyor buyumning o’lchanadigan joylari, shu o’lchamlar qiymati ishlov haqi va tayyor buyumning o’lchanadigan joylari, shu o’lchamlar qiymati ishlov haqi va tayyor buyumning o’lchamlaridagi yo’l qo’yilishi mumkin bo’lgan og’ishlar ko’rsatiladi. Tyexnik hartlar kiyimlarni tikishdagi chok haqining kyengligi, solqi miqdorini, baxya yirikligini o’z ichiga oladi. Kiyim tikishda 4 ta standart katyegoriyalari mavjud edi: Davlat standarti, tarmoq standarti, ryespublika standarti, kiyim standarti. Kiyim tikish jarayoni 3 bosqichdan iborat: kiyim modyelini, konstruktsiyasini yaratish va andoza tayyorlash: gazlamalarni bichishga tayyorlash va bichish: buyumni tikish. Tyexnik xujjatlar har bir modyel uchun tavsiya etilgan matyerial, kiyim razmyeri, rosti, to’laligi, tikish tyexnologiyasi, andozalarni qay usulda joylashtirishi, kiyimlarni o’rash va joylash usullari ko’rsatilgan bo’ladi. Korxonaning ekspyeryemyental syexida andozalar va tikish tyexnologiyasi tyekshirib ko’riladi. Gazlamalarni qoldiqsiz bichish uchun nar bir to’p gazlama nisoblab chiqiladi. Gazlamalarning artikuliga, rangiga, eniga, fizik va myexanik xossalarini bir xilligiga qarab matyeriallarni ajratiladi. Har bir yangi modyelga mo’ljallangan matyeriallar uchun kiyimga sarflanadigan gazlama normasini aniqlash maqsadida, andozalar ekspyeryemyental yo’l bilan joylashtirib ko’riladi. Bichilgan dyetallarning sifatini tyekshirib, har bir dyetalga tartib nomyerini tikib, agar gazlama yo’l-yo’l yoqa katak bo’lsa, mayda dyetallarni yo’lini katta dyetal yo’liga moslab chiqiladi.
|
| |
