28
Adreslash. Boshqarish oqimi va uzilishlar.
Ko‘pgina
buyruqlar
joylashgan o‘rinlari ko‘rsatilishi kerak bo‘lgan
operandalar
bilan ishlaydi.
Operandaning joylashgan o‘rnini ko‘rsatish
adreslash
deb ataladi.
Adreslashning quyidagi xillari yoki rejimlari (1.6-rasm) mavjud:
1.Bevosita adreslash rejimi.
2.To‘g‘ridan-to‘g‘ri adreslash rejimi.
3.Registrlar yordamida adreslash rejimi.
4.Registrlar yordamida bilvosita adreslash rejimi.
5.Indeksli adreslash rejimi.
6.Nisbiy indeksli adreslash rejimi.
7.Stekli adreslash rejimi.
1.4-jadval. Pentium 4 protsessorining arifmetik buyruqlari.
29
1.5-jadval. Pentium 4 protsessorining boshqarishni uzatish buyruqlari.
1.6-jadval. Adreslash rejimlarini taqqoslash.
Dasturni ishlashi davomida undagi buyruqlarning
bajarilish ketma-
ketligi
-
boshqarish oqimi
deb ataladi. O‘tishlar va dastur osti dasturlarini
chaqirishlar bo‘lmasa,
buyruqlar xotiraning
ketma-ket yacheykalaridan
chaqirib olinib bajariladilar. Quyidagi misolda Pentium 4 assemblerida
I
2
+J
2
+K
2
ifodani hisoblash dasturi keltirilgan. Undagi buyruqlar xotiraning
ketma-ket yacheykalaridan chaqirib olinib bajariladi.
31
Agar asosiy dasturni ishlashi
davomida boshqa bir dastur, ya’ni
dastur osti dasturi chaqiriladigan bo‘lsa –
uzilish
(rus tilida – прерывание)
sodir bo‘ladi. Bunda asosiy dasturning buyruqlarini
xotiradan ketma-ket
chaqirish to‘xtatilib, yangi ishga tushirilgan dasturni –
dastur osti dasturini
(rus tilida – подпрограмма) bajarish yo‘lga qo‘yiladi (1.17-rasm).
Dastur
osti dasturi ishlab bo‘lgandan so‘ng esa, asosiy
dasturga qaytiladi va
avvalgi ketma-ketlik to‘xtatilgan joyidan boshlab bajarilishi yo‘lga
quyiladi.
1.17-rasm. Asosiy dasturni ishlashi:
a
) uzilishlarsiz;
b
) uzilishlar bilan.