Buyruqlarning bajarilishida buyruq tsikllari bir xil davomiyligiga ega emas,
chunki ular turli xil miqdordagi mikrobuyruqlarni o`z
ichiga oladi, turli
adreslash usullari va boshqa qo`shimcha ma’lumotlardan foydalanadi. Bu holat
uzunligi bir, ikki yoki undan ortiq bayt bo`lgan buyruqlar formatlarida o`z
aksini topadi. Buyruqlar tsiklida ikkita asosiy bosqich mavjud:
─ buyruqni tanlash bosqichi.
─ Ushbu bosqichda shaxsiy kompyuter
RC dastur hisoblagichi buyruqning
birinchi bayti manzilini adres shinasiga o`rnatadi. Mikroprotsessor "xotirani
o`qish" signalini ishlab chiqaradi, buning natijasida
ma’lumotlar shinasi
orqali adreslangan xotira katakchasi tarkibi IR buyruqlar registriga
(Instruction Register) yoziladi.
─ Kompyuter
dasturi hisoblagichi ob’yekt kodining keyingi elementiga ishora
qiluvchi adresni hosil qiladi. Tanlash fazasi
─
barcha buyruqlar uchun bir xil;
─ buyruqni bajarish bosqichi.
Buyruqni bajarish bosqichi buyruqning (deshifratsiya) shifrini ochish bilan
boshlanadi. Birinchi baytni deshifratsiyasi natijasida operatsiya turi (kodi)
aniqlanadi va boshqaruv moslamasida uning bajarilishi uchun zarur bo`lgan
boshqaruv signallari hosil bo`ladi. Protsessorning buyruqni bajarish bosqichidagi
harakatlari va uning davomiyligi operatsiya turiga bog`liq.
Buyruqni bajarish
uchun qo`shimcha ravishda xotiraga yoki ma’lumotlar uchun tashqi qurilmalarga
kirish, ma’lumotlarni tegishli protsessor registrlariga uzatish,
ARMQda operatsiyani to`g`ridan-to`g`ri bajarish, natijalarni xotiraga yoki tashqi
qurilmaga chiqarish va hokazo kerak bo`lishi mumkin.
Buyruqlar tsikllarining turlicha davom etishi va ularning alohida
fazalarining bir hil emasligi buyruqlarni bajarish
uchun mashina tsikllarini
tashkil qilish uchun sabab bo`ldi. Har bir mashina tsiklli tizim shinasiga kirish
tsiklidir. Mashina tsiklida buyruq yoki ma’lumotlarning keyingi bayti (so`zi)
xotiradan olinadi, xotiraga yoziladi, ma’lumotlarni kiritadi yoki chiqaradi.
Buyruqlar tsikli har xil miqdordagi mashina tsikllarini o`z
ichiga olishi
mumkin.
Birinchi mashina tsiklida, agar ma’lumotlar protsessorning ichki registrlarida
bo`lsa, buyruqning birinchi bayti olinadi, dekodlanadi va bajariladi. Agar buyruqni
bajarish xotiraga yoki tashqi qurilmalarga kirishni talab qilsa, u holda ikki, uch va
undan ortiq mashina tsikllari qo`llaniladi.
Mashina tsikllari, buyruqlar tsikllari kabi, bir hil emas.
Shuning uchun ularning bajarilishi turli xil sondagi taktlar sariflanadi. Shunday
qilib, buyruq bajarilganda, protsessorning barcha harakatlari uchta darajadagi
ichki tsikllar bilan sinxronlashtiriladi: buyruq, mashina va takt tsiklllari.
