Xususiyatlari[tahrir | manbasini tahrirlash]
Google Forms xizmati yillar davomida bir nechta yangilanishlardan oʻtdi. Xususan unda, lekin ular bilan cheklanmagan holda, menyuni qidirish, tasodifiy tartib uchun savollarni aralashtirib yuborish, javoblarni bir kishiga bir marta cheklash, qisqaroq URL manzillar, moslashtirilgan mavzular, [2] shakllarni yaratishda avtomatik ravishda javob takliflarini yaratish, [3] va „Yuklash“ foydalanuvchilar oʻz kompyuterlari yoki Google Diskdagi kontent yoki fayllarni almashishni talab qiladigan savollarga javob beradigan fayl" kabi xususiyatlar paydo boʻldi.
2014-yil oktabr oyida Google Google Forms uchun uchinchi tomon dasturchilariga soʻrovnomalarga yangi funksiyalar qoʻshish imkonini beruvchi qoʻshimchalarni taqdim etdi [4], 2017-yil iyul oyida esa Google bir nechta yangi funksiyalarni qoʻshish uchun Shakllarni yangiladi. „Intellektual javobni tekshirish“ nima yozilganligini aniqlash va foydalanuvchidan notoʻgʻri kiritilgan maʼlumotni tuzatishni soʻrash uchun shakl maydonlarida matn kiritishni aniqlashga qodir. Google Diskdagi fayl almashish sozlamalariga qarab, foydalanuvchilar jadvaldagi koʻp variantli javoblardan tashqari shaxslardan fayllarni yuklashni soʻrashlari mumkin. Sozlamalarda foydalanuvchilar har doim elektron pochta manzillarini yigʻish kabi barcha yangi shakllarga taʼsir qiluvchi oʻzgartirishlar kiritishlari mumkin. [5] [6]
Google Forms shuningdek Googlening Docs, Sheets, Slides, Drawings va Sites-da joylashgan barcha hamkorlik va almashish funksiyalarini o‘z ichiga oladi. [7]
50. M-learning da mustaqil taʻlimini samarali tashkil qilish
Mustaqil taʻlimini samarali tashkil qilish uchun axborot-kommunikatsiya texnologiyalarining turli vositalaridan foydalanish mumkin. Jumladan, elektron kurslar, elektron taʻlim tizimlari, video maʻruzalar, veb- seminarlar, elektron testlar va boshqalar. Bu vositalardan tashqari, hozirgi vaqtda zamonaviy va ixcham mobil texnologiyalar xam mavjud. O‘quvchilarning mustaqil taʻlimini mobil texnologiyalar asosida tashkil etishda birinchi navbatda muayyan vaqt va joyga bog‘liq bo‘lmagan holda taʻlim materiallari o‘rganiladi. Bu sizni o‘rganishingiz kerak bo‘lgan maʻlumotlarni olishga imkon beradi. Mobil texnologiya asosida taʻlim bugungi kunda xorijiy mamlakatlarning taʻlim tizimlarida keng qo‘llanilmoqda. Amerika Qo‘shma Shtatlari, Kanada, Evropa mamlakatlarida mobil taʻlim resurslari va ularning rivojlanish usullarini birlashtiruvchi yagona platformadan foydalanish orqali turli fanlarni o‘qitishda mobil taʻlim texnologiyalari joriy etilganligini taʻkidlash mumkin. 172 Bugungi kunda ko‘plab kompyuter, aloqa va hisoblash texnikasi ishlab chiqarayotgan firmalar yangi platformadagi ixcham sensorli zamonaviy kompyuterlarni ishlab chiqarmoqdalar. Bularga planshet, smartfon va mobil qurilmalarni keltirish mumkin. Rivojlangan mamlakatlarning statistik maʻlumotlariga ko‘ra, mobil qurilmalar aksariyat hollarda intellektual tizim tashkil etuvchisi smartfon yoki planshetlar hisoblanadi. Planshetni boshqarish uchun sensorli ekrandan foydalaniladi. U bilan ishlash fizik klaviatura va sichqoncha qurilmasidan foydalanmasdan, barmoqlar yordamida amalga oshiriladi. Sensorli ekranda matnni kiritish umuman olganda, klaviaturada terish tezligidan qolishmaydi. XX asrning 70yillarida hisoblash tizimlari nazariyasi sohasidagi amerikalik olim Alan Key «kitob o‘lchamidagi kompyuter» g‘oyasini taklif qilgan3. 90-yillarda cho‘ntak kompyuterlarining paydo bo‘lishi bilan mobil vositalarni o‘rganish loyihalari va o‘quvchilar uchun mobil taʻlimdan foydalanish kuzatilgan. Tarmoqdan mobil texnologiya asosida bilim olish V.A.Kuklevning ilmiy tadqiqot ishlarida atroflicha o‘rganilgan. Tadqiqot ishida mobil jihozlari asosida WiMAX simsiz tarmog‘ida masofali taʻlimdan foydalanish va bolalar uchun Intel Classmate turidagi kompyuterlarda ishlash bo‘yicha maʻlumotlar o‘z aksini topgan. Shuningdek, M.A.Grigorevaning ilmiy tadqiqot ishlarida mobil kompyuter tizimlarida informatika fanini o‘qitish5, Savill-Smit, G.Stead va G.Colley loyihalarida mobil tizimlar asosida matematika va lingvistika fanlarini o‘qitishni tashkil etish masalalari o‘rganilgan6. Avstraliya, Buyuk Britaniya, Italiya, Kanada, Kipr, Meksika, Yangi Zelandiya, Polsha, AQSh, Turkiya, Chili, Shvesiya va JAR davlatlarida ichki axborot va telekommunikatsion vositalar (mobil kompyuter tizimlari: telefon, planshet va smartfon) asosida taʻlim olish texnologiyalari keng qo‘llanilmoqda
51. M-learning imkoniyatlari haqida
Mobil qurilmalarning imkoniyati tobora taraqqiy etib borayotganligi sababli ular taʻlim vositasi sifatida keng qo‘llanilishi anʻanaviy va noanʻanaviy taʻlimda asosiy 173 o‘rinni egallab bormoqda. Taʻlim olishning zamonaviy usullaridan biri, bu mobil texnologiya asosida taʻlim olish bo‘lib, u kun sayin rivojlanib bormoqda. «Infonetics Research» kompaniyasining analitik basharotiga ko‘ra jahon bo‘yicha so‘ngi besh yilda mobil aloqa asosida global tarmoqdan foydalanish 6 millionga yaqin ekanligini keltirgan1. Hozirda mobil taʻlim atamasidan uch ko‘rinishda foydalanish mumkin: M-learning – bu mobil jihozlar (telefon yoki cho‘ntak kompyuter)ni WAP, GPRS yoki 3G texnologiyalar (asosiysi internet tarmog‘iga kirish mumkinligi) bilan bilim olish va almashish texnologiyasi; 3.21- raasm Bulutli M-learningni ko‘rinishi M-learning - bu mobil aloqa vositalari (mobil telefon va kommunikatorlar) yordamida o‘quv jarayonini tashkil etishda foydalaniladigan texnologiya; M-learning - bu taʻlim shunday jarayonki, masofaviy taʻlimda shaxsiy o‘qitish jihoz (noutbuk, cho‘ntak kompyuteri yoki mobil telefon)laridan foydalanish tushuniladi. Mobil taʻlim bo‘yicha ko‘plab konferensiyalar va ko‘rgazmalar o‘tkazilmoqdi. Bular jumlasiga mLearn, WMUTE va IADIS Mobile, Iordaniyada ISML, Malayziyada mobil taʻlim, Londonda portativ qurilmalar bilan ishlash, AQShda mobil taʻlim kabi bir qator xalqaro anjumanlar o‘tkazildi. Anjumanlarda ko‘tariladigan asosiy masala: mobil taʻlim o‘quvchilarning o‘zlashtirishiga qanday darajada taʻsir ko‘rsatayotganligi. Mobil taʻlimning ahamiyati quyidagicha: – taʻlimga yangi texnologiyalarni jalb qilish imkonini beradi; 174 – mobil qurilmalar kitoblar, kompyuterlar va boshqa vositalarga nisbatan ihcham va kichikroq hajmga ega; - taʻlim olishda ishtirok etayotgan o‘quvchilar tomonidan foydalanishini baholash mumki
52. Moodle tizimi haqida tushuncha
Mashhur Moodle dasturiy ta’minot platformasi o’qituvchi va talabalar, shuningdek talabalarning bir-biri bilan faol o’zaro ta’sirini qo’llab-quvvatlashga – muammolarni birgalikda hal qilish, muhokama qilish, bilim almashish va jamoaviy ishning boshqa turlariga e’tibor qaratib, turli xil o’quv kurslarini yaratish va onlayn tarzda o’tkazishga imkon beradi. Moodle o’quv platformasidan dunyoning 200 dan ortiq mamlakatlaridan, shu jumladan Rossiyadan 50 mingdan ortiq tashkilotlar foydalanadi, bu erda bugungi kunda Moodle eng mashhur ochiq manbali ta’lim echimlaridan biri hisoblanadi (SPO). Rossiya Federatsiyasida 600 dan ortiq inshootlar ro’yxatga olingan, ulardan ba’zilaridagi foydalanuvchilar soni 500 ming kishiga etadi. Moodle platformasi modulli tuzilishga ega, bu tizimning funksionalligini moslashuvchan ravishda o’zgartirish va to’ldirishga imkon beradi. 2011 yil mart oyida Rossiyaning SPIRIT kompaniyasi Internet-telefoniya uchun dasturiy ta’minot platformasi ishlab chiqaruvchisi va yetkazib beruvchisi, Linux asosida bepul dasturiy ta’minot va tarqatishlarni ishlab chiqish sohasida Rossiyaning ALT Linux kompaniyasi bilan birgalikda VideoMost videokonferentsaloqa tizimini va ommabop mahsulotlarni birlashtirish uchun yangi modulni chiqarganligini e’lon qildi. o’quv platformasi Moodle.
VideoBridge Moodle-ga qo’shimcha modul sifatida o’rnatilishi mumkin. Moodle LMS-ga kiritilgan VideoMost foydalanuvchilarga o’qituvchilar va talabalar tomonidan alohida tashqi aloqa vositalaridan, masalan, Skype yoki Apple iChat-dan foydalanishdan farqli o’laroq, bir qator afzalliklarni taqdim etadi: birma-bir video qo’ng’iroqlarni emas, balki ko’p foydalanuvchi konferentsiyalarini qo’llab-quvvatlash; qulaylik va turli xil dasturlarda alohida ro’yxatdan o’tishga hojat yo’q, chunki tizimga kirganingizda barcha funktsiyalar, shu jumladan videokonferentsiyalar bir vaqtning o’zida bitta muhitdan foydalanish imkoniyatiga ega bo’ladi; soddaligi – qo’ng’iroq o’quv kursining tanish interfeysida bitta tugma yordamida amalga oshiriladi; nazorat – yig’ish va statistik hisobotlarni taqdim etish umumiy tizimga kerakli formatda amalga oshiriladi. O’qituvchi yoki talabalar tomonidan yaratilgan hujjatlar va materiallarni birgalikda ko’rishning funktsional imkoniyatlari, shuningdek o’rnatilgan matnli chat imkoniyati videokonferentsiyalar bilan birlashtirilgan. VideoMost echimini Moodle platformasiga qo’shish uchun qulaylik yaratish uchun yaxshi ishlab chiqilgan hujjatlar bilan ta’minlangan bir qator maxsus dasturiy interfeyslar va plaginlar yaratildi. Rossiyaning SPIRIT kompaniyasi, Internet-video telefoniya uchun innovatsion tashuvchi sinf dasturiy ta’minot platformasini ishlab chiqaruvchisi va etkazib beruvchisi, ALT Linux bilan birgalikda Rossiyada bepul dasturiy ta’minot va Linux asosida tarqatish ishlab chiqarishda yetakchi bo’lib, VideoMost yangi videokonferentsaloqa integratsiyasi moduli va mashhur Moodle o’quv platformasi chiqarilishini e’lon qiladi. …
Masofaviy o’qitish – bu ta’lim jarayoni ishtirokchilarining aloqa va o’zaro ta’sirining samaradorligi umuman jarayonning muvaffaqiyatiga bevosita ta’sir ko’rsatadigan sohadir, shuning uchun masofaviy ta’lim tizimlarining (LLS) moslashuvchanligi va interaktivligi ularning foydalanuvchilari uchun tobora muhim ahamiyat kasb etmoqda. LMS-da videokonferentsiyalar (VCS) variantining joriy etilishi onlayn ta’lim tizimlarini rivojlantirishning mantiqiy bosqichidir. VideoMost mahalliy videokonferentsaloqa tizimini va ochiq manbali dasturiy ta’minotga asoslangan mashhur Moodle o’quv platformasini birlashtirish uchun yangi modulning yaratilishi Rossiya dasturiy ta’minotining raqobatbardosh imkoniyatlarini kengaytirib, Milliy dasturiy ta’minot platformasi (AES) kontseptsiyasiga mos keladi. Videokonferentsaloqa moduli Moodle o’quv kursini yaratish uchun ishlatilishi mumkin. Bunday holda, videokonferentsiya rejalashtirilgan dars davomida (seminar, ma’ruza va boshqalar) yoki o’qituvchi tomonidan belgilangan boshqa vaqtda tashkil etiladi. Konferentsiyaga kirish huquqiga ega bo’lgan ishtirokchilar tarkibi kurs ishtirokchilari tarkibiga to’g’ri keladi. Videokonferentsiya variantlari o’qituvchi tomonidan tahrir qilinishi mumkin, u konferentsiya ishtirokchilarini boshqarish vositalariga, shu jumladan ovoz berish huquqlarini berish va rad etish, videoni namoyish qilish va h.k. VideoMost dasturiy ta’minoti boshqa dasturiy echimlar bilan birlashtirilishi mumkin, bu ularning funksiyalarini bitta tizim ichida o’rnatilgan videokonferentsaloqa birligi bilan to’ldiradi. Istalgan miqdordagi ishtirokchilar bilan video-sessiyani bir zumda o’tkazish qobiliyati tizim foydalanuvchilari o’rtasidagi o’zaro ta’sir samaradorligini sifat jihatidan yangi darajaga ko’tarish imkonini beradi.
Moodle 2.2 2011 yil noyabr oyida GNU GPL litsenziyasi asosida tarqatilgan Moodle 2.2 ochiq manbali masofadan o’qitish tizimining (LMS) yangi versiyasi chiqdi. Moodle yordamida siz onlayn o’rganish uchun veb-saytlar yaratishingiz mumkin. Tizimning etakchisi va mafkurachisi avstraliyalik Martin Dugiamas. Loyiha ochiq, Moodle-ni ruslashtirish Rossiya va Belorussiya ko’ngillilar guruhi tomonidan amalga oshiriladi. Moodle PHP-da SQL DBMS (MySQL, PostgreSQL, Microsoft SQL Server va boshqalar – ADOdb XML ishlatiladi) yordamida yoziladi. Moodle ShHT ob’ektlari bilan ishlay oladi va SCORM standartiga mos keladi. Moodle 2.2 quyidagi yangi xususiyatlarni taqdim etadi: Baholash sarlavhalari – bu ko’p mezonlarni baholash sarlavhalari kontseptsiyasini amalga oshiradigan, Moodle grading quyi tizimini kengaytiradigan plagin. O’qituvchi ishni bir qancha belgilangan mezonlarga muvofiq birdan baholaydi, shundan so’ng boshqa o’quvchilar darajasiga qarab baholar avtomatik ravishda normallashtiriladi. Ishlab chiquvchilar tomonidan o’ylab topilganidek, bu ba’zi o’qituvchilarning baholarni yuqori yoki past baholash tendentsiyasini hamda vazifalarning notekis murakkabligini qoplashi kerak. IMS standartini qo’llab-quvvatlash kengaytirildi, bu endi uchinchi tomon saytlarida joylashgan yoki boshqa dasturlash tillarida yozilgan topshiriqlarni kurslarga ulash imkonini beradi. IMS LTI standarti tufayli tashqi topshiriqlar imtihonni topshirgan (yoki topshirgan) talaba haqida ma’lumot olishlari va olgan baholarini qaytarishlari mumkin. MyMobile mavzusi smartfonlar uchun optimallashtirilgan.
Hozirgi kunda mahalliy va xorijiy ta’lim muassasalarida elektron ta’limni joriy qilishning ko’plab tizimlari mavjud. Ham o’qituvchilar, ham ishlab chiquvchilar, ham faol foydalanuvchilar oldida ko’pincha savol tug’iladi: ular o’quv jarayonini yanada samarali tashkil etish uchun qaysi dasturiy ta’minot platformasiga ustunlik berishlari kerak? Elektron ta’limni muvaffaqiyatli amalga oshirish uchun ta’lim muassasasining o’ziga xos talablari, maqsadlari va vazifalariga javob beradigan platformani tanlash kerak. Ta’limni boshqarish tizimini tanlashning asosiy parametrlariga quyidagilar kiradi: funktsional xususiyatlar, xavfsizlik, ishonchlilik, narx va boshqa ko’p narsalar. DOT Markazi hozirgi kunda ommabop masofadan o’qitish tizimlarini (DLS) tahlil qildi. Tahlilning maqsadi universitetda elektron ta’limni tashkil qilish uchun eng mos bo’lgan tizimni aniqlash zarurati edi. Ob’ektiv baholash uchun biz o’z tajribamizni, shuningdek tizimni ishlab chiquvchilari va faol foydalanuvchilar ma’lumotlarini hisobga oldik. Biz kurslarni yaratdik, ma’muriyat imkoniyatlarini o’rganib chiqdik, ko’rib chiqilayotgan tizimlarda kurs elementlari bilan ishladik va ularni zamonaviy elektron ta’lim tamoyillariga muvofiqligini tekshirdik.
|
