O’ZBEKISTON RESPUBLIKASI AXBOROT TEXNOLOGIYALARI VA
KOMMUNIKATSIYALARINI RIVOJLANTIRISH VAZIRLIGI
MUHAMMAD AL-XORAZMIY NOMIDAGI TOSHKENT AXBOROT
TEXNOLOGIYALARI UNIVERSITETI
Linux server boshqaruvi
fanidan 1 - amaliy ish
Guruh: 216-21:
LSA005-2
Bajardi: Xalilov Shahobiddin
Tekshirdi: Shirinboyev Ravshan
Toshkent 2024
Mavzu: Linux terminalda buyruqlar bilan ishlash.
20-bilet
1) cal
2) mkdir
3) su
4) diff
5) curl
6) jobs
7) htop
8) sudo
9) du
10) ln
11) grep
12) echo
13) watch
14) time
15) rm
16) useradd and userdel
17) top
18) cd
19) nano, vi, and jed
20) man
1.“Cal”
komandasini terminalda ishlatishingiz mumkin.
Bu komanda, joriy oyning kalendari bo'yicha barcha
kunlarni ko'rsatadi. Agar siz barcha oy uchun kalendarni
ko'rishni xohlaysiz, oddiy holda terminalga cal so'zini
yozing va "Enter" tugmasini bosing.
2. mkdir komandasi "make directory"ning qisqartmasi bo'lib,
yangi papka yaratish uchun ishlatiladi. Agar siz Linux
terminalida yangi papka yaratmoqchi bo'lsangiz, quyidagi
tartibda mkdir komandasini ishlatasiz:
3. su komandasi "superuser" yoki "switch user"ning qisqartmasi
bo'lib, foydalanuvchining kimlikini o'zgartirish uchun ishlatiladi.
Agar siz Linux terminalida boshqa foydalanuvchiga o'tishni
istasangiz, quyidagi tartibda su komandasini ishlatasiz:
4. diff komandasi, ikkita fayl o'rtasidagi farqlarni aniqlash
uchun ishlatiladi. Bu komanda, ikkita fayl o'rtasidagi har qanday
farqlarni topib chiqaradi va ularni foydalanuvchiga ko'rsatadi.
5.
curl
komandasi, URL (Uniform Resource Locator) yordamida
ma'lumotlarni olish va jo'natish uchun ishlatiladi. Ushbu komanda
internet protokollari (HTTP, HTTPS, FTP va boshqalar) orqali veb-
saytlarga so'rovlar yuborish va ularning javoblarini qabul qilishni
amalga oshiradi.
6. Linux terminalida jobs komandasi ishlab chiqarilmaydi. jobs
komandasi aslida bash shell yoki bash shellga o'xshash shell'lar
uchun ishlab chiqarilgan komandalardan biridir.
Agar sizda Linux terminalida jobs komandasi ishlab
chiqarilmayotgan bo'lsa, bu shu bash shell yoki bash shellga
o'xshash shell emasligi sababli bo'lishi mumkin.
7. htop komandasini terminalda ishlatish uchun, terminalni oching
va oddiy tarzda htop ni yozib, so'ng Enter tugmasini bosing. Bu
komanda barcha ishga tushgan dasturlarni, ularning boshqa
xususiyatlarini, ishga tushgan protsesslarni, protsesslarga
ajratilgan ma'lumotlar to'plamini va boshqalarini ko'rsatib beradi.
8. sudo, "superuser do"ning qisqartmasi hisoblanadi va bir nechta
Linux distributivlarida va UNIX-sisternalarda adminstrator
huquqiga ega bo'lgan buyruqlarni ishga tushirish uchun ishlatiladi.
"Superuser" yoki "root" hisobining huquqlariga ega bo'lmagan
foydalanuvchilar biron bir amalni bajarishi kerak bo'lganda, ular
| 