35
To‘g‘ri javob: 360 yoki shakl almashtirish va o‘rniga qo‘yish to‘g‘ri
keltiril gan.
.
360;
.
(60 . 3 . 50) : 25
[shakl almashtirish va o‘rniga qo‘yish to‘g‘ri bajarilgan].
Quyidagi hollarda javob qabul qilinmaydi:
boshqa javoblar bo‘lsa;
javob berilmagan bo‘lsa.
Izoh:
1-savol. Mazkur masalani ye
chishda katta ahamiyat kasb eta di
gan omil –
formulalar bilan ishlay
olishdir. Formula maxrajdagi n o‘r ni
ga 2
n qo‘yilsa,
D ning qiymatini yana
2 ga bo‘lish kerakligini bilish mum
kin. Natijada, u 2 martaga kamayadi
yoki kasrning asosiy xossasidan
foydalanish mumkin, ya’ni
maxraji
2 marta ortganda kasrning qiymati
shuncha marta kamayadi.
2-savol. Mazkur masalani ye
chish da katta ahamiyat kasb etadi
gan omil – formulalar bilan ishlay
olishdir. Formuladagi
V ni boshqa o‘zgaruvchilar orqali ifodalab, berilgan
uchta kattalikning son qiymatini o‘rniga qo‘yish talab qilinadi. Ammo
bunday qilinsa, yana boshqa qiyinchilik yuzaga keladi, ya’ni ko‘rsatilgan
qiymatlar qaysi o‘zgaruvchi ning qiymatlarini qabul qilishini to‘g‘ri
aniq lay olish talab etiladi. Masala shartida D=50
tomchi ekani yaqqol
ko‘rsatilgan. Bundan ko‘rinib turib diki, topshiriqning
boshida berilgan
matnga e’tibor berilsa,
k=25,
n=3 ekani ma’lum bo‘ladi.
Birinchi savol noan’anaviy shaklda tuzilgan, oddiy kasrlarning xos
sa larini esa ko‘p o‘quvchilar
esdan chiqarib yuborishgan, shu sababli
ushbu masala o‘quvchilarda qiyinchilik tug‘dirgan.
Iqtisodiy hamkorlik
va taraqqiyot tash kiloti (OECD) tarkibidagi davlatlarning taxminan 22 %
o‘quv chilari maz kur masalani yecha olganlar. Ikkinchi savol o‘quvchilar
uchun tanish, lekin o‘zgaruvchilarning qiymatlarini aniqlashda qiynal
ganlar.
36
Yanvar oyidan boshlab «Bahor» va «Bola
lar» guruhlari tomonidan yozilgan yangi musi
qiy kompaktdisklar sotuvga chiqarildi. «Sharq»
va «Toshkent» gu ruh lari esa o‘zla rining yangi
kompaktdisklarini fevralda sotuvga chiqarishdi.
Quyidagi diagrammada yanvardan iyunga qa
dar yuqorida nomlari kelti rilgan guruhlar tomo
nidan sotuvga chi qa rilgan kompaktdisklar
haqida
ma’lu mot berilgan.