65
3-SAVOL
Mazkur eshik 1 minutda 4 marta to‘liq aylanadi.
Eshikning uch
sek torining har birida ikkita odam joylashishi mumkin.
30 minutda ko‘pi bilan nechta odam bu eshik orqali binoga kira oladi?
A) 60
B) 180
C) 240
D) 720
3-savol to‘g‘risida ma’lumot
Savol tavsifi: masalani yechishda miqdorga
oid model tuzish va
ma’lumotni aniqlash.
Matematikaga oid mazmun sohasi: miqdorlar.
Kontekst: ilmiy.
Aqliy faoliyat turi: talqin qilish.
3-savolning baholash mezoni
Quyidagi holda javob to‘liq qabul qilinadi:
To‘g‘ri javob: D) 720
Quyidagi hollarda javob qabul qilinmaydi:
boshqa javoblar bo‘lsa;
javob berilmagan bo‘lsa.
Izoh:
1-savol. Masalaga javob topishda
markaziy burchakning gradus
o‘lcho vini hisoblash talab etiladi. Mana bunday mulohaza olib borilishi
lozim bo‘ladi: eshikning to‘siqlari uchta
markaziy burchakni hosil
qiladi, demak, hosil qilingan burchaklarning har biri 360
0
: 3 = 120
0
ga
teng. Ammo ko‘pchilik maktab o‘quvchilari
mazkur savolga javob bera
olmagan. Sababi, aylana yoyi tiralgan markaziy burchak ikkita 180
0
teng
yoyiq burchaklardan iborat bo‘lib, uning o‘lchami 360
0
ekani matematika
darsliklarida berilmaganligiga e’tibor qaratish lozim. Bu kabi masalalarni
bajarayot ganda o‘qituvchi burchakning ayni shu xossasiga to‘xtalib
o‘tishi kerak. Masalan, doiraviy diagrammalarni
tuzishda va uni bir
5 – 760
66
necha qismlarga ajratishda burchakning bu xossasi qo‘l keladi. Shuning
uchun OECD tarkibiga kiruvchi mamlakat o‘quvchilarining 58 foizi ushbu
savolga to‘g‘ri javob bergan, yetakchi mamlakatlarda esa bu ko‘rsatkich
90 foizni tashkil etgan.
Mazkur savol matematika fanining «fazo va shakl»
sohasiga tegishli
bo‘lib, bunda o‘quvchidan fazoviy shakllar bilan ishlash talab etiladi.
Xususiyatiga ko‘ra, ushbu topshiriq orqali o‘quvchilarning «qo‘llash»ga oid
bilim sohalari shakllantiriladi va bu savol kontekstga ko‘ra «ilmiy» sohaga
tegishlidir.
