International Conference on Developments in Education
Hosted from Amsterdam, Netherlands
https:
econferencezone.org April
30
th
2022
74
110 KV VA UNDAN YUQORI KUCHLANISHLI HAVO
ELEKTR UZATISH TARMOQLARIDA ISHLOVCHILARNI
BEVOSITA TOK O‘TKAZUVCHI QISMLARGA TEGIB
ISHLASHI UCHUN MO‘LJALLANGAN
IZOLYASIYALOVCHI QURILMA VA MOSLAMALAR
TAHLILI
Z.I. Jumayev
Navoiy
davlat konchilik instituti
“Elektr energetikasi” kafedrasi assistenti
Sh.Sh.Abdullayev
Navoiy davlat konchilik instituti
“Elektr energetikasi” kafedrasi assistenti
Annotatsiya. Izolyasiyalovchi qurilma va moslamalar 110 kV va undan yuqori kuchlanishli
havo elektr uzatish tarmoqlarida bevosita tok o‘tkazuvchi qismlarga (simga, armaturaga) tegib
ishlashda, ishchi – xodimni uskunalarning yerga ulangan qismidan va boshqa kuchlanishga ega
bo‘lgan qismlardan izolyasiya qilish uchun mo‘ljallangandirlar.
Kalit so’zlar: Elektr energiya, havo elektr uzatish liniyalari (HEUL),
izolyatsiyalovchi
qurilma, izolyasiyalovchi qisqichlar, elektr kuchlanish.
Izolyasiyalovchi qurilmalarga, elektr izolyasiyalovchi (bakelit, shishaplastik va boshqa)
materiallardan
tayyorlangan shtangalar, narvonlar, tortqilar va arqonlar kiradi.
Moslamalarga ko‘taradigan savatlar, sim oldida ishlash uchun maxsus xonalar, simda harakat
qiluvchi aravachalar, tortuvchi qurilmalarning qo‘shimcha qismlari, ko‘tarmalar (domkratlar),
bloklar va hokazolar kiradi. Moslamalar elektr izolyasiyalovchi materiallardan
yoki metalldan
yasalishi mumkin.
Ishchi tok o‘tkazuvchi qismlarga tegishidan oldin, uning shaxsiy ekranlovchi komplekt tok
o‘tkazuvchan qismlarga maxsus shtanga yordamida (potensiallarni tenglashtirish uchun)
ulanishi zarur. Ulovchi o‘tkazgichning ko‘ndalang kesimi 4 mm
2
dan kam bo‘lmasligi lozim.
Simga yaqinlashish
va unga keyinchalik tegish, izolyasiyalovchi narvon shtanga yoki
arqonlarga osilgan kabina yordamida amalga oshirilishi mumkin. Izolyasiyalovchi narvonni
alohida bo‘laklarda yig‘ish mumkin. Narvonning yuqori qismi ustunni traversiga mahkamlash
uchun qisqich va sharnir bilan jihozlanadi. Bu o‘z navbatida narvonni o‘zaro perpendikulyar
bir yoki ikki tekislikda (maydonda) erkin harakatlanishini taʼminlaydi.
Izolyasiyalovchi tortqi, simlar va osilgan ilgaklar og‘irligini o‘ziga olish uchun xizmat qiladi.
Simga yaqinlashish uchun kabina ishlatilgan taqdirdagina, izolyasiyalovchi tortqilarni ushbu
kabina, hamda undagi ishchi og‘irligini o‘ziga olish uchun ishlatish mumkin.
Izolyasiyalovchi arqonlar, asboblarni yuqoriga olib chiqish, narvon va ko‘chma minoralarni
joyidan qo‘zg‘atish, hamda
ishchi holatiga keltirish, montyorning simda, narvonda,
shular
bilan birga, kabinada turgan vaqtda xavfsizligini taʼminlashga mo‘ljallangandir.
Izolyasiyalovchi arqonlar sintetik toladan (masalan polipropilen) tayyorlangan bo‘lib, uning
tarkibiga tabiiy tola aralashtirilmagan bo‘lishi kerak.
Izolyasiyalovchi arqonlardan tashqari barcha izolyasiyalovchi qurilma va moslamalarda
kuchlanish klassi, ruxsat etilgan yuk ko‘tarish qobiliyati va keyingi sinov muddati aniq
