• 8. ELEKTR SIG`IM
  • ELEKTR MAYDONIDA O`TKAZGICHLAR




    Download 329.5 Kb.
    bet5/11
    Sana11.06.2022
    Hajmi329.5 Kb.
    #23450
    1   2   3   4   5   6   7   8   9   10   11
    Bog'liq
    Elektrostatika. Kulon qonuni
    Максадли далолатнома, Scratch, windovs, Fazo va vaqt - Vikipediya, ИЛМИЙ ИШ АСОСЛАРИ ЯНГИ МАЪРУЗА, GLOSSARIY, курс иши корхона 2019янги, РАМКА, GDI1, 3 1-&, Moddaning magnit xususiyatlari Reja. Magnit xususiyatlari bo\'y-fayllar.org (1), Kurs ishi mavzu Yalpi talab va yalpi taklif. Uning hajmiga ta’s-fayllar.org, 3-mavzu, Antenna yakuniy shpargalka
    7. ELEKTR MAYDONIDA O`TKAZGICHLAR


    Tajriba shuni ko`rsatadiki, tabiatdagi hamma jismlar elektr o`tkazuvchanligiga qarab uch sinfga bo`linadi:

    1. elektr tokini yaxshi o`tkazuvchi jismlar – o`tkazgichlar;

    2. elektr tokini o`tkazmaydigan jismlar – izolyatorlar yoki dielektriklar;

    3. elektr tokini sust, lekin tashqi fizik ta`sir ostida sezilarli darajada o`tkazuvchi jismlar – yarim o`tkazgichlar .

    O`tkazgichdagi zaryad tashuvchilar juda kichik kuch ta`siri ostida harakat qila oladi. SHuning uchun zaryadlarning muvozanati quyidagi shartlar bajarilgan taqdirdagina kuzatiladi:
    1. O`tkazgich ichidagi barcha nuqtalarda maydon kuchlanganligi nolga teng bo`lishi zarur, ya`ni ye0;
    2. Maydon kuchlanganligining o`tkazgich sirti har bir nuqtasidagi yo`nalishi sirtga o`tkazilgan normalga mos bo`lishi kerak, ya`ni yeEn. Demak, zaryadlar muvozanatda bo`lganda o`tkazgich sirti ekvipotensial bo`ladi. Muvozanatdagi o`tkazgich ichidagi hech qanday nuqtada ortiqcha zaryadlar bo`lishi mumkin emas, barcha zaryadlar o`tkazgichning sirti bo`ylab ma`lum zichlik bilan joylashadi.


    8. ELEKTR SIG`IM

    Agar o`tkazgichga biror q zaryad berilsa, u o`tkazgich sirti bo`yicha shunday taqsimlanadiki, o`tkazgichdagi maydonning kuchlanganligi nolga teng bo`ladi. Agar q zaryadga ega bo`lgan o`tkazgichga kattaligi xuddi shunday zaryad berilsa, zaryad ham oldingi zaryad kabi taqsimlanishi kerak, aks holda u o`tkazgichda nolga teng bo`lmagan maydon paydo bo`ladi. O`tkazgichdagi zaryadning ko`payishi atrofdagi jismlar zaryadlarining qayta taqsimlanishiga olib kelmagan holdagina yuqorida aytib utiladigan shart bajarilishini eslatib utish zarurdir. SHunday qilib, boshqa jismlardan o`zok masofada joylashgan o`tkazgichda kattaliklari har xil bo`lgan zaryadlar yuqoridagiga o`xshash taqsimlanadi, ya`ni jismning istalgan ikkita nuqtasi ularni olingan zaryad zichliklarining nisbati zaryadlarning kattaligi qanday bo`lishiga qaramay doimiy bo`ladi. Potensial va zaryad o`rtasidagi proporsionallik koeffitsenti o`tkazgichning elektr sig`imi deyiladi. Ushbu kattalik C bilan belgilanadi.


    Sig`im son jihatidan shunday zaryadga tengki, bu zaryad o`tkazgichga berilsa, uning potensiali bir birlikka ortadi. Agar ikki o`tkazgichga 1 Kl va -1 Kl zaryad berilganda, ular orasida 1 V potensiallar ayirmasi hosil bo`lsa, bu ikki o`tkazgichning elektr sig`imi bir birlikka teng bo`ladi. Bu birlik (F) Farada deyiladi va u 1F1Kl/1V bo`ladi.



    Download 329.5 Kb.
    1   2   3   4   5   6   7   8   9   10   11




    Download 329.5 Kb.