|
"Экономика и социум" №1(92)-2 2022 www.iupr.ruBog'liq funksiya-grafigini-yasashda-axborot-texnologiyalaridan-foydalanish"Экономика и социум" №1(92)-2 2022 www.iupr.ru
646
Hozirgi vaqtda kompyuter texnologiyasi barcha sohalarga chuqur singib
bormoqda. Shu bois ham bugungi zamonaviy mutaxassisga qo’yilayotgan asosiy
talablardan biri buning kelajak faoliyatiga vujudga keladigan kasbiy masalalarni
yechish uchun kompyuter texnikasidan foydalana olish ko’nikmasi hisoblanadi.
OTM matematika bo’yicha tashkil etiladigan mashg’ulotlarda zamonaviy
axborot texnologiyalaridan foydalaniladigan imkoniyatlaridan foydalanish
imkonini beradigan ko’plab dasturiy mahsulotlar (matematik paketlar) mavjud.
Matematik paketlar odatda dasturlash tilida hisob-kitob ishlarini
qulaylashtirish
maqsadida
yaratiladi.
Kompyuter
texnologiyasidan
foydalanganda, dasturiy ta'minot shaklida hal algoritmlarini qo'llash muammosi
paydo bo'ldi. Turli yillarda ushbu muammoni hal qilish uchun quyidagi vositalar
ishlatilgan:
- Mashina kodlari bo'yicha dasturlash (assembler tipidagi tillarni o'z
ichiga olgan holda);
- Yuqori darajadagi tillarda dasturlash (ob'ektga asoslangan dasturlashni
o'z ichiga olgan holda);
- Kompyuter matematikasi tizimlari.
Dasturning rivojlanishi (vizual konsollar bilan yuqori darajadagi tillarni
ishlatish bilan ham) tegishli tayyorgarlikni talab qiladi ("dasturchi" deb
nomlanaylik) va undan ko'p vaqt talab etiladi (ikkalasi ham odatda "muntazam
foydalanuvchi" dan kelmaydi). Shuning uchun, o'tgan asrning 90-yillaridan
boshlab, kompyuter matematika tizimlari yoki oddiygina matematik paketlar
keng tarqalgan va taniqli bo'lganlar. Ulardan eng mashhurlari Maple, MatLab,
Mathcad. Bu matematik paketlarni qisqacha ta'riflab o’tamiz.
Maple to'plami keng foydalanuvchilarga mo'ljallangan. Hisoblash
algoritmining vazifasi paketning kirish tilida mos keladigan matematik
formulalarni yozish orqali amalga oshiriladi. Murakkab iboralarni kiritishda bu
muayyan qiyinchiliklarga olib keladi.
Mathcad - vizual yo'naltirilgan kirish tilini, qulay matn muharriri va
formulalarini, raqamli va belgilarli protsessorlarni birlashtirgan kuchli
matematik tizim. Ushbu to'plam juda oddiy bo'lib, juda ko'p elektron kitoblar va
"tez-tez ishlatiladigan plitalar" mavjudligi muayyan ilmiy va muhandislik
muammolarini hal qilish uchun o'z dasturini juda osonlashtiradi.
MatLab matrixs operatsiyalarining kengaytirilgan vakili va qo'llanilishi
bo'yicha qurilgan (MatLab - Matrix laboratoriyasi - matris laboratoriyasi)
qurilgan eng qadimgi, ehtiyotkorlik bilan ishlab chiqilgan va vaqt sinovidan
o'tgan kompyuter matematikasi tizimlaridan biridir. Bugungi kunda MatLab
ixtisoslashgan matritsa tizimidan tashqariga chiqdi va qulay qobiq, tahrirlovchi,
kalkulyator va grafik dasturiy ta'minotni birlashtirgan eng kuchli
matematik paketlardan biridir.
MATLAB tizimi bugungi kunda inson faoliyatining turli sohalarida
yuzaga keladigan muammolarni hal qilishning kuchli va universal vositasidir.
|
| |
