• 1.Tоq razryad
  • Gaz razryadining turlari, plazma gaz razryadili asboblar




    Download 2.43 Mb.
    Sana27.03.2023
    Hajmi2.43 Mb.
    #46927
    Bog'liq
    GAZ RAZRYADINING TURLARI, PLAZMA GAZ RAZRYADILI ASBOBLAR
    KOREA TA\'LIM TIZIMI, Презентация1, abdulaziz2

    GAZ RAZRYADINING TURLARI, PLAZMA GAZ RAZRYADILI ASBOBLAR


    Reja:
    Vakuumda elektr toki.
    Elektrolitlarda elektr toki.
    Gazlarda elektr toki.
    Gaz razryadlarining turlari.
    GAZ RAZRYADLI ASBOBLAR — elektr razryadi hosil kilish uchun gaz yoki burdan foydalaniladigan elektr-vakuum asboblar.
    Ularga tok toʻgʻrilagichlari — simobli toʻgʻrilagichlar, gazotronlar, tiratron, ignitronlar; kuchlanish stabilizatorlari va boʻlgichlari; aloqa liniyalari va qurilmalaridagi oʻta kuchlanishdan saqlovchi razryadniklar; yorugʻlik manbalari: lyuminessent lampalar, gaz lampalari, elektr yoyi lampalari kiradi.
    Gaz razryadli asboblarning katod va anodlari shisha yoki keramik ballonlar ichiga oʻrnatilib, usti yupqa metall qatlami bilan qoplanadi.
    Gaz razryadli yorugʻlik manbalari, gaz lazer va b. asboblar alohida guruhni tashkil qiladi (yana q. Ion asboblar).
    Zaryadli zarrachalarning ma’lum bir tomonga tartibli harakatiga “elektr toki” deyiladi.
    zaryadlar ikki turga bo’linib ,”+” va ”-” moduli jihatidan tengdir.
    Boshqacha aytganda neytral jismdagi musbat va manfiy zarralarning miqdori hamma vaqt o’zaro teng bo’ladi.
    Nechta musbat zarra bo’lsa , manfiy zarralar soni ham shuncha bo’ladi.
    Yakkalangan sistemadagi zaryadlar miqdori vaqt o’tishi bilan o’zgarmaydi.
    Bu hol zaryadlarning saqlanish qonuni deb yuritiladi.
    Biz elektr tokining turli muhitlarda namoyon bo’lishini ko’rib chiqmoqchimiz.
    Gazning zichligi biror yo’l bilan kamaytirilganda molekulalarning o’rtacha erkin yugirish yo’li uzunligi u joylashgan idishning o’lchamlariga yaqin bo’lsa bunday siyraklashgan gaz vakuum deyiladi.
    Hozirgi paytda mavjud bo’lgan vakuum texnikasi gazning zichligini 109 marta kamaytirish imkonini beradi. Yuqori vakuumda idish ichida qolgan molekulalar soni – 1010 sm3 bo’lib, havo uchun molekulalarning tartibsiz harakati tezligi 500m/s ni tashkil etadi.Yuqori vakuumda tok tashuvchi yo’q va uning uchun u izalyatordir. Lekin vakuumda elektr toki hosil qilish mumkun. Elektronlarning jismdan chiqish hodisasi elektronlar emissiyasi deyiladi. Jism qizdirilganda elektronlarning undan chiqish hodisasi termoelektron emissiyasi deyiladi.
    Bu hodisa Edison tomonidan kashf etilgan. Vakuumda tok hosil qilishda zaryad tashuvchi zarralarni yuzaga keltirishda termoelektronemissiyadan foydalngan.
    Bu hodisani tajriba asosida ko’rib chiqadigan bo’lsak nay ichiga katod sifatida ingichka sim kavsharlab, uning uchlarini tashqariga chiqarib qo’yamiz.
    Termoelektron emissiya hodisasi elektron tayyorlashda, elektron emissiya hodisasiga asosanishlaydigan asboblarni chiqarishda tayyorlaniladi.
    Elektron lampa ichida havosi so’rib olingan l va bir necha elektronlar kavsharlangan shisha yoki metal balondan iborat.
    1.Tоq razryad. Bir jinsli bo’lmagan, ya’ni nоtеkis elеktr maydоnlarida bo’lgan nоrmal bоsimli gazda elеktrоdlar o’tkir qismlarining yaqinida tоq razryadni kuzatiladi.
    Tоj razryad gaz mоlеkulalarning kuchli elеktr maydоnida katta tеzliklargacha tеzlatilgan elеktrоnlari va iоnlarining zarbdan iоnlanishi tufayli yuzaga kеladi, bunday kuchli elеktr maydоnlar elеktrоdalarning o’tkir uchli qismlarida vujudga kеlishi ma’lum.
    Tоj razryad, masalan, yuqоri kuchlanishli simlar yaqinida, machtalar uchilarida va bоshqa o’tkir uchli simlar yaqinida hоsil bo’ladi. Yashin qaytargichning ishlashi tоj razryadga asоslangan.
    Atmоsfеrеda mоmaqaldirоq bo’lgan vaqtda hоsil bo’ladigan kuchli elеktr maydоni yashin qaytargichning uchida tоj razryadi vujudga kеltiradi va binоlarni yashin zarbidan muhоfaza qiladi.
    Download 2.43 Mb.




    Download 2.43 Mb.

    Bosh sahifa
    Aloqalar

        Bosh sahifa



    Gaz razryadining turlari, plazma gaz razryadili asboblar

    Download 2.43 Mb.