7
nazariyasi» (1930), N.P.Dubininning «Genetik-avtomatik jarayonlar
va ularning evolyutsiyadagi roli» (1931), S.Raytning «Mendelcha
populyatsiyalardagi
evolyusiya»
(1932),
N.P.Dubinin
va
D.D.Romashevning «Turning
genetik tuzilishi va uning
evolyutsiyasi» nomli asarlarida populyatsiya genetikasining asoslari
yaratildi.
15-mavzu.
Odamning rivojlanish genetikasi.
Odam va tibbiyot genetikasining tadqiqot usullari. Tibbiyot genetikasining
maqsadi va vazifalari. Odam uchun xos belgi va xususiyatlarning irsiylanishi.
Irsiy kasalliklar klassifikatsiyasi. Irsiy kasalliklar diagnostikasida molekulyar
genetik tahlil. Immunogenetika. Odamning y xromosomasi gaploid genomdagi
DNK ning 1,6 % tashkil eSada uni erkak tomon rivojlanishini ta'minlaydigan 92
geni bor. Ularning ayrimlarining tuzilishi va funksiyasi o’rganilgan.
Masalan Y xromosomaning kalta yelkasidagi SRY geni ming nukleotidlar
juftligidan iborat. Uning ekspressiyasi zigotada ro’y beradi. Murtakni
rivojlanishi mobaynida SRY geni ba'zan
XY yoki boshqa xromosomaga
translakatsiya qilinishi yoki yo’qolishi mumkin. Natijada XY xromosomali
genotipi qiz, XX xromosomali genotipi o’g’il bolani rivojlantiradi. Moyakni
normal rivojlanmasligi, spermatogenezni normal bo’lmasligi,
ayolga xos sut
bezlarni taraqqiy qilinishi sababchi bo’ladi.XY xromosomali ayollarda esa
gonadalarni noto’g’ri rivojlanishi ichki jinsiy organlarda nuqson bo’lishi ro’y
beradi. Genetik xavfsizlik muammolari.
