Guruh: 17-21 talabasi, Ravshanov Fozil Laboratoriya ishi Variant Cisco Packet Tracer dasturida lan tarmogʻini loyihalash Ishdan maqsad

Download 436.69 Kb.
Sana	23.10.2023
Hajmi	436.69 Kb.
	#90006

Bog'liq
2-Laboratoriya ishi
1, GO\'DAKLAR KIYIMINI ASOS CHIZMASINI CHIZISH, Qiz bolalar uchun “qo’ng’iroq” yubka chizmasini chizish, Avtosug\'urta, 0002 02 Mavzu Abulfayzxon dramas (1), mobile answers

Guruh: 217-21 talabasi,
Ravshanov Fozil
Laboratoriya ishi
Variant 8

Cisco Packet Tracer dasturida LAN tarmogʻini loyihalash
Ishdan maqsad: Cisco Packet Tracer dasturida LAN tarmogʻini loyihalash, sozlash va ma’lumot almashinish jarayonini tadqiq qilish.

Laboratoriya ishi boʻyicha savollar:
1. Tarmoq kammutatori vazifasi nimadan iborat?
2. Tarmoq ish holatida ekanligini qanday tekshirish mumkun?
3. Tarmoqni bogʻlovchi qurilmalar farqini sanab bering.
4. Hub va swich qurilmalaring ishlash tomoilini tushuntirib bering.
5. IP manzil deganda nimani tushunasiz?
1)
Tarmoq trafikni boshqarish: Kammutatori tarmoqda kelgan ma'lumotlarni o'qib, o'z ichiga olish va ularni mos manzilga yo'nlash maqsadida ishlaydi. Bu, qurilishni ta'minlash, ma'lumotlarni o'z joylariga yetkazish va kamutatsiya qurilmalarining ishini tashkil etishda muhim bo'lib qoladi.
Portlarni taqsimlash: Kammutatori o'z ichidagi portlarni foydalanuvchilar, tarmoq qurilmalari yoki boshqa qurilmalar uchun taqsimlash uchun ishlaydi. Bu, bir nechta qurilmalarni bir-biriga bog'lab, ularga ma'lumotlarni yetkazishni ta'minlaydi.
Ma'lumotlarni filtrlash va tezlikni ta'minlash: Kammutatori o'z ichida kelgan ma'lumotlarni filtrlash va tezlikni oshirish uchun foydalaniladi. Bu, ma'lumotlar paketlarini to'liq to'xtatish va yo'lda tezlikni ta'minlash orqali tarmoqning yaxshi ishlashini ta'minlaydi.
Manzil bajarish: Kammutatori o'z ma'lumotlar jadvali orqali ma'lumotlarni mos manzilga yo'nlashda yordam beradi. Agar paketning manzili tarmoqdagi bir kammutatorga qarashli bo'lsa, u faqat o'sha kammutator tomonidan qabul qilinadi.
Qurilish tuzilishi: Kammutatorni qurish va sozlash oson va sodda bo'ladi. Uning portlarini, VLANlarini va boshqa konfiguratsiyalarini o'zgartirish va tuzatish oson bo'ladi.
Tarmoqni segmentlarni ajratish: Kammutatori tarmoqni segmentlarga ajratish uchun ishlatilishi mumkin. Bu, tarmoqni bo'lish uchun yaxshi tuzilgan vaqtalik yechim bo'lib, tarmoq trafikini segmentlarni ajratish orqali ma'lumotlar izchiligi va tarmoq ishlovchilarining ishini yaxshi ko'rib turishini ta'minlaydi.

2)
Ping ni sinab ko'ring: Ping tizimni sinab ko'rishning oddiy va samarali usuli. O'qishda masala yo'q yoki uzolmaslik xabarlari chiqqanda, tarmoqda muammo yuzaga kelsa, bu muammolarni aniqlash uchun yaxshi bir vosita bo'lishi mumkin. Masalan, kompyuterda Terminal yoki Command Prompt oynasini ochib, ping buyrug'ini ishga tushiring: code

Tarmoq kammutatorlari va routerlarni tekshirish: Tarmoq qurilishini tekshirish uchun barcha kammutatorlarni va routerlarni qurilish holatini tekshirishingiz mumkin. Ularning LED yorug'ligi va holati tarmoqning umumiy ish holatini ko'rsatadi. Har bir kammutator va routerda to'g'ri tuzilganligini va bo'lishi kerak.
Boshqa qurilmalarni tekshirish: Tarmoqni boshqarishning bir qismini tashkil etgan boshqa qurilmalarni, masalan, serverlarni, kompyuterlarni yoki printerlarni tekshirishingiz mumkin. Bu qurilmalar yaxshi ishlashini ta'minlash uchun muhimdir. Masalan, tarmoq kompyuterlarni hammasi birbiriga ulanishsa va ulardan biri tarmoq bilan bog'liq bo'lmagan bo'lsa, bu muammo tarmoqda qayerda bo'lgani yuzaga chiqadi.
Tarmoq monitoring vositalarini ishlatish: Tarmoq monitoring vositalari, tarmoqni nazorat qilish va muammo yuzaga kelganda sizni xabardor qilish uchun yaxshi vositalardir. Ular tarmoqning har bir qurilishining holatini va tezlikni kuzatishga yordam beradi.
Jadval va dokumentatsiyalarni tekshirish: Tarmoqning qurilishi, jadvallar, tarmoqning topologiyasi va boshqa dokumentatsiyalar sizning tarmoqingizni nazorat qilish va muammo yuzaga kelsa tez aniqlash uchun muhim bo'lishi mumkin.
Tarmoq qo'llanma nazorati va tuzilishini tekshirish: Agar tarmoq muammo yuzaga kelsa, u tuzilish va qo'llanmaning qanday ishlashini tushunish uchun qo'llanma nazorati uchun muddatli sinovlarni bajarish muhim bo'lishi mumkin.
3)
Kammutator (Network Switch):
Asosiy Vazifasi: Kammutatorlar, tarmoqda kelayotgan ma'lumotlarni o'qib, o'z ichiga olish va mos manzilga yo'nlashni bajarish uchun ishlaydi.
Amalatlar: Kammutatorlar paketlarni qabul qilish, ulardagi manzillarni topish va mos manzilga yo'nlash uchun portlarni ishlatadi.
Holatni Tekshirish: Kammutatorlarning faoliyat holatini LED yorug'liklari va portlar bilan ko'rib turish orqali tekshirish mumkin.
Miqdor: Kammutatorlar bir-biriga ulangan tarmoq qurilmalari orasidagi ko'rsatkichi vaqtincha ya'ni endi-pardoz narxlari bo'yicha ishlaydi.
Router (Network Router):
Asosiy Vazifasi: Routerlar o'rtasida har qanday tarmoq yoki subnetlar (ko'rsatkich tarmoqlar) orasidagi tarmoq ma'lumotlarini yo'nlash uchun ishlaydi. Bu tarmoqlar internetga ulanish va tarmoqni segmеntlarga ajratish uchun ishlatiladi.
Amalatlar: Routerlar tarmoq ma'lumotlarini qabul qilish, ularda manzillarni topish, paketlarni mos manzilga yo'nlash uchun qanday yo'nalishga yuborishni aniqlash va internetni bilan bog'liqlikni saqlash maqsadida ishlatiladi.
Holatni Tekshirish: Routerlar o'z holatini va bog'liq tarmoq tuzilishini tekshirish uchun bog'liq nazorat vositalarini taqdim etishadi.
Miqdor: Routerlar xatima-tashqi tarmoqlarni yoki internet provayderlari bilan ulashish uchun ishlaydi. Ularga IP manzil tashkil etish va NAT (Network Address Translation) qo'llash vazifalari ham tushuntiriladi.

4)
Hub (Tarmoq Hub):

Ishlatilish turi: Hublar, tarmoq qurilmalarni bir-biriga bog'lovchi oddiy qurilmalardir.
Maqsad va ishlayish: Hublar kelgan ma'lumotlarni o'z portlaridan o'tkazadi va har bir portga yetkaziladi, ya'ni uga tarmoqni to'liq ko'rish uchun butun ma'lumotlarni yuboradi.
Tarmoq qo'shimcha yuklanadi: Agar bir hub portidan kelgan ma'lumot bir nechta qurilmalarga yo'nlansa, hammasi u bilan qo'shimcha yuklanadi. Bunda, tarmoqda qo'shimcha trafik yaratiladi va ma'lumotlarni o'zaro izlash maqsadida ma'lumotlar butun tarmoqda uzatiladi.
Xususiyatlar: Hublar qurilishi oddiy va arzon, ammo trafikni to'liq yuborish va noqulayliklarga olib kelishi mumkin, chunki barcha portlar bir-biriga bog'lanadi va ma'lumotlar hamma portlarga yetkaziladi.
Switch (Tarmoq Switch):
Ishlatilish turi: Switchlar ham tarmoq qurilmalarni bir-biriga bog'lovchi qurilmalardir, ammo ularda ma'lumotlar to'liq yo'nlash va tarmoqni e'tiborliroq ishlatishni o'rganish qobiliyatiga ega qiladi.
Maqsad va ishlayish: Switchlar kelgan ma'lumotlarni o'z ichiga olayotgani va ulardan faqat mavjud manzillarga yo'nlashni ta'minlaydi. Bunda, tarmoqning har bir qurilmasi uchun xususiy manzilni o'rganadi va ma'lumotni faqat o'z ichidagi portga yo'nlashadi, bu esa trafikni optimallashtiradi va tarmoqni tezkor ishlashini ta'minlaydi.
Tarmoq qo'shimcha yuklanmaydi: Switchlar faqat qo'shimcha trafikni yo'nlashadi va portlar o'rtasida boshqa qurilmalar bilan bog'lanmaydi. Bu, trafikni faqat ma'lum manzilga yo'nlashni ta'minlaydi.
Xususiyatlar: Switchlar trafikni sifatli va tezlikli yo'nlash maqsadida yaratilganlar. Ular tarmoqda tizim boshqa tarmoq portiga ma'lumotlarni yetkazishda kammutatorlarga nisbatan yaxshi amal qiladi.
\5)
IP manzili (Internet Protocol address) tarmoqda joylashgan tizimni aniqlash va unga ma'lumotlarni yo'nlash uchun ishlatiladigan unikal raqamli manzilni anglatadi. IP manzil tarmoqning har bir qurilmasiga identifikatsiya beradi va ularga ma'lumotlarni yo'nlashni ta'minlaydi. Bu manzillar ko'pincha 32-bit yoki 128-bit sonlar o'rniga keladi va matn shaklida ifodalash mumkin.
IP manzillari, tarmoqda joylashgan qurilmalarni tanlash, ularga ma'lumotlarni yo'nlash va tarmoqda o'zaro kommunikatsiya qilish uchun kerak bo'ladi. Har bir qurilma IP manzili olishi mumkin, va bu manzillar yordamida ularga tarmoqda aks etayotgan ma'lumotlar yetkaziladi.

Download 436.69 Kb.