XURRAMOVA GULSUM
«HAYOT FAOLIYATI XAVFSIZLIGI” FANINING ASOSIY MAZMUNI, MAQSADI
VA VAZIFALARI
1.1. Fanning maqsad va vazifalari
Hayot faoliyati xavfsizligi
– inson hayoti, sog‘ligi hamda uning nasliga ta’sir etuvchi real
xavflar aniq ehtimollik asosida bartaraf etilgan inson faoliyati holatidir.
Hayot faoliyati
– insonning o‘z manfaatlarini qondirish
maqsadidagi kunlik mehnat
faoliyati va dam olishi, ya’ni insoniyat yashashining muhim shartidir.
Inson yashash davrida
o‘zining moddiy va ma’naviy manfaatlarini qondirish maqsadida yashash makonini,
muhitini
o‘zgartiradi. Shu sababli, “Hayot faoliyat xavfsizligi” fani inson organizmi bilan uni o‘rab turgan
muhit o‘rtasidagi murakkab o‘zaro bog‘lanish va ta’sirni o‘rganadi. Ma’lumki inson o‘z
faoliyatini tabiiy, maishiy, ishlab chiqarish, shahar muhiti va favqulodda
holatlar sharoitida
amalga oshirishi mumkin. Inson har qanday muhit sharoitida faoliyat yuritmasin inson va muhit
o‘rtasida o‘zaro qarama-qarshi ta’sir yuzaga keladi. Shu sababli inson faoliyati ikki maqsadga
yo‘naltirilgan bo‘ladi:
1. O‘z faoliyati davomida ma’lum samarali maqsadga, manfaatga erishish.
2. Faoliyati davrida yuzaga keladigan ko‘ngilsiz holatlarni bartaraf etish, ya’ni faoliyatni
xavfsiz va zararsiz bo‘lishini ta’minlash.
Ko‘ngilsiz holatlar deganda insonning hayoti va sog‘liga zarar etishi tushuniladi.
Inson
faoliyati davomida uning hayoti va sog‘ligiga zarar etkazuvchi har qanday holat, vaziyat,
vositalar
xavflar deyiladi
. Xavflar ta’sirida inson sog‘ligiga zarar etadi, hayoti xavf ostida qoladi
va organizmning me’yoriy faoliyati qiyinlashadi.
Hayot faoliyati xavfsizligi
– maqsadga olib boruvchi yo‘l, uslub va vositalar majmudir. U
atrof-muhit va insoniyatga tahdid
soluvchi xavflarning tabiatini, ularni yuzaga kelish va ta’sir
etish qonuniyatlarini, xavflarni yuzaga kelishini
oldini olish tadbirlarini, xavflardan
himoyalanish usullari va xavf ta’sirida yuzaga kelgan salbiy oqibatlarni bartaraf etish yo‘llarini
o‘rganuvchi ilmiy bilimlar sohasi hisoblanadi.
