|
-rasm. Axborot xavfsizligi timsollari
|
| bet | 2/6 | | Sana | 22.02.2023 | | Hajmi | 175.97 Kb. | | #43220 |
Bog'liq 1-mavzu kimyoning-asosiy-qonunlari-, Amirova N 3, 11-amaliy topshiriq, 403 guruh 2-mustaqil ish mavzulari (1), 2-mavzu, 7 лаб, drtyjhkj, elektronika, Boshlang‘ich maktabda pedagogik jarayonning zamonaviy tendensiya, HTML, O‘ q u V – uslubiymajmu a ў Қ у в – у с л у б и й м-hozir.org, Sahna ma\'ruza 3 (1), Dori vositalarini ishlab chiqarish Validatsiya Q A Ubaydullaev Toshkent, 1731255168336226
Axborot xavfsizligida muammolarni ortishiga asosan quyidagilar motivatsiya boʻlishi mumkin:
–Foyda;
–Terrorizm;
–Harbiy soha va h. k.
Axborot xavfsizligida mavjud muammolar xavflilik darajasiga koʻra: zaiflik, tahdid va hujumga olib keluvchilarga boʻlishi mumkin:
Zaiflik –bu tizimda mavjud boʻlgan xavfsizlik muammoasi boʻlib, ular asosan tizimning yaxshi shakllantirilmaganligi yoki sozlanmaganligi sababli kelib chiqadi. Zaifliklar tizimlarda katta yoki kichik tarzda mavjud boʻladi.
Tahdid –bu mavjud boʻlgan zaiflik natijasida boʻlishi mumkin boʻlgan hujum turi boʻlib, ular asosan tizimni kamchiliklarini oʻrganish natijasida kelib chiqadi.
Hujum –bu mavjud tahdidni amalga oshirilgan koʻrinishi boʻlib, bunda kutilgan tahdid amalga oshiriladi.
Axborot xavfsizligi konsepsiyasi uchta tashkil etuvchidan iboratligini e‘tiborga olinsa, axborot xavfsizligini ta‘minlash deganda ma‘lumotning quyidagi uchta xususiyatini ta‘minlash tushunish mumkin.
Quyida keltirilgan 1.1.2 - rasmda ushbu uchta xususiyatni ta‘minlashda kriptografik usullarning tutgan oʻrni keltirilgan. Umumiy holda axborot xavfsiziligini ta‘minlash deganda ushbu uchta xususiyatni ta‘minlash tushunilib, har bir xususiyat muhimligi axborotning turiga va foydalanilishga koʻra har xil boʻlishi mumkin.
Masalan, ommaviy turdagi ma‘lumot uchun birinchi navbatda, foydalanuvchanlik va butunlik xususiyatlarini ta‘minlash muhim boʻlsa, davlat siri darajasidagi ma‘lumot uchun uning konfidensiyalligi birinchi oʻrinda turadi.
Konfidensiallik (ruxsatsiz oʻqishning mumkin emasligi) xususiyati axborotning ruxsat etilmagan foydalanuvchilardan yashirish, ma‘lumot ma‘nosini tushunib olmaslik uchun, uni tushunarsiz holatga oʻtkazish kabi vazifalarni bajarish orqali bajariladi. Axborotning ushbu xususiyati kriptografik himoya usullaridan biri sanalgan, shifrlash usullari asosida amalga oshiriladi. Shifrlash usullari yordamida ochiq ma‘lumot yashiringan koʻrinishdagi shifr matn holatiga aylanadi. Bu esa uni buzg’unchining foydalanishidan oldini oladi.
|
| |
