8
Kinematika
asoslari
I bob.
MEXANIK
HARAKAT HAQIDA
UMUMIY MA’LUMOTLAR
1-§. JISMLARNING HARAKATI
Mexanik harakat
Tevarak-atrofimizda velosiped, avto-
mobil
va odamlar yurishini; osmonda qush,
vertolyot, samolyot va raketalar uchishini
(2-rasm);
suvda baliq, akula va delfinlar
suzishini; Yer Quyosh atrofida,
Oy esa Yer
atrofida aylanishini kuzatishimiz mumkin.
Jismning harakati ma’lum qonun-qoi da -
larga bo‘ysunadi. Masalan, olimlar ku-
za tish natijalari
asosi da osmon jism lari-
ning qaysi vaqt da fa zo ning qaysi joyida
bo‘lishini aniq lay ola dilar. Jumladan, ular
Oy va Qu yosh ning qa chon tutilishini ol-
din dan aytib berishlari mumkin.
Har qanday jismning mexanik harakati
boshqa jismga nisbatan kuzatiladi.
Masalan, avtomobil ko‘cha bo‘yidagi da -
raxt
yoki binolarga nisbatan, daryo suvi
qir g‘oq lar ga nisbatan,
samolyot Yerdagi
bino , osmon dagi bulutlarga nisbatan ha-
ra kat qiladi. Jism harakati kuza tuv chi-
ning vaziyatiga qarab turlicha bo‘ladi.
