|
Ikki tekislikning o‘zarо kesishuv chizig‘ini yasash
|
bet | 1/2 | Sana | 30.05.2023 | Hajmi | 1.72 Mb. | | #67339 |
Bog'liq 1-Atv maruza Darslik Buxoro toponimikasi 25.07.21, tapsirmalar toplami DI-21, Sertifikatlashtirish, aksonometrik proyeksiyalarda qirqim bajarish, 9-D ochiq dars, ЭТИКА МОРАЛЬ НРАВСТВЕННОСТЬ ЧЕМ РАЗЛИЧАЮТСЯ ЭТИ ПОНЯТИЯ , tarbiyasi qiyin o\'zmirlar, Hgjhljk, Laboratoriya mashg\'ulotlari11, 9-informatika-darslik, Individual loyha. KURBANBAYEVD, Korrupsiya, agrar oblojka, 23 24yyЖ Ш мактаб бажарилиши Yangilangan Tayyor - Fanning nomi:Avtomatlashtirishning texnik vositalari va raqamli avtomatika.
- Fan o’qituvchi: Xudoynazarov Utkir
- Кириш. Автоматлаштириш тарихи ҳақида тушунча. Автоматлаштиришнинг бугунги ҳолати, асосий мақсад ва вазифалари..
| - Р Е Ж А
- 1. Умумий тушунчалар.
- 2. Автоматиканинг техник воситалари турлари ва уларнинг асосий вазифалари.
- 3. Автоматик назорат қилинадиган катталиклар гуруҳи.
- Автоматика - фан ва техниканинг алоҳида соҳаси бўлиб, бу соҳа автоматик бошқариш назарияси, автоматик тизимлар яратиш принциплари ва бу тизимларда қўлланиладиган техник воситалар билан шуғулланади.
- Автоматика сўзи грекча сўздан олинган бўлиб, ўзи харакатланувчан мосламани англатади. Автоматика фан сифатида 18-асрнинг иккинчи ярмида, яъни ип-йигирув, тикув станоклари ва буғ машиналари каби биринчи мураккаб машина - қурилмаларининг пайдо бўлиш даврида ишлатила бошланди.
Автоматиканинг 1-асосчилари - Техника тарихида биринчи маълум бўлган автоматик қурилма Ползунов буғ машинаси (1765 й.) ҳисобланади. Бу машина оддий шамол ва гидравлик двигателларнинг ўрнига ишлатилган ва одам иштирокисиз сувнинг сатҳини ростлаган.
- Автоматик ростлашнинг асосий принципларини инглиз олими Ф. Максвелл томонидан 1868 йилда ишлаб чиқилди.
- Автоматика элементи деб ўлчанаётган физик катталикни бирламчи ўзгартирувчи мосламага айтилади.
- Автоматиканинг элементлари ва техник воситалари:
- датчиклар,
- релелар,
- кучайтиргичлар,
- логик (мантиқий) элементлар,
- ростлагичлар,
- стабилизаторлар,
- ижро механизмлари ва бошқалар.
- Назорат қилинаётган ёки ростланаётган катталикни қулай кўринишдаги сигналга ўзгартириш - датчиклар;
- 2. Бир энергия кўринишидаги сигнални бошқа энергия кўринишдаги сигналга ўзгартириш - электромеханик, термоэлектрик, пневмоэлектрик, фотоэлектрик ўзгартгичлари;
- 3. Сигнал табиатини ўзгартирмасдан унинг катталикларини ўзгартириш кучайтиргичлар;
- 4. Сигналнинг кўринишини ўзгартириш - аналог-рақам, рақам аналог ўзгарткичлари.
-
- Автоматика элементлари ва воситаларининг асосий функциялари
-
- 5. Сигналнинг формасини ўзгартириш - таққослаш воситалари,
- 6. Мантиқий операцияларни бажариш - мантиқий элементлар,
- 7. Сигналларни тақсимлаш - тақсимлагич ва коммутаторлар,
- 8. Сигналларни сақлаш - хотира ва сақлаш элементлари.
- 9. Программали сигналларни ҳосил қилиш - программали элементлар,
- 10. Бевосита жараёнга таъсир қилувчи воситалар - ижрочи элементлар.
- Бажариладиган вазифаларига қараб автоматлаштиришни қуйидагиларга ажратиш мумкин: автоматик назорат, автоматик химоя, автоматик бошқариш, автоматик ростлаш.
- Автоматик назорат ўз навбатида автоматик сигнализация, автоматик ўлчаш, автоматик саралаш ва автоматик ахборотни йиғишга ажратилади.
- Автоматик сигнализация хизматчиларни, технологик жараён кўрсаткичлари чегаравий кўрсаткичларга яқинлашганлик ҳақида ахборот беради.
- Автоматик саралаш махсулотни оғирлик ўлчамлари, ранги ва бошқа физико-механикавий хусусиятларига қараб ажратишга хизмат қилади.
- Автоматик ҳимоя нонормал ва ҳалокат ҳолатларида қўлланилади
- АВТОМАТИК НАЗОРАТ ҚИЛИНАДИГАН КЎРСАТКИЧЛАР ГУРУҲЛАРИ
- Қишлоқ хўжалигини автоматлаш-тиришда барча назорат қилинадиган катталиклар ва кўрсаткичлар асосан беш гурухга бўлинади:
- Теплоэнергетик кўрсаткичлар;
- Электроэнергетик кўрсаткичлар;
- Механик кўрсаткичлар;
- Кимёвий таркиби;
- Физикавий тузилиши.
- АВТОМАТИК НАЗОРАТ ҚИЛИНАДИГАН КЎРСАТКИЧЛАР ГУРУҲЛАРИ
-
- Теплоэнергетик кўрсаткичларга - ҳарорат, босим, сатх ва сарф каби катталиклар;
- Электроэнергетик кўрсаткичларга - ўзгармас ва ўзгарувчан ток ва кучланиш, актив реактив ва тўла қувват, қувват коэффициенти, частота, изоляция қаршилиги;
- Механик кўрсаткичларга - бурчак тезланиш, деформация, куч, айланиш моментлари, деталлар сони, материаллар қаттиқлиги, тебраниш, масса;
- Кимёвий таркибига - концентрация, кимёвий тузилиши ва таркиби
- Физикавий тузилишига - намлик, электр ўтказувчанлик, зичлик, юмшоқлик, ёритилганлик ва кабилар.
|
| |