• Chizmachilik shriftlari. Umumiy tushunchalar.
  • Ikrom rahmonov




    Download 7.45 Mb.
    bet11/50
    Sana13.05.2023
    Hajmi7.45 Mb.
    #59295
    1   ...   7   8   9   10   11   12   13   14   ...   50
    Bog'liq
    96297 02e27f76400aebb576d96a4b97f8be2a
    Документ Microsoft Word (2)
    A. Diametr. B. Radius. C. Gabarit. D. Kvadrat.

    1. grafik ish. Chiziq turlari. Detalga o‘lcham qo‘yish qoidalari.


    60

    40

    ´60
    O‘qituvchi topshirig‘i asosida bajariladi.

    h1

    h1

    Harf (shrift) lar insoniyat tomonidan yaratilgan xat yozishning eng qulay madaniy shakli hisoblanadi.


    Chizmachilik shriftlari. Umumiy tushunchalar. Chizmalardagi har qanday yozuvlar O‘z DSt 2304:2003 talabiga muvofiq aniq va yaqqol yozilishi lozim. Davlat standarti chiziladigan chizmalarning hammasida yoziladigan yozuvlarni ushbu shriftlarda yozishni talab etadi.
    Chizma shrifti o‘zining oddiyligi, harflar va raqamlarning bir xil yo‘g‘on- likda bo‘lishi va doim 75° qiyalikda yozilishi bilan xarakterlanadi.
    Chizma shriftlari O‘z DSt 2304:2003 ga muvofiq quyidagi o‘lchamlarda tasdiqlangan: 2,5; 3,5; 5; 7; 10; 14; 20; 28; 40...
    Shriftlarning o‘lchamlari deb, bosh harflarning balandligi h bilan ifo- dalanishiga aytiladi. Masalan, bosh harfning balandligi 10 mm bo‘lsa, shriftning o‘lchami ham 10 bo‘ladi.
    Standartga muvofiq, shriftlar tik va qiya vaziyatda yozilishi mumkin. Ularni yozish qulay bo‘lishi uchun yordamchi katak to‘rlar chizib olish kerak bo‘ladi. To‘rlar kataklari kengligi shu to‘rga yoziladigan harflar chizig‘ining yo‘g‘onligiga teng bo‘ladi (4.1-chizma).
    Harflarning balandligi h, yozilishi yo‘g‘onligi d bilan belgilansa, eni va harflar orasidagi masofa d ga qancha to‘g‘ri kelishi bilan aniqlanadi (4.1-, 4.2-, 4.3-chizmalarga qarang).

    h

    h
    Shriftlarni yozishda ostki qismi tor bo‘lgan harf ustki qismi tor bo‘lgan harf bilan yonma-yon joylashgan hollarda ular orasidagi masofa kamay- tiriladi (4.3-chizma). Ko‘pchilik bosh harflarning eni tartib bo‘yicha oldingi shriftning o‘lchamiga to‘g‘ri keladi. Masalan, 10 shriftning kengligi, ya’ni eni 7 mm bo‘ladi. Bosh harflar chiziqlarining yo‘g‘onligi 1/10 h olinadi. Masa- lan, 10 o‘lchamli shrift chiziqlarining yo‘g‘onligi 1 mm ga to‘g‘ri keladi.

    h1

    h

    b

    h

    3d

    2d

    d

    d

    h

    h

    2d
    Bosh va yozma harflarning konstruksiyalari va ularning yozilishi ko‘r- satilgan bo‘lib, yozma harflar balandligi, asosan, bosh harflar baland- ligi (h) ning 5/7 qismini tashkil etadi. Masalan, 10 o‘lchamli shrift yozmasining balandligi 7 mm bo‘ladi. Yozma harflarning chiziqlari yo‘g‘onligi 1/10 h olinadi. 10 o‘lchamli shriftdagi yozma harf chizig‘ining yo‘g‘onligi 0,7 mm ga teng bo‘ladi. Yozma harflar bilan yozilganda bosh harflar ham yozma harflar chiziqlari yo‘g‘onligida yoziladi.



    1. Shriftlar qaysi standart bo‘yicha yoziladi?

    2. Shriftlar qanday standart o‘lchamlarda yoziladi?

    3. Bosh shriftlarning balandligi qanday harf bilan belgilanadi? Eni-chi? Yozilish yo‘g‘onligi-chi?

    4. Yozma harflar balandligi bosh harflar balandligi h ning qancha qismini tashkil etadi?


    h

    2d

    2d

    2d

    1,5d

    2d

    d

    1,5d

    1,5d

    d

    2d

    4d

    4d

    2d

    1,5d



      1. Harf chiziqlarining yo‘g‘onligi d uning balandligi h ga qanday nisbatda yoziladi?


    Download 7.45 Mb.
    1   ...   7   8   9   10   11   12   13   14   ...   50




    Download 7.45 Mb.